آنژیوگرافی عروق کرونری یا PCI و PCTA فرایندی است که به درمان بیماری‌های عروق کرونری و آنژین صدری کمک می‌کند. عروق کرونری در سالم نگاه داشتن قلب نقش مهمی ایفا می‌کنند اما در برخی از مردم ممکن است عروق کرونری به دلیل تجمع چربی تنگ یا مسدود شود که به آن آتروم گفته می‌شود. با تجمع چربی در رگ، دیواره عروق دچار رسوب می‌شود.
آنژیوگرافی عروق کرونری به بهبود خونرسانی به ماهیچه قلب کمک می‌کند. این عمل با گشاد کردن عروق تنگ شده کرونری و گردش مجدد جریان خون در این عروق انجام می‌شود.
آنژیوپلاستی به بهبود علائم آنژین صدری کمک کرده و به عنوان یک عمل اورژانسی برای افرادی که دچار حمله قلبی شده‌اند به کار می‌رود.
چرا من به عمل آنژیوگرافی نیاز دارم؟
افرادی که به گرفتگی عروق قلب دچار هستند به آنژیوگرافی نیاز دارند. اگر این افراد در سینه خود احساس درد و ناراحتی دارند یا انسداد عروق احتمال بروز حمله قلبی و مرگ را در آنها افزایش می‌دهد باید از آنژیوگرافی استفاده کنند.
هنگام انجام عمل آنژیوگرافی چه اتفاقی می افتد؟
قبل از انجام عمل آنژیوپلاستی شما باید آنژیوگرام انجام دهید تا مشخص شود کدام عروق و به چه میزان مسدود شده‌اند. عمل آنژیوگرام معمولاً در فرایند مشابهی انجام می‌شود. عمل آنژیوگرافی معمولاً بین 30 دقیقه تا یک ساعت به طول می‌انجامد که البته در برخی شرایط ممکن است بیشتر هم طول بکشد.
- در ابتدای فرایند، محل درمان تحت بیهوشی موضعی قرار می‌گیرد. سپس یک کاتتر که لوله‌ای توخالی، منعطف و کوچک است از طریق عروق کشاله ران یا بازو به داخل رگ مورد نظر فرستاده می‌شود. سر کاتتر یک بالون خالی کوچک و یک لوله توری استینس استیل که به آن استنت گفته می‌شود قرار داده می‌شود.
- برخی مواد رنگی کنتراست داخل کاتتر تزریق می‌شود تا در عکس‌هایی که به وسیله اشعه ایکس گرفته می‌شود در عروق واضح و مشخص باشد. این کار کمک می‌کند که محل تنگ شدن عروق و شدت آن مشخص شود. احساس گرمای ناگهانی که پس از تزریق رنگ ایجاد می‌شود طبیعی است.
- سپس کاتتر از قلب رد شده و تا زمانی که به عروق تنگ یا مسدود شده برخورد کند داخل عروق کرونری پیش می‌رود.
- بالونی که نوک کاتتر قرار دارد به آرامی باد می‌شود تا چربی‌های انباشته شده (آتروم) را که به دیواره رگ چسبیده له کرده و رگ را باز کند.
- هنگامی که بالون پر شد، استنت در محلی که رگ باز شده قرار داده می‌شود تا دیواره رگ را گرفته و از بسته شدن مجدد آن جلوگیری کند. سپس بالون خالی شده و از رگ خارج می‌شود ولی استنت در رگ باقی خواهد ماند.
برخی از افراد ممکن است احساس تپش قلب و آنژین داشته باشند. اگر شما احساس خوبی نداشتید یا در هر لحظه از عمل احساس درد داشتید حتماً به اعضای تیم جراح اطلاع دهید.
پس از انجام عمل و بعد از خروج کاتتر ممکن است خونریزی خفیف ناشی از خروج کاتتر رخ دهد. پرستار یا پزشک محل خونریزی را برای مدت کوتاهی فشار داده و ممکن است از درپوشی به نام آنژیوسیل برای جلوگیری از خونریزی استفاده کنند. پس از انجام فرایند بالون زنی و استنت‌گذاری شما باید مدتی در بستر استراحت کنید. در ساعات اولیه پس از عمل ممکن است در قفسه سینه خود احساس ناراحتی کنید که در این صورت حتماً به پرستار یا پزشک خود اطلاع دهید.
ترخیص از بیمارستان بعد از آنژیوپلاستی
اغلب افراد پس از انجام آنژیوپلاستی در همان روز یا روز بعد از آن از بیمارستان ترخیص می‌شوند اما اگر شما آنژیوگرافی اورژانسی انجام داده‌اید باید مدت زمان بیشتری را در بیمارستان استراحت کنید.
وقتی که به خانه بازگشتید محل ورود کاتتر را بررسی نمایید. به جز کبودی و احساس درد؛ اگر قرمزی یا تورم وجود داشت یا کبودی آن در حال بدتر شدن بود با پزشک تماس بگیرید.
