قلب ما حیاتیترین ارگان در بدن ما است و وظیفهای ندارد جز پمپاژ و ارسال خون حامل اکسیژن به نقاط مختلف بدن. بدون وجود قلب، سیستم بدن ما کار نمیکند. این قلب است که سیستم قلبی و عروقی را به کار میاندازد و زندگی را که در آن هستیم به ما میبخشد. به همین دلیل است که داشتن قلبی سالم در بدن بسیار مهم است. پس از صرف غذا، برخی عوامل وجود دارد که باعث قلب درد ما میشود. این عوامل شامل خوردن مقادیر زیاد غذای ناسالم است که باعث قلب درد پس از خوردن غذا میشود. این هشداری است که باید جدی گرفته شود: برنامه غذایی ناسالم و داشتن عادات غذایی ناسالم باعث ایجاد عوارض برای قلب و حتی بدتر از آن باعث از دست رفتن زندگی میشود.
درد قفسه سینه
درد قفسهی سینه در اشکال مختلف، از درد تیز و خنجری تیر کشنده تا درد سنگین بروز مییابد. همچنین درد قفسهی سینه گاهی حالت سوزشی و کوبشی دارد. درد در بعضی موارد از گردن عبور میکند، وارد فک میشود و در پشت یا پایین یک یا هر دو دست منتشر میشود. مشکلات مختلفی باعث احساس درد در قفسهی سینه میشود که از این میان مرگبارترین علتها به ناراحتیهای قلبی یا ریوی مربوط میشود. از آنجایی که درد قفسهی سینه میتواند علامت وجود مشکلی جدی باشد، این درد یک مورد اورژانسی محسوب میشود.
ارتباط با ما
دکتر مهدی کریمی جراح و متخصص قلب به بررسی مشکل قلبی شما میپردازد وبهترین روش درمانی را برای تسکین درد شما در نظر خواهد گرفت برای ارتباط با ما با شمارههای 02122254144 و 02122254520 حاصل نمایید.
درد قلبی و علل انتشار درد
درد قفسهی سینه علل مختلفی دارد که همگی آنها نیاز به درمان فوری دارد.
حمله قلبی
حمله یا سکتهی قلبی پیآمد نرسیدن خون به عضلهی قلب است که غالباً نتیجهی انسداد در جریان خون به علت تشکیل شدن لخته خون است.
آنژین
آنژین اصطلاحی برای درد قفسهی سینه است که در اثر اختلال در خونرسانی قلب شروع میشود. اختلال در خونرسانی غالباً پیآمد جمع شدن پلاکهای ضخیم در دیوارههای داخلی شریانهایی است که خون را به قلب میرسانند. این پلاکها شریانها را تنگ میکند و در نتیجه خونرسانی قلب، به ویژه در زمان فعالیت بدنی سنگین محدود میشود.
پارگی یا دیسکسیون آئورت
پارگی یا دیسکسیون آئورت با درد تیزی در قفسه سینه و بخش فوقانی پشت بدن همراه است. آنوریسم آئورت موجب دیسکسیون آن میشود که در واقع پارگی لایههای دیوارهی آئورت است؛ خون از این پارگیها به بیرون نشت میکند. آنوریسم آئورت پارگی این شاهرگ را در پی دارد و در نتیجه خون از شاهرگ به بیرون فوران میکند. علائم دیسکسیون یا پارگی آئورت به شرح زیر است:
- درد مداوم ناگهانی و تیز در قفسه سینه و بخش فوقانی پشت بدن
- درد در بازوها، گردن یا فک
- دشوار شدن تنفس
این علائم یک مورد اورژانسی است و باید فوراً برای مدیریت آنها اقدام کرد. اگر به موقع برای درمان دیسکسیون یا پارگی آئورت اقدام نشود، بیمار جان خود را از دست خواهد داد.
