شما هزاران بار در روز دم و بازدم انجام می‌دهید و به ندرت به آن فکر می‌کنید، تا زمانی که در انجام این کار احساس دشواری داشته باشید. مشکلات تنفسی ممکن است به دلایل متعددی، از جمله ناخوش بودن، احتقان، تب و یا آسم، اتفاق بیفتند. اما در بعضی موارد، علامت این هستند که قلب شما مشکل دارد. به هر دلیلی که باشد، همیشه مشکلات تنفسی را جدی بگیرید. به پزشک خود اطلاع دهید تا بتواند به شما کمک کند و علت را تشخیص دهد. و اگر مشکل شما ناگهانی و شدید باشد، باید بلافاصله به دنبال کمک پزشکی باشید.
“اگر شما به طور ناگهانی دچار تنگی نفس شدید حتماً بلادرنگ با پزشک خود تماس بگیرید زیرا ممکن است علت این تنگی نفس مشکلات قلبی یا ریوی باشد. وی شرایط را به صورت تلفنی ارزیابی کرده و در صورت لزوم شما را برای معاینات بیشتر به مطب فرامی خواند. اگر دچار اختلالاتی در هنگام تنفس هستید از آن چشم پوشی نکنید. ممکن است شما دچار بیماری‌های مزمنی نظیر چاقی، آسم یا بیماری‌های انسدادی ریوی مزمن باشید که نیاز به مدیریت و درمان داشته باشد.”
اگر تنگی نفس ناگهانی شما با علائمی نظیر درد در قفسه سینه همراه بود با مرکز فوریت‌های پزشکی 115 تماس بگیرید.
علت تنگی نفس
علت تنگی نفس کوتاه مدت(حاد)
این وضعیت ممکن است به دلایل زیر رخ دهد:
- آسم: ممکن است دچار خس خس و نفس نفس زدن باشید. آسم می‌تواند به علت سرما خوردگی (عفونت ویروسی) یا آلرژی (به عنوان مثال تب یونجه) ایجاد شود.
- پنومونی: یک عفونت شدید قفسه سینه که در آن دچار تنگی نفس بیشتری می‌شوید. شما احساس مریضی می‌کنید، درجه حرارت بالا (تب) دارید و با مخاط (خلط) سبز سرفه می‌کنید.
- بیماری انسداد ریوی مزمن (COPD): یک مشکل بلند مدت ریوی است که باعث تنگی نفس و سرفه می‌شود. راه‌های هوایی ملتهب و تنگ می‌شوند. این بیماری ممکن است در اثر یک عفونت قفسه سینه ناگهان بدتر شود.
- بیماری قلبی: به عنوان مثال، نارسایی قلبی که در آن قلب به درستی خون را پمپاژ نمیکند. از آن جایی که در نارسایی قلبی، پمپاژ قلب به صورت ناکارآمد انجام می‌شود، افزایش فشار خون در رگ‌های خونی (وریدهایی) که به قلب منتهی می‌شوند، اتفاق می‌افتد. این افزایش فشار باعث تجمع سیال در بافت بدن می‌شود. به دلیل گرانش، مایع اضافی به صورت تورم در مچ پا ظاهر می‌شود.
- آمبولی ریه: ایجاد لخته در ریه. معمولا به علت لخته شدن خون در پا می‌باشد، که سبب بروز درد و تورم در ساق پا می‌شود. لخته پس از بی حرکت بودن برای مدت زمان طولانی (به عنوان مثال، پس از پرواز طولانی مدت) ایجاد می‌شود و در جریان خون حرکت می‌کند تا به ریه منتقل شود.
- اضطراب: می‌تواند باعث تنگی نفس، احساس نگرانی، ضربان قلب سریع (تپش قلب) و تعریق شود.
