تنگی دریچه میترال قلب: علائم و درمان

تنگی دریچه میترال به معنی باریک شدن سوراخ دریچه میترال است. تنگی دریچه میترال، جریان خون از دهلیز چپ به بطن چپ را محدود می‌کند.

تنگی دریچه میترال چیست؟

تنگی دریچه میترال یک مشکل قلبی می‌باشد که در آن دریچه میترال به اندازه‌ی لازم باز نمی‌شود. دریچه سفت و یا زخم شده و یا لت‌های دریچه تا حدودی به هم متصل می‌شوند.

تنگی دریچه میترال می‌تواند به نارسایی قلبی، سکته، عفونت در قلب (اندوکاردیت)، یا ضربان قلب سریع، کند یا نامنظم (آریتمی) منجر شود. خوشبختانه تنگی دریچه میترال قابل درمان است.

تنگی دریچه میترال در کشورهای توسعه یافته‌ای چون آمریکا، کانادا و اروپای غربی شایع نمی‌باشد.

تنگی دریچه میترال در کودکان

• بسیاری از کودکان با عارضه‌ی تنگی دریچه میترال هیچگونه علائم ظاهری از خود نشان نمی‌دهند. اما برخی دچار تپش قلب سریع یا رشد کم و اضافه وزن هستند.
• غالباً تنگی دریچه میترال در اثر نارسایی قلبی در بدو تولد ایجاد می‌شود.
• کودکان همچنین ممکن است در اثر تب روماتیسمی دچار تنگی دریچه میترال شوند، هرچند این بیماری در آمریکا نادر است.
• کودکان دچار تنگی دریچه میترال پیشرفته احتمالاً نیاز به کاتتریزاسیون یا جراحی دریچه خواهند داشت.
• اگرچه، برخی کودکان دارای تنگی دریچه میترال نیاز به درمان فوری ندارند. بسیاری از کودکان برای مدت طولانی با نظارت منظم توسط تیم درمانی خود مشکلی نخواهند داشت.
• تنگی دریچه میترال می‌تواند بر روی هر کودک تاثیر متفاوتی داشته باشد. پزشک شما بهترین منبع جهت ارائه اطلاعات دقیق درباره وضعیت فردی کودک شما و توصیه‌هایی جهت برنامه‌ی درمانی که به بهترین شکل نیازهای کودک و کل خانواده را برآورده می‌سازد، است.

اطلاعات دقیق ارائه شده در ادامه به شما کمک خواهد کرد که درک بهتری درباره تنگی دریچه میترال و تصویر واضحی از آنچه که باید در هفته‌ها و ماه‌های پیش رو انتظار داشت، داشته باشید.

چه عاملی سبب تنگی دریچه میترال می‌شود؟

تقریباً تمام موارد تنگی دریچه میترال به علت تب روماتیسمی ایجاد می‌شوند. این تب نتیجه‌ی عفونت استرپتوکوکی درمان نشده که اغلب گلودرد استرپتوکوکی است، می‌باشد. اما بیشتر افرادی که دارای تنگی دریچه میترال هستند پی نمی‌برند که تب روماتیسمی داشته‌اند.

چه عاملی سبب تنگی دریچه میترال مادرزادی می‌شود؟

قلب در همان ابتدای بارداری شکل می‌گیرد اما پزشکان نمی‌توانند بطور کامل تشخیص دهند که چرا قلب برخی از کودکان بطور مناسب رشد نمی‌کند. برای اکثر نوزادان بدنیا آمده با تنگی دریچه میترال، پزشکان هیچگاه دلیلی نمی‌یابند.

اگرچه، در صورتی که هر دو والدین دچار نارسایی قلبی مادرزادی باشند، احتمال اینکه فرزندشان به این عارضه دچار شود اندکی افزایش می‌یابد. گاهی اوقات برخی بیماری‌ها از جمله دیابت یا داروهای مصرف شده در طول بارداری می‌تواند ریسک ابتلا به این بیماری را افزایش می‌دهد.

نارسایی‌های قلبی مادرزادی در کودکانی که دارای دیگر بیماری‌های مادرزادی هستند، شایع‌تر می‌باشد.

علائم و نشانه‌ها

نشانه‌های این بیماری معمولاً تا 10 الی 20 سال بعد از شروع تنگی دریچه پدیدار نمی‌شوند و ممکن است توسعه آن تا 40 سال بطول بیانجامد.

هنگامی که علائم آن در ابتد ظاهر می‌شوند معمولاً خفیف هستند. ممکن است تنها برخی از علائم وجود داشته باشد حتی اگر دریچه میترال بسیار تنگ باشد. یکی از اولین علائم تنگی نفس در زمان فعالیت است. این تنگی نفس ممکن است از نظر شما معمولی به‌نظر برسد. علائم بعدی این بیماری ممکن است شامل این موارد باشد:

• تنگی نفس هنگامی که خیلی فعال نبوده و یا در حال استراحت هستید.
• احساس خستگی یا ضعف شدید
• تپش قلب

مشکلات به وجود آمده در اثر عدم درمان و یا پیشرفت تنگی دریچه میترال

تنگی دریچه میترال سبب کاهش جریان خون از دهلیز چپ به بطن چپ از طریق سوراخ دریچه تنگ‌شده می‌گردد. در نتیجه، حجم خونی که اکسیژن را از شش‌ها می‌آورد کاهش می‌یابد، که می‌تواند سبب خستگی و تنگی نفس شود. حجم و فشار خون باقیمانده در دهلیز چپ افزایش پیدا می‌کند که موجب بزرگ شدن دهلیز چپ و تجمع جریان خون در شش‌ها می‌شود.