پریکاردیت
درد قفسه سینه ناشی از پریکاردیت دردی سنگین و تیرکشنده است که معمولاً از وسط یا سمت چپ قفسه سینه شروع میشود. التهاب کیسهی نازک و مملو از آب دور قلب را پریکاردیت گویند، علت این التهاب ممکن است عفونت ویروسی یا باکتریایی باشد. جراحی قلب نیز گاهی منجر به پریکاردیت میشود. علت اکثر موارد پریکاردیت مشخص نیست. این عارضه چندان شایع نیست و فقط 0.1% از بیماران بستری شده در بیمارستانها دچار پریکاردیت هستند. درد قفسهی سینه ناشی از پریکاردیت شبیه به حمله قلبی است. این درد ممکن است تیز یا سنگین باشد و معمولاً از وسط یا سمت چپ قفسه سینه شروع میشود. درد گاهی اوقات در پشت بدن نیز منتشر میشود. علائم دیگر پریکاردیت عبارت است از:
- خستگی مزمن
- درد عضلانی
- تب خفیف
علائم غالباً پس از یک یا دو هفته استراحت یا مصرف دارو از بین میرود. اگر فکر میکنید که ممکن است دچار حمله قلبی شوید، به سرعت با اورژانس تماس بگیرید. اگر درد قفسه سینهتان ملایم است، از پزشک وقت بگیرید. سابقه هر نوع عفونت را به پزشک اطلاع دهید، چون عفونت یکی از علل ابتلا به پریکاردیت است.
بیماری دریچه قلب
درد قفسه سینه ناشی از بیماری دریچه قلب با فشار، گرفتگی یا دردی همراه است که عموماً هنگام فعالیت بدنی سنگین حس میشود. قلب چهار دریچه دارد که جریان خون ورودی و خروجی قلب را کنترل میکنند. خطر مشکلات دریچههای قلب همگام با بالا رفتن سن افزایش مییابد. علائم بیماری دریچه قلب به نوع اختلال دریچه قلب بستگی دارد و شامل موارد زیر میشود:
- گرفتگی، فشار یا درد قفسه سینه هنگام فعالیت
- خستگی مزمن
- تنگی نفس
- سوفل قلب: صدای اضافی و غیرعادی ضربان قلب است که با گوشی شنیده میشود.
کاردیومیوپاتی
قلب درد ناشی از کاردیومیوپاتی دردی با شدت متوسط است که پس از غذا خوردن یا ورزش حس میشود.
کاردیومیوپاتی به بیماریهای مختلف عضله قلب اشاره دارد. این عارضهها باعث ضخیم یا نازک شدن عضله قلب میشود و به عوارض دیگری دامن میزند که توانایی پمپاژ قلب را مختل میکند. کاردیومیوپاتی برخی بیماران ارثی است و بقیه پس از ابتلا به یک بیماری دیگر دچار آن میشوند. علائم کاردیومیوپاتی به شرح زیر است:
- تنگی نفس به ویژه پس از فعالیت بدنی
- ورم کردن پاها و مچ پاها
- قلب دردی که در اثر فعالیت کردن یا پس از خوردن یک وعده غذای سنگین شدیدتر میشود.
- تپش قلب
- ضربان قلب غیرعادی
چنانچه دارای علائم فوق هستید، حتماً از یک متخصص قلب وقت بگیرید. اگر درد قفسه سینه یا تنگی نفستان شدید شد، با اورژانس تماس بگیرید.
عاملهای خطر حمله قلبی خاموش مانند علائم حمله قلبی است و شامل موارد زیر میشود:
- کشیدن یا جویدن توتون
- سابقه خانوادگی ناراحتی قلبی
- سن
- کلسترول بالا
- فشار خون بالا
- دیابت
- بیتحرکی و ورزش نکردن
- اضافه وزن
دلایل قلب درد در کودکان
- قلب درد در کودکان غالباً به دلایل عملکردی است و معمولاً نمیتواند با آسیب دیدگی قلب همراه باشد. معمولاً کاردیالژیا در کودکانی که در سنین ابتدایی مدرسه هستند ظاهر میشود و اصطلاحاً به آن درد رشد هم گفته میشود این حالت زمانی رخ میدهد که ماهیچه قلب به سرعت رشد کرده ولی عروق خونی که وظیفه رساندن خون به ارگانهای مختلف بدن را دارند به آن اندازه رشد نکردهاند.این درد، دردی هیجانی حرکتی است و معمولاً پس از انجام فعالیتهای شدید مثل راه رفتن تند یا دویدن به وجود آمده و پس از استراحت و آرام گرفتن کودک درد هم از بین میرود.
