تپش قلب یک گونه رایج از آریتمی قلبی است و افراد را به سمت شرایط نگران کننده‌ای می‌برد که باید به پزشک مراجعه کنند. در قلب سالم، ضربان قلب نامنظم به ندرت نشانه وجود بیماری مهمی است. این شرایط تقریباً برای یک سوم قلب‌های سالم اتفاق می‌افتد. در بیمارانی که به بیماری‌های قلبی هم مبتلا هستند احتمال مرگ و میر ناشی از مشکلات مرتبط با قلب افزایش می‌یابد.
تپش قلب چگونه احساس می‌شود؟
تپش قلب معمولاً شامل ضربان قلب حذف شده یا اضافه یا ترکیبی از هردو است. ما متخصصین قلب آنها را انقباضات زود هنگام بطنی می‌دانیم. ممکن است احساس سبکی سر و احساسات ناآشنایی در قفسه سینه همراه با تپش قلب ایجاد شود. بیماران، انقباضات زودهنگام بطنی را برای من با عبارات زیر توصیف کرده‌اند: “قلبم می خواهداز سینه بیرون بیاید”، “قلبم می‌لرزد یا بال بال می زند” و برخی مواقع “یک ایست”
دلایل تپش قلب چیست؟
سبک زندگی و تپش قلب
تپش قلب ممکن است باعث ترشح آدرنالین شود. آدرنالین هورمونی است که بدن پس از انجام فعالیت شدید یا در هنگام احساس عصبانیت، اضطراب و هیجان ترشح می‌شود.
مصرف غذاهای چرب و شیرین، غذاهای پر ادویه، مصرف زیاد الکل یا کافئین، استعمال دخانیات و مصرف تفریحی مواد مخدر می‌تواند باعث ایجاد تپش قلب شود.
اگر فکر می‌کنید سبک زندگی شما باعث ایجاد تپش قلب می‌شود، تلاش کنید تا سطح استرس را با استفاده از تکنیک‌های تمدد اعصاب و تعدیل سطح ورزش کاهش دهید.
شما همچنین باید مصرف قهوه و نوشیدنی‌های انرژی زا را کاهش داده و از مصرف تفریحی مواد مخدر خودداری کنید.
حمله وحشت (پانیک اتک) و تپش قلب
اگر شما تپش قلب منظم همراه با احساس اضطراب، استرس و وحشت دارید، احتمالاً دچار حمله وحشت شده‌اید.
حمله وحشت باعث ایجاد احساس شدید اضطراب، ترس و دلهره شده و با حالت تهوع، تعریق زیاد، لرزش و تپش قلب همراه است.
حمله وحشت می‌تواند ترسناک و شدید باشد اما معمولاً خطرناک نیست.
مصرف داروهای که باعث ایجاد تپش قلب می‌شوند
تپش قلب به ندرت می‌تواند به دلیل عوارض جانبی استفاده از داروهایی نظیر اسپری‌های آسم یا داروهایی که برای درمان مشکلات تیروئید تجویز می‌شوند باشد.
اگر فکر می‌کنید مصرف برخی داروها باعث افزایش تپش قلب شما می‌شود با پزشک خود مشورت کنید. مصرف داروهای تجویز شده را بدون نظر پزشک قطع نکنید.
عادت ماهیانه، حاملگی و یائسگی و تپش قلب
تپش قلب در برخی مواقع می‌تواند به دلیل تغییرات هورمونی در چرخه عادت ماهیانه زنان، دوران بارداری یا در سن یائسگی باشد. البته این موارد معمولاً موقتی بوده و دلیلی بر نگرانی ندارد.
بیماری‌هایی که باعث تپش قلب می‌شوند
بیماری‌های زیر می‌تواند باعث تندتر و قوی‌تر شدن ضربان نامنظم قلب و نهایتاً منجر به تپش قلب شود:
- پرکاری تیروئید
- پایین بودن سطح قند خون
- کم خونی
- پایین بودن فشار خون
- تب 38 درجه یا بیشتر
- کم آبی بدن (کمبود آب در بدن)
- مشکلات قلبی
وقتی که شما به مشکلات قلبی مبتلا می‌شوید
اگر شما غالباً دچار تپش قلب می‌شوید یا اگر تپش قلب شما با علائمی نظیر سرگیجه یا گرفتگی و درد قفسه سینه همراه است به پزشک مراجعه کنید. ممکن است شما دچار مشکلات مربوط به ضربان قلب نظیر فیبریلاسیون دهلیزی یا تاکی کاردی فوق بطنی شده باشید.
در برخی موارد نادر بعضی از بیماری‌های مربوط به ضربان قلب نیز ممکن است باعث ایجاد تپش قلب شوند که می‌تواند با انجام تست‌های مناسب تشخیص داده شود. زمانی که پزشک موفق به تشخیص دقیق مشکل قلبی شما شد، از آنها بخواهید که برای شما هم شرح دهند.
مراجعه به پزشک برای تپش قلب
دکتر مهدی کریمی غالباً با انجام تست الکتروکاردیوگرام، نرخ ضربان قلب و ریتم آن را مورد بررسی و ارزیابی قرا ر می‌دهد. با این روش وی بلافاصله متوجه می‌شود که آیا مشکلی وجود دارد و آیا نیاز به اقدامات درمانی هست یا نه. به هر حال اگر شما در زمان انجام تست تپش قلب نداشته باشید نتیجه تست الکتروکاردیوگرام نشان دهنده حالت کاملاً طبیعی قلب شما است. در صورت نیاز به آزمایش‌های تکمیلی ممکن است این آزمایشات توسط پزشک شما یا در بیمارستان محلی انجام شود.