چگونگی تشخیص تنگی دریچه میترال

تنگی دریچه میترال تا زمانی که برای مدتی دچار این بیماری نباشید، قابل تشخیص نخواهد بود. اگر علائم آن را نداشته باشید، اولین سرنخ می‌تواند سوفل قلبی باشد که پزشک شما در طول معاینه معمول می‌شنود.

پزشک سوالاتی درباره وضعیت پیشین سلامتی شما پرسیده و یک معاینه فیزیکی انجام می‌دهد. اگر پزشک شما گمان ببرد که ممکن است دچار این بیماری باشید، می‌تواند آزمایش‌های بیشتری انجام دهد. این آزمایش‌ها عبارتند از:

• اکوکاردیوگرام- این آزمایش فراصوتی به پزشکتان اجازه می‌دهد که تصویری از قلب شما شامل دریچه میترال ببیند.
• نوار قلب (EKG یا ECG)- این آزمایش می‌تواند مشکلات مربوط به ریتم قلب شما را بررسی کند.
• رادیوگرافی قفسه سینه- این آزمایش، قلب و شش‌های شما را نشان می‌دهد و می‌تواند به پزشک کمک کند تا علت علائمی چون تنگی نفس را بیابد.

این آزمایش‌ها همچنین به پزشک کمک می‌کنند تا بفهمد که چه عاملی سبب تنگی دریچه شده و شدت آن تا چه حدی است.

درمان

درمان بستگی به علائم و وضعیت قلب و شش‌ها دارد. افراد دارای علائم خفیف یا بدون هیچگونه علائم ممکن است به درمان نیاز نداشته باشند. برای نشانه‌های شدید، ممکن است جهت تشخیص و درمان نیاز به رفتن به بیمارستان باشد.

برای درمان علائم نارسایی قلب یا ریتم غیرطبیعی قلب (غالباً فیبریلاسیون دهلیزی) و فشار خون بالا و نیز جهت جلوگیری از لخته خون از دارو استفاده می‌شود.

• این داروها شامل دیورتیک (داروی ادرارآور)، نیترات‌ها، مسدودکننده‌های بتا، مسدودکننده‌های کانال کلسیم، مهارکننده‌های ACE، مسدودکننده های گیرنده آنژیوتانسین و یا دیگوکسین می‌باشند.
• داروهای ضد انعقاد خون (رقیق‌کننده‌ی خون) به منظور جلوگیری از شکل‌گیری لخته‌های خونی و انتقال آنها به دیگر قسمت‌های بدن

آنتی‌بیوتیک‌ها ممکن است برای برخی افراد دارای تنگی دریچه میترال استفاده شوند:

• افرادی که تب رماتیسمی داشته‌اند ممکن است نیاز به اقدامات درمانی پیشگیرانه با پنی‌سیلین داشته باشند.
• در گذشته به اکثر بیماران دارای مشکلات دریچه قلب از جمله تنگی دریچه میترال قبل از انجام امور دندانپزشکی یا اقدامات تهاجمی مانند کولونوسکوپی، آنتی‌بیوتیک داده می‌شده است. آنتی‌بیوتیک‌ها جهت پیشگیری از عفونت دریچه‌ی آسیب‌دیده قلب مصرف می‌شدند. هرچند آنتی‌بیوتیک‌ها در حال حاضر قبل از کارهای دندانپزشکی و دیگر اقدامات بسیار کمتر استفاده می‌شوند. از پزشک خود بپرسید که آیا باید از آنتی‌بیوتیک استفاده کنید یا خیر.

برخی بیماران جهت درمان تنگی دریچه‌ی میترال نیاز به انجام اقداماتی بر روی قلب خود دارند. والووتومی دریچه میترال به وسیله بالون از طریق پوست (که والولوپلاستی هم نامیده می‌شود) ممکن است به جای جراحی در افراد با دریچه میترال کمتر آسیب‌دیده مورد استفاده قرار گیرد. در این روش، لوله‌ای (کاتتر) در داخل یک ورید که معمولاً در پا است قرار می‌گیرد. این لوله به درون قلب هدایت می‌شود. یک بالون در راس کاتتر متورم شده و سبب باز شدن دریچه و بهبود جریان خون می‌گردد.

سایر افراد نیاز به ترمیم یا تعویض دریچه میترال دارند. دریچه‌های جایگزین از مواد مختلفی ساخته می‌شوند. برخی تا چند دهه دوام آورده و برخی دیگر ممکن است فرسوده شده و نیاز به تعویض داشته باشند.

برای اطلاعات بیشتر می‌توانید این موارد را مشاهده نمایید:

• عمل جراحی دریچه میترال- جراحی با حداقل تهاجم
• عمل جراحی دریچه میترال- جراحی باز

کودکان اغلب نیاز به جراحی جهت ترمیم یا تعویض دریچه میترال دارند.