- قلب درد در نوجوانان معمولاً با اختلال تنظیمات دستگاه عصبی همراه بوده و باعث گرفتگی عضلات میشود.
- غالباً آسیب دیدگی ارگانهای دیگر بدن در کودکان باعث میشود که درد به عنوان قلب درد تلقی شود
- درد همراه با عصبانیت در سینه قرار دارد و برخی مواقع دردی سوزشی مثل زخم چاقو است که در سینه تیر میکشد و با احساسات هیجانی و بی قراری همراه است.
- باید توجه وافر به این موضوع داشت که ممکن است علت قلب درد در کودکان به دلیل بیماریهای فعلی آنها مثل آنفولانزا یا سارس که نشان دهنده میوکاردیت ویروسی است باشد و همچنین دردی که پس از سه هفته بعد از گلو درد یا تب مخملک به وجود میآید شاید باعث قلب درد در کودکان شود
- قلب دردی که با آسیب کاردیالژیا قلب در کودکان مشاهده میشود با گردش خون غیر طبیعی در عروق کورونری، پریکاردیت، بزرگ شدن ناگهانی قلب یا عروق اصلی همراه است
- درد مبهم در قفسه سینه و قلب درد ، تب و درد مفاصل که چند هفته پس از عمل جراحی به وجود میآید همراه با باز شدن حفرههای قلب کودک میباشد و در 30% کودکان مدیریت میشود.
- پریکاردیت میتواند دو نوع درد در قلب به وجودآورد. درد پلور که با حرکات تنفسی و تشدید سرفه ویا تنفس عمیق همراه بوده و به دلیل عفونتهای پلوریتیک به وجود میآید. نوع دوم درد پریکاردیال قلب؛ درد ناراحت کنندهای است که مشابه درد سکته قلبی یا آنژین صدری است. به دلیل درد تورمی در جداره حساس پریکاردیوم یا سوزش و درد رشتههای عضلانی قلب که در بافت همبند پوششی اطراف عروق کورونری قرار دارد ممکن است قلب درد احساس شود. درد ناشی از پریکاردیت معمولاً با احساس فشار بر سینه همراه است
- این که گفته میشود قلب درد در کودکان نشانه نقص است اشتباه است. بیماریهای قلبی مادرزادی معمولاً علائم دیگری دارند.
نشانههای مورد اورژانسی
حمله قلبی همواره با درد قفسه سینه همراه نیست. درهر حال اگر قلبتان ناگهان تیر کشید و درد گرفت و همزمان دچار علائم زیر نیز شدید، احتمالاً خطر سکته قلبی برایتان وجود دارد:
اگر این علائم 5 دقیقه یا بیشتر استمرار داشت، با اورژانس تماس بگیرید، چون ممکن است به زودی دچار سکته قلبی شوید. حمله قلبی گاهی با احساس درد در فک، گردن، پشت بدن یا بازوها همراه است.
تشخیص قلب درد
درد قفسه سینه همواره علامت حمله قلبی نیست؛ اما اگر با این درد به اورژانس مراجعه کنید، پزشک اورژانس ابتدا خطر حمله قلبی را بررسی میکند، چون این مورد فوریترین خطری است که زندگی بیمار را تهدید میکند. همچنین پزشک ابتلا به عارضههای خطرناک ریوی، مانند وجود لخته خون در ریه یا رویهم افتادگی ریه را بررسی میکند.
