رگ‌های آبی، بنفش و قرمز واریسی به شکل خطوط نازک، شبکه‌ای و شاخه‌ای بر روی پوست ظاهر می‌شوند. این رگ‌ها به علت شباهتشان به تار عنکبوت، نزد عوام به رگ‌های عنکبوتی شهرت دارند. این رگ‌ها به طور معمول دردناک نیستند اما بسیاری از مردم به دلیل زیبایی به دنبال درمان آنها هستند.
روش‌های متعددی برای درمان و یا کاهش رگ‌های عنکبوتی وجود دارد.
در این مقاله به دلایل ایجاد رگ‌های عنکبوتی روش‌های درمان و جلوگیری از پیدایش آنها پرداخته شده است.
عوامل ایجاد رگ‌های عنکبوتی
زمانی که دریچه‌های داخلی سیاهرگ‌ها به درستی فعالیت نکنند فرد دچار رگ‌های آبی، قرمز و بنفش واریسی می‌شود.
این رگ‌ها که خون را به قلب باز می‌گردانند دارای دریچه‌هایی یک‌طرفه هستند که بعد از عبور خون از آنها بسته می‌شوند تا از بازگشت خون به سمت عقب جلوگیری نمایند. اگر این دریچه‌ها آسیب ببینند یا ضعیف شوند خون به سختی می‌تواند از آنها عبور کند و شروع به تجمع درون رگ‌ها می‌کند. به مرور زمان این تجمع خون باعث برآمدگی درون رگ‌ها و در نهایت چند شاخه شدن رگ و پدیدآمدن رگ‌های عنکبوتی می‌شود.
رگ‌های بنفش، آبی و قرمز واریسی روی صورت در نتیجه ی پاره شدن مویرگ‌های کوچک پدید می‌آیند. این پارگی‌ها بیشتر به دلیل بالارفتن فشارخون و یا آسیب‌های ناشی از آفتاب‌سوختگی ایجاد می‌شوند.
عوامل مؤثر بر افزایش خطر ابتلا به رگ‌های بنفش و آبی و قرمز واریسی
از عواملی که باعث افزایش خطر ابتلا به رگ‌های بنفش، آبی و قرمز می‌شوند می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
ژنتیک
بالغ بر 90% از افرادی که به رگ‌های عنکبوتی مبتلا می‌شوند دارای سابقه خانوادگی در این زمینه هستند.
بارداری
بالارفتن فشارخون و همچنین افزایش فشار ناشی از وزن جنین بر روی پاها باعث پدیدآمدن رگ‌های عنکبوتی در فرد باردار می‌شود.
جنسیت
41% از مبتلایان به رگ‌های عنکبوتی را زنان 50 سال به بالا تشکیل داده‌اند. به‌طورکلی زنان دوبرابر مردان به بیماری رگ‌های عنکبوتی مبتلا می‌شوند.
سن
با افزایش سن دریچه‌های درون رگ‌ها ضعیف‌تر می‌شوند. به علاوه ماهیچه‌های ساق پا که وظیفه ی آنها محافظت از رگ‌ها و کمک به پمپ کردن خون به سمت بالا است نیز ضعیف شده و در نتیجه فرد دچار رگ‌های عنکبوتی می‌شود.
اضافه وزن
داشتن اضافه وزن باعث افزایش فشار بر روی پاها می‌شود.
هورمون‌ها
داروهای ضدبارداری هورمونی و داروهای هورمونی یائسگی می‌توانند باعث افزایش خطر ابتلا به رگ‌های عنکبوتی شوند، چراکه استروژن باعث ضعیف شدن دریچه‌های درون رگ‌ها می‌شوند.
نشستن و یا ایستادن برای مدت طولانی
درصورتی‌که فرد برای مدتی بیشتر از 4 ساعت در یک پوزیشن قرار بگیرد، سیاهرگ‌های پای وی فشار بیشتری را برای پمپاژ خون به سمت بالا تحمل می‌کنند.
سابقه لخته‌های خونی یا آسیب‌دیدگی سیاهرگ‌ها
این مسئله باعث آسیب‌دیدگی دریچه‌های رگ‌ها و در نتیجه اختلال در عملکرد آنها می‌شود.
فشار بیش از حد در صورت
این عارضه در اثر سرفه‌های شدید، عطسه و استفراغ بیش می‌آید. برخی از افراد به دلیل کشیده شدن صورتشان در زمان نوزادی دچار رگ‌های عنکبوتی می‌شوند.
آسیب‌های ناشی از آفتاب
اشعه ی یو وی موجود در نور خورشید باعث آسیب پوست و پدید آمدن رگ‌های عنکبوتی به خصوص در صورت می‌شود.
درمان رگ‌های بنفش، آبی و قرمز واریسی
اگرچه رگ‌های عنکبوتی بدون درد و بی‌خطر هستند اما می‌توانند باعث ناراحتی فرد شوند. به همین دلیل و به خاطر دلایل زیبایی بسیاری از افراد به دنبال درمان آنها هستند.