قبل از ترخیص از بیمارستان یک نفر در مورد دوران بهبودی و نقاهت و کارهایی که باید انجام دهید یا کارهایی که نباید انجام دهید راهنمایی‌های لازم را به شما می‌دهد. احساس خستگی بعد از انجام آنژیوگرافی طبیعی بوده و پس از چند روز بهبود یافته و شما به زندگی روزمره خود باز خواهید گشت. البته اگر شما دچار حمله قلبی هم شده بودید دوران ریکاوری و نقاهت شما طولانی‌تر خواهد بود.
- بهتر است که از انجام کارهای سنگین مثل بلند کردن اجسام سنگین برای یک هفته یا حتی بیشتر خودداری کنید.
- پس از آنژیوگرافی حداقل به مدت یک هفته نباید رانندگی کنید و اگر حمله قلبی هم داشته‌اید باید مدت بیشتری از رانندگی اجتناب کنید.
اگر شما آنژیوگرافی را طبق برنامه و بدون عوارض انجام داده‌اید پس از چند روز می‌توانید سرکار خود بازگشته که مدت آن بستگی به نوع کاری دارد که انجام می‌دهید.
اگر شما آنژیوگرافی اورژانسی انجام داده‌اید یا اگر حمله قلبی هم داشته‌اید باید روزهای بیشتری را در مرخصی بمانید.
شما باید برنامه بازتوانی قلبی را هم انجام دهید. این برنامه شامل تمرینات ورزشی و جلسات آموزشی است که به شما در بهبود سریع‌تر کمک می‌کند.
اگر شما استنت‌گذاری هم انجام داده‌اید باید از برخی داروهای ضد انعقاد خون (مثل آسپیرین و کلوپیدگرل) برای پیشگیری از لختگی خون دراطراف استنت استفاده کنید.
استنت در سیستم‌های امنیتی فرودگاه یا ام آر آی نشان داده نمی‌شود.
اگر پس از مراجعت به منزل در قفسه سینه احساس درد داشتم چه کاری باید انجام دهم؟
در صورت احساس درد در قفسه سینه، از هر فعالیتی دست کشیده و استراحت کنید و از داروی نیتروگلیسیرین تجویز شده استفاده نمایید. اگر درد شما بهبود نیافت بی‌درنگ با 115 تماس بگیرید زیرا ممکن است دچار حمله قلبی شده باشید.
میزان موفقیت در آنژیوپلاستی عروق کرونری چه میزان است؟
در بیشتر موارد گردش جریان خون در عروق بهبود می‌یابد. علائم در بیشتر افراد بهبود یافته و بهتر می‌شود و آنها قادر خواهند بود فعالیت‌های بیشتری انجام دهند.
در برخی موارد ممکن است عروق دوباره تنگ شود و آنژین دوباره بازگردد اما با وجود پیشرفت‌های انجام شده در استنت‌گذاری این احتمال بسیار کم شده است. بسیاری از افراد که عمل آنژیوپلاستی را انجام داده‌اند مدت بسیار زیادی است که هیچ گونه علائمی در این زمینه ندارند.
تعداد بسیار کمی از افراد دچار عوارضی می‌شوند. این خطرات احتمالی به شرایط عمومی سلامتی و وضعیت قلب افراد بستگی دارد. با پزشک خود در مورد مزایا و امکان‌پذیری آنژیوگرافی و خطرات احتمالی و ملاحظاتی که باید در مورد آن انجام شود گفتگو کنید.
خطرات احتمالی آنژیوپلاستی چیست؟
عوارض جدی پس از آنژیوپلاستی بسیار نادر است اما به دلیل ماهیت این فرایند همیشه باید احتمال بروز خطرات را در نظر داشت. خطرات احتمالی ناشی از آنژیوپلاستی کمی بیشتر از آنژیوگرام است. در آنژیوپلاستی احتمال بروز خطری که منجر به عوارض جدی باشد یک در دویست است. پزشک جز در مواردی که مزایای انجام آنژیوپلاستی بیش از خطرات احتمالی آن نباشد انجام این عمل را توصیه نخواهد کرد. شما قبل از انجام تست باید در مورد نگرانی‌هایتان با پزشک صحبت کنید.
آیا آنژیوپلاستی آسیب زا است؟
خیر. آنژیوپلاستی درد بسیار کمی دارد. پزشک محل قرار گرفتن کاتتر را بیحس می‌کند. ممکن است در زمان ورود کاتتر شما احساس فشار کنید. در حین انجام عمل شما بیدار و هوشیار هستید اما ممکن است داروهای آرام بخش به شما داده شود. محلی که کاتتر وارد می‌شود ممکن است بعداً درد داشته باشد. کبودی هم شایع است. اگر شما متوجه خونریزی یا افزایش درد و تورم شدید به پزشک خود اطلاع دهید.