آزمایشهای فوری
آزمایشهای اولیهای که برای تشخیص علت تیر کشیدن قلب انجام میشود، به شرح زیر است:
- نوار قلب (ECG): فعالیت الکتریکی قلب با استفاده از الکترودهای متصل به پوست ثبت میشود. چون عضله آسیب دیده قلب تکانههای الکتریکی را به طور عادی هدایت نمیکند، پشت سر گذاشتن حمله قلبی یا در حال حمله قلبی بودن در نوار قلب مشخص میشود.
- آزمایش خون: آزمایش خون برای بررسی بالا رفتن غلظت پروتئینها یا آنزیمهایی گرفته میشود که به طور معمول در عضله قلب وجود دارند. آسیب دیدن سلولهای قلب در اثر حمله قلبی باعث میشود که این آنزیمها یا پروتئینها ظرف چند ساعت وارد جریان خون شوند.
- رادیوگرافی قفسه سینه: پزشک وضعیت ریهها، اندازه و شکل قلب و رگهای خونی اصلی را در عکس قفسه سینه بررسی میکند. رادیوگرافی قفسه سینه مشکلات ریوی مانند روی هم افتادگی ریه یا ذاتالریه را نیز نشان میدهد.
- سی تی اسکن (توموگرافی رایانهای): سی تی اسکن لخته خون تشکیل شده در ریه (آمبولی ریه) را نشان میدهد و احتمال پارگی آئورت را تایید یا رد میکند.
آزمایشهای بعدی
پزشک با توجه به نتایج آزمایشهای اولیه، دستور آزمایشهای بعدی را میدهد. آزمایشهای این مرحله شامل موارد زیر میشود:
- اکوکاردیوگرام: برای گرفتن اکوی قلب از امواج صوتی برای تولید تصاویر ویدئویی از قلب در حال تپش استفاده میشود. دستگاه کوچکی از گلوی بیمار عبور داده میشود تا تصاویر بهتری از بخشهای مختلف قلب به دست بیاید.
- سی تی اسکن: انواع مختلفی از سی تی اسکن برای بررسی انسداد شریانهای قلب به کار برده میشود. در روش سی تی آنژیوگرافی قلبی مادهی حاجب رنگی تزریق میشود تا انسدادها و دیگر مشکلات شریانهای ریه و قلب بهتر دیده شود.
- تست استرس: تست استرس چگونگی واکنش نشان دادن قلب و رگها به فعالیت بدنی را اندازهگیری میکند؛ نتیجه تست استرس نشان میدهد که آیا تیر کشیدن قلب از ناراحتیهای قلبی نشأت میگیرد یا خیر. تست استرس انواع مختلفی دارد؛ برای مثال از بیمار خواسته میشود که حین گرفتن نوار قلب روی تردمیل راه برود یا دوچرخه ثابت را رکاب بزند. گاهی نیز دارویی درون وریدی تزریق میشود تا قلب به روشی مشابه ورزش کردن تحریک شود.
- آنژیوگرافی (کاتتریزاسیون) عروق کرونری: آنژیوگرافی عروق کرونری به پزشک کمک میکند تا انسداد یا تنگ شدن شریانهای قلب را بررسی کند. ماده رنگی مایع با لوله (سوند یا کاتتر) باریک و بلندی درون شریانهای قلب تزریق میشود، این کاتتر از راه شریان مچ دست یا کشاله ران به شریانهای قلب رسانده میشود. همان طور که ماده حاجب شریانها را پر میکند، رگ به وضوح در تصاویر و عکسهای رادیوگرافی مشخص میشود.
درمان قلب درد
نوع درمان به علت درد قلبی بستگی دارد.
درمان دارویی
داروهایی که معمولاً برای درمان شایعترین علل درد قلبی تجویز میشود، به شرح زیر است:
- شل کنندههای سرخرگ: نیتروگلیسیرین که معمولاً به صورت قرص زیرزبانی مصرف میشود، شریانهای قلب را شل میکند تا خون راحتتر در این فضاهای تنگ جریان پیدا کند. بعضی داروهای فشار خون نیز رگها را پهن و شل میکند.