- بعضی از داروها ممکن است باعث تنگی نفس شوند، به خصوص اگر در حال حاضر مشکلاتی دارید که موجب تنگی نفس می‌شوند. به عنوان مثال، مصرف داروی بتا بلوکر (مانند پروپرانولول) یا آسپرین ممکن است باعث ایجاد تنگی نفس در صورت وجود آسم شود.
- علل دیگر: از جمله درد و کم خونی، می‌توانند باعث تنگی نفس گردند.
علائم تنگی نفس در بیماران قلبی
تنگی نفس چه به صورت ناگهانی اتفاق بیفتد و چه به مدت طولانی با آن دست و پنج نرم کنید باید جدی گرفته شود. اگر شما دچار تنگی نفس می‌شوید حتماً زمان و چگونگی آن را یادداشت کنید همچنین اگر علائم دیگری نیز همراه آن برای شما ایجاد شود حتماً آنها را هم یادداشت کنید و به پزشکتان ارائه دهید زیرا به تشخیص بیماری‌های احتمالی کمک خواهد کرد.
اگر تنگی نفس ناگهانی و شدید است، ممکن است به دلیل مشکلات ناحیه ریه یا لختگی خون در ریه باشد. در هر دو حالت شما نیاز به مراقبت‌های سریع پزشکی دارید.
تشخیص دلایل تنگی نفس
برای مشخص شدن علل تنگی نفس پزشک شما ممکن است دستور انجام آزمایشات زیر را بدهد:
- معاینات فیزیکی: پزشک شما علائم و سابقه بیماری شما را بررسی می‌کند. در برخی موارد پزشک بلافاصله یا با پاسخ‌های اضطراری تکنسین آزمایشگاه علت را تشخیص می‌دهد. اما برای تشخیص دقیق‌تر آزمایشات خون بیشتر موردنیاز است.
- آزمایش خون: در آزمایش خون گازهای خونی شریانی و اشباع اکسیژن خون اندازه گیری می‌شود.
- تست ورزش: در این آزمایش‌های فشار خون، نرخ ضربان قلب و تغییرات نرخ تنفس در هنگام انجام فعالیت‌های ورزشی در هنگام استراحت اندازه‌گیری می‌شود.
- الکتروکاردیوگرام: که فعالیت‌های الکتریکی قلب را ثبت کرده و ضربان نامنظم قلب (آریتمی یا دیس ریتمی) را مشخص می‌کند
- نظارت متحرک قلبی: یک مانیتور هولتر ممکن است 24 ساعته مورد استفاده قرار بگیرید. مانیتورهای دیگر ممکن است به مدت دو هفته مورد استفاده قرار بگیرند.
- اکوکاردیوگرام: با استفاده از امواج آلتراسوند به وسیله یک دستگاه اکو تصویر متحرک قلب و دریچه‌های قلب گرفته می‌شود.
- عکس برداری: به وسیله اشعه ایکس که بیماری‌های ریوی را مشخص می‌کند
- سی تی اسکن: قفسه سینه
درمان تنگی نفس
احیای ریوی
اگر مشکل ریوی طولانی مدت دارید، متخصص شما ممکن است احیای ریوی را پیشنهاد کند. در صورت وجود نارسایی قلبی مزمن، احیای ریوی نیز ممکن است کمک کننده باشد. اگر مشکلات قلبی دیگر دارید، خدمات توانبخشی قلب نیز ممکن است ارائه شوند. یک برنامه PR به شما کمک می‌کند تا تنگی نفس خود را کنترل کنید، بهتر شوید و برای شما جالب‌تر خواهد بود. شواهد مناسبی وجود دارد که PR به کاهش تنگی نفس و بهبود وضعیت سلامتی کلی شما کمک می‌کند.
داروی استنشاقی
برخی از انواع تنگی نفس با داروهای استنشاقی درمان می‌شوند. برخی از این داروها التهاب موجود در ریه‌ها را کنترل می‌کنند. و برخی دیگر می‌توانند ماهیچه‌های اطراف راه‌های هوایی شما را شل کنند تا بتوانند بازتر شوند. برخی از این داروهای استنشاقی به سرعت اثر می‌کنند و به صورت مکرر مصرف می‌شوند. برخی دیگر از این داروها برای 12 یا 24 ساعت عمل می‌کنند و آنها را یک یا دو بار در روز مصرف می‌کنید.