در ادامه به برخی از روش‌های درمان رگ‌های عنکبوتی اشاره شده است:
استفاده از جوراب واریس
پوشیدن جوراب واریس باعث ایجاد فشار بر روی سیاهرگ‌های قسمت پایینی پا می‌شود. این فشار اضافی باعث می‌شود تا خون بهتر در رگ‌ها پمپاژ شود و در نتیجه از ایجاد رگ‌های عنکبوتی جلوگیری شود.
این جوراب‌ها همچنین به کاهش تورم پا و جلوگیری از ابتلا به لخته‌های خونی نیز کمک می‌کنند.
اسکلروتراپی و بستن رگ‌ها
در این روش پزشک ماده ی تحریک‌کننده ی مخصوصی را به صورت مستقیم به درون رگ‌های آسیب‌دیده تزریق می‌کند. این ماده باعث می‌شود تا رگ به هم چسبیده و خون از درون آن به بافت‌های اطراف نشت نکند.
این پروسه تورم پا را کاهش داده و به کوچک شدن رگ‌ها کمک می‌کند. با گذر زمان رگ‌های عنکبوتی از بین می‌روند. به طور معمول برای رسیدن به نتیجه ی دلخواه باید این پروسه را چندین بار تکرار نمود.
درست شبیه به اسکلروتراپی، در روش بستن رگ‌ها نیز ماده‌ای چسبناک مستقیماً به درون رگ تزریق می‌شود. این ماده با بستن رگ‌ها از پخش شدن خون در بافت‌ها جلوگیری کرده و در طول زمان باعث ناپدیدشدن رگ‌های عنکبوتی می‌شود.
در این روش نیز همانند اسکلوتراپی برای رسیدن به نتیجه ی دلخواه باید چندین بار این پروسه را تکرار کرد.
استفاده از لیزر
یک متخصص بهداشت و درمان می‌تواند به کمک لیزر رگ‌های عنکبوتی کوچک نزدیک به سطح پوست را درمان نماید. قدرت لیزر زیاد است و اشعه ی متمرکز آن باعث لخته شدن رگ و در نهایت از بین رفتن آن می‌شود.
استفاده از لیزر در مقایسه با اسکلوتراپی و بستن رگ‌ها روش کم تهاجم تری محسوب می‌شود چرا که در این روش چیزی به درون بدن تزریق نمی‌شود. به همین دلیل اثرگذاری آن نیز کمتر است.
لیزر داخل وریدی
لیزر داخل وریدی یک روش جدید برای درمان رگ‌های بنفش، آبی و قرمز محسوب می‌شود.
برای انجام این روش متخصص یک برش کوچک بر روی رگ آسیب‌دیده ایجاد می‌کند و یک فیبر لیزر را به درون آن می‌فرستد. اشعه ی لیزر با ایجاد گرمای مستقیم درون رگ باعث جمع شدن آن می‌شود. با گذشت چند ماه تا یک سال رگ آسیب دیده به طور کلی ناپدید می‌شود.
برای انجام این روش از بی‌حسی موضعی استفاده می‌شود.
جراحی
اگرچه برخی از روش‌های جراحی برای درمان رگ‌های واریسی بزرگ استفاده می‌شوند اما بیشتر جراحان استفاده از جراحی برای درمان رگ عنکبوتی را توصیه نمی‌کنند.
راه‌های پیشگیری از ایجاد رگ‌های بنفش، آبی و قرمز واریسی
داشتن تغییرات مشخص در سبک زندگی و روش‌های مراقبت از خود از پدیدآمدن رگ‌های عنکبوتی جدید و شدیدتر شدن رگ‌های قبلی جلوگیری می‌کند. این روش‌ها شامل موارد زیر می‌شود:
استفاده از ضدآفتاب
استفاده از ضدآفتاب به‌صورت روزانه از پدیدآمدن رگ‌های عنکبوتی به خصوص بر روی صورت جلوگیری می‌کند. درصورتی‌که برای مدت طولانی خارج از خانه هستید از کلاه‌ها و لباس‌هایی که از بدن در برابر آفتاب محافظت می‌کنند استفاده نمایید.
داشتن وزن مناسب
با داشتن وزن مناسب فشار اضافه از روی پاها برداشته می‌شود و خون بهتر درون رگ‌ها جریان می‌یابد.
پوشیدن جوراب واریس
درصورتی‌که در خصوص ابتلا به رگ‌های عنکبوتی و واریس نگران هستید و یا این بیماری در خانواده شما به‌صورت ارثی وجود دارد می‌توانید برای جلوگیری از ابتلای به آن از جوراب واریس استفاده کنید.
داشتن تحرک
برای جلوگیری از ابتلا به واریس از نشستن یا ایستادن برای مدت طولانی پرهیز کنید.
نپوشیدن لباس‌های تنگ
استفاده از لباس‌هایی که در قسمت کمر، پاها و لگن تنگ هستند از جریان یافتن راحت خون جلوگیری می‌کنند و خطر ابتلا به رگ‌های عنکبوتی را افزایش می‌دهند.