- آسپرین: چنانچه پزشک احتمال دهد که درد قفسه سینه از مشکل قلبی نشأت میگیرد، آسپرین تجویز میکند.
- داروهای ترومبولیتیک (ضدانعقاد): اگر بیمار در حال سکته قلبی باشد، داروهای از بین برنده لخته خون برای او تجویز میشود. این داروها لختهی خونی را متلاشی میکند که مانع رسیدن خون به عضله قلب میشود.
- رقیق کننده خون: اگر خون در شریان تغذیه کننده قلب یا ریهها لخته شده باشد، داروهای رقیق کننده خون برای جلوگیری از لخته شدن خون تجویز میشود.
- داروهای ضداسید: اگر درد قفسه سینه نتیجه ترشح کردن اسید معده داخل مری باشد، پزشک داروهایی را برای کاهش اسید معده تجویز میکند.
- ضدافسردگیها: چنانچه بیمار دچار حمله عصبی (پنیک اتک) شده باشد، پزشک داروی ضدافسردگی برای کنترل علائم تجویز میکند. مشاوره و درمانهای روانشناختی مانند رفتاردرمانی شناختی نیز توصیه میشود.
جراحی و درمانهای دیگر
عملهای زیر برای درمان خطرناکترین علل قلب درد انجام میشود:
- آنژیوپلاستی و استنتگذاری: اگر تیر کشیدن قلب نتیجه انسداد سرخرگ تغذیه کننده قلب باشد، پزشک سوندی را که یک بالن در انتهای آن قرار دارد، وارد رگ بزرگ کشاله ران میکند و آن را رو به بالا، به سمت انسداد حرکت میدهد. سپس پزشک بالن را باد میکند تا شریان پهن شود، جراح در مرحله بعد باد بالن را تخلیه میکند و سوند را بیرون میکشد. در اکثر موارد استنت (لوله توری سیمی کوچکی) روی سطح خارجی سر بالن قرار داده میشود. زمانی که بالن باد میشود، استنت درجا قفل میشود و سرخرگ را باز نگه میدارد.
- جراحی بایپس: جراح در عمل بایپس، رگی را از بخش دیگری از بدن میگیرد و با استفاده از آن، مسیر جایگزینی را برای جریان پیدا کردن خون و دور زدن شریان مسدود شده ایجاد میکند.
- ترمیم پارگی: پارگی آئورت نیاز به ترمیم فوری دارد. دیسکسیون یا پارگی آئورت مشکلی خطرناک است که در آن شریانی که خون را از قلب به بقیه بدن میبرد، پاره میشود.
- دوباره باد کردن ریه: چنانچه قلب درد ناشی از روی هم افتادگی ریه باشد، پزشک لولهای را برای باد کردن دوباره ریه در قفسه سینه قرار میدهد.
پرسشهای متداول درباره درد قفسه سینه
آیا بیمار مبتلا به آنژین میتواند ورزش کند؟
اگر دچار آنژین هستید، همواره قبل از ورزش کردن با متخصص قلب مشورت کنید تا مطمئن شوید که برنامهی تمرینیتان مناسب وضعیتتان است.
آنژین چه تفاوتی با درد قفسه سینه دارد؟
درد قفسه سینه اصطلاحی کلی برای توصیف دردی است که به دلایل مختلف در این ناحیه حس میشود. اما آنژین نوعی درد قفسه سینه است که به دلیل مشکلات قلبی بروز مییابد.
چه زمانی درد قفسه سینه یک مورد اورژانسی است؟
تیر کشیدن قلب گاهی علامت یک عارضه خوشخیم و گاهی نشانهی ابتلا به یک عارضه خطرناک و مرگبار است.
“کپی فقط با ذکر منبع و لینک بلامانع است.”