فیبریلاسیون دهلیزی
فیبریلاسیون دهلیزی یکی از مشکلات شایع مربوط به ریتم ضربان قلب است که می‌تواند یکی از دلایل مهم سکته مغزی باشد (سکته مغزی یک بیماری جدی بوده که می‌تواند باعث ناتوانی دائمی بدن شود)
شما همچنین ممکن است همراه با فیبریلاسون دهلیزی، احساس سرگیجه، تنگی نفس و خستگی مفرط کنید. معمولاً فیبریلاسیون دهلیزی تهدیدی برای حیات محسوب نمی‌شود اما می‌تواند باعث ناراحتی شود و در غالب اوقات به اقدامات درمانی نیاز دارد.
تاکی کاردی فوق بطنی
تاکی کاردی فوق بطنی یکی از مشکلات مشابه فیبریلاسیون دهلیزی است که باعث ایجاد مشکل در ریتم ضربان قلب می‌شود. این بیماری همچنین می‌تواند باعث افزایش غیر طبیعی نرخ ضربان قلب شود اما نرخ ضربان قلب در تاکی کاردی فوق بطنی ثابت بوده و نامنظم نیست.
معمولاً تاکی کاردی فوق بطنی بدون ضرر بوده و بدون نیاز به درمان خود به خود از بین می‌رود. به هر حال اگر شما مدت زیادی دچار تاکی کاردی فوق بطنی شدید باید به پزشک مراجعه کنید.
متمایز کردن تپش قلب جدی از تپش قلب‌های بی ضرر
شناخت تفاوت تپش قلبی که به دلیل استرس یا آریتمی های جزئی قلب به وجود آمده از تپش قلبی که به دلیل وجود بیماری‌های قلبی زمینه‌ای ایجاد شده است از اهمیت زیادی برخوردار است. همیشه تپش قلب در زمانی که شما نزد پزشک رفته‌اید رخ نمی‌دهد و ممکن است در زمانی که نزد وی هستید تپش قلب به سراغ شما نیاید.
انجام تست الکتروکاردیوگرام با علائم ضربان نامنظم قلب که بیمار به دلیل استفاده از دستگاه هولتر مانیتورینگ دارد توصیه می‌شود.
هول‌ترمانیتورنگ یک دستگاه قابل حمل بوده که در جیب جا شده یا در اطراف گردن یا کمر برای مدت 24 تا 48 ساعت حمل می‌شود. الکترودهای این دستگاه به قفسه سینه وصل شده تا ریتم قلب را ضبط کنند. این دستگاه می‌تواند رویدادهای ریتم قلب را برای مدت طولانی‌تری نیز مانیتور و ثبت کند (برای حدود یک ماه). هر موقع که ضربان قلب نامنظم می‌شود بیمار مانیتور را روشن و فعال می‌کند.
درمان تپش قلب
اگر تپش قلب با درد قسه سینه (درد فک، سوء هاضمه یا خستگی شدید)، تنگی نفس یا سنکوپ (بیهوشی ناگهانی) همراه باشد یک فوریت پزشکی محسوب می‌شود. در این حالت باید بلافاصله با مرکز فوریت‌های پزشکی (تلفن 115) تماس گرفت.
درمان تپش قلب به بیماری‌های زمینه‌ای ایجاد کننده آن و علت ریتم نامنظم قلب بستگی دارد همچنین نیازهای خاص بیمار نیز در درمان مؤثر است.
بسیاری از تپش قلب‌ها خود محدودشونده هستند و تغییرات سبک زندگی می‌تواند باعث کاهش آنها شود. این تغییرات می‌تواند با کاهش یا اجتناب از مصرف کافئین، الکل و داروهای سرماخوردگی معمولی باشد. به علاوه بسیار از داروهای گیاهی حاوی محرک‌هایی هستند که بر سیستم هدایت الکتریکی قلب تأثیر می‌گذارند. ترک سیگار نیز همیشه بر مؤثر است.
متناسب با بیماری‌های زمینه‌ای موجود، داروهایی برای کنترل نرخ ضربان و ریتم قلب تجویز می‌شود. اقدامات درمانی دیگر نیز شامل استفاده از روش‌های جراحی برای حذف علل زمینه‌ای تپش قلب‌های خاص می‌شود.
زمانی که تپش قلب به دلیل وجود بیماری‌های زمینه‌ای تهدید کننده حیات ایجاد می‌شود، ممکن است پیس میکر و دفیبریلاتور به کا برده شود.
پیش آگهی تپش قلب چیست؟
بسیاری از انواع تپش قلب موقتی بوده و با اصلاح سبک زندگی بهبود می بایند. برای مثال انقباضات دهلیزی زود هنگام و انقباضات بطنی زود هنگام تغییرات طبیعی هستند که بر امید به زندگی تاثیری ندارند اما می‌توان از آنها با کاهش مصرف محرک‌هایی نظیر کافئین و الکل پیشگیری کرد. آیت نوع تپش قلب معمولاً پیش آگهی خوبی دارند.
دلایل دیگر ایجاد کننده تپش قلب ممکن است به مصرف دارو یا انجام عمل جراحی برای کنترل اختلالات ریتم قلب نیاز داشته باشند. هدف بازگرداندن سطح قبلی سلامتی، فعالیت و کاهش محدودیت‌های زندگی روزمره بیمار است. این نوع از تپش قلب متناسب با پاسخ بیمار به اقدامات درمانی، پیش‌آگهی‌های خوب، متوسط و در برخی موارد ضعیفی دارند.