عدم استفاده ی زیاد از حد از حمام‌های آب گرم و سونا
گرمای بیش از اندازه باعث تورم رگ‌ها شده و خطر گشاد شدن و پارگی رگ‌های پا را افزایش می‌دهد.
کاهش مصرف نوشیدنی‌های الکلی
مصرف نوشیدنی‌های الکلی باعث گرگرفتگی و پاره شدن رگ‌های صورت در برخی از افراد می‌شود.
داشتن ورزش منظم
ورزش‌کردن به چرخش خون در بدن کمک کرده و از تجمع خون در پا جلوگیری می‌کند.
بالابردن پاها
بالا آوردن پاها در هنگام نشستن و یا خوابیدن از تجمع خون درون رگ‌ها جلوگیری می‌کند.
خلاصه
رگ‌های بنفش، آبی و قرمز واریسی در نتیجه ی پارگی و یا آسیب دیدگی سیاهرگ‌ها به وجود می‌آیند. این رگ‌ها اصولاً بدون درد و بی‌خطر هستند اما بسیار از افراد به دلیل ظاهر ناخوشایندشان به دنبال درمان آنها می‌باشند.
روش‌های درمانی بسیاری برای درمان و ازبین‌بردن رگ‌های عنکبوتی وجود دارد. به طور حتم قبل از انجام پروسه‌های پزشکی با یک فرد متخصص در زمینه ی درمان سیاهرگ‌ها مشاوره کنید.
سؤالات متداول
آیا رگ‌های بنفش، آبی و قرمز واریسی سلامت فرد را به خطر می‌اندازند؟
رگ‌های عنکبوتی به خودی‌خود برای سلامت فرد خطری ندارند حتی اگر درمان نشوند. اما پیشرفت این رگ‌ها ممکن است نشان از وجود بیماری‌هایی باشد که سلامت فرد را تهدید می‌کنند. برای مثال خطر ابتلا به واریس در فردی که به رگ‌های عنکبوتی مبتلا است بسیار بالا می باشد.
آیا رگ‌های بنفش، آبی و قرمز واریسی با ورزش از بین می‌روند؟
با وجود این که ورزش‌کردن به‌سلامت گردش خون فرد کمک می‌کند اما نمی‌تواند واریس و رگ‌های عنکبوتی را درمان کند. برای درمان این رگ‌ها باید اول به درمان عوامل پدیدآورنده ی آنها پرداخت.
در صورت درمان نکردن رگ‌های بنفش، آبی و قرمز واریسی چه اتفاقی رخ می‌دهد؟
در صورت درمان نکردن رگ‌های عنکبوتی تعداد آنها افزایش یافته، ظاهر زشت‌تری خواهند گرفت و به صورت دائم بر روی پوست باقی خواهند ماند. رگ‌های عنکبوتی می‌توانند به همین شکل باقی بمانند یا به واریس تبدیل شوند.
آیا رگ‌های بنفش، آبی و قرمز واریسی با کاهش وزن از بین می‌روند؟
اگرچه کاهش وزن از پدیدآمدن رگ‌های عنکبوتی جدید جلوگیری کرده و به سلامت سیاهرگ کمک می‌کند اما رگ‌های عنکبوتی بعد از پدیدآمدن فقط با درمان از بین می‌روند.
آیا کرم ویتامین کا برای رگ‌های بنفش، آبی و قرمز واریسی خوب است؟
بله کرم اکسید ویتامین کا به بازسازی دیواره ی رگ‌ها و بافت‌های آسیب‌دیده اطراف آن کمک کرده و ظاهر رگ‌های عنکبوتی را کم‌رنگ می‌کند.
آیا رگ‌های بنفش، آبی و قرمز واریسی با افزایش سن شدیدتر می‌شوند؟
بله، با گذر زمان رگ‌ها به دلیل جاذبه و کشیدگی‌های متداوم گشاد شده و دیوارهای آن خاصیت کشسانی و الاستیک خود را از دست می‌دهند.
آیا گرما باعث شدیدتر شدن رگ‌های بنفش و آبی و قرمز واریسی می‌شوند؟
درصورتی که شما به رگ‌های عنکبوتی مبتلا هستید، حتماً از تأثیر گرمای تابستان بر آنها باخبرید. در حقیقت، خورشید با ازبین‌بردن کلاژن‌ها و رگ‌ها ی نزدیک به سطح پوست باعث پدیدآمدن رگ‌های عنکبوتی جدید و بیشتر شدن رگ‌های قبلی می‌شود.
چرا رگ‌های واریسی و عنکبوتی بیشتر در پا ایجاد می‌شوند؟
به دلیل این که سیاهرگ‌های پا خون را در خلاف جهت جاذبه و برای مسافتی طولانی از پا به سمت قلب حمل می‌کنند، بیشتر دچار واریس و رگ‌های عنکبوتی می‌شوند.