بسیار مهم است که به درستی از داروی استنشاقی خود استفاده کنید تا از مزایای کامل برخوردار شوید. اطمینان حاصل کنید که پزشک تان نحوه استفاده از داروی استنشاقی را به شما آموزش دهد و به طور مرتب شما را در جهت مصرف درست بررسی نماید. از پزشک یا پرستار خود بخواهید که برایتان نحوه مدیریت وضعیت تان با استفاده از داروی استنشاقی را بنویسد و آنها را به صورت تجویز مصرف کنید. اگر احساس می‌کنید دارویی که دارید به شما کمکی نمیکند، از پزشک بخواهید داروهای دیگر را امتحان کند.
قرص‌ها، کپسول‌ها و مایعات
قرص‌ها، کپسول‌ها یا مایعات برای کنترل تنفس شما ممکن است برای برخی از مشکلات ریوی کار کنند، اما ممکن است عوارض جانبی مانند حالت تهوع، استفراغ یا یبوست به همراه داشته باشند. اطمینان حاصل کنید که یک طرح نوشته شده قابل فهم از متخصص خود دریافت کنید که در آن توضیح داده شود چه چیزی و به چه دلیلی مصرف می‌کنید. برخی از قرص‌ها به باز شدن راه‌های هوایی، برخی دیگر به رفع خلط و بعضی از آنها به کنترل فرآیندهای آلرژیک کمک می‌کنند که به وضعیت ریوی شما مربوط است. داروها می‌توانند فشار خون یا ضربان قلب را کنترل کنند، قدرت پمپاژ قلب شما را افزایش دهند یا به بدن شما کمک کنند مایع اضافی در بدن را خارج نماید. اگر تنگی نفس شما به علت نارسایی قلبی باشد، ممکن است نیاز به تنظیم درمان با توجه به وزن خود و میزان تورم مچ پا داشته باشید.
پک نجات
اگر دچار برخی از مشکلات ریوی، مانند COPD یا برونشکتازی باشید، ممکن است یک پک نجات شامل دارو در خانه داشته باشید. این پک به شما کمک می‌کند تا در صورت تشدید ناگهانی علائم شما، به سرعت درمان را شروع کنید. به عنوان مثال، آنتی بیوتیک‌ها عفونت‌های باکتریایی را درمان می‌کنند که سبب تغییر رنگ خلط شما می‌شوند و قرص‌های استروئیدی التهاب ریه‌ها که باعث تنگی نفس و خس خس می‌شوند را از بین می‌برند. متخصص به شما توضیح می‌دهد چه موقع و چگونه از این پک نجات استفاده کنید. با آنها به یک طرح درمانی نوشته شده برسید. به محض اینکه شروع به استفاده از پک نمودید به پزشک اطلاع دهید و یک قرار ملاقات برای مراجعه به او تنظیم کنید.
واکسن‌های خود را دریافت کنید
واکسن‌های انفولانزا و پنومونی به منظور کاهش خطر ابتلا به عفونت قفسه سینه در دسترس می‌باشند.
- هر سال یک واکسن آنفلوآنزا دریافت کنید.
- از پزشکتان بخواهید یک واکسن پنومونی یک بار در عمر برای شما در نظر بگیرد.
اکسیژن
اگر سطح اکسیژن خون شما نرمال باشد، درمان با اکسیژن به تنگی نفس شما کمک نخواهد کرد. اما اگر سطح اکسیژن خون شما پایین باشد، پزشک تان ممکن است شما را به یک تیم تخصصی برای ارزیابی اقداناتی که نیاز دارید ارجاع دهد. بدون توصیه متخصص هرگز از اکسیژن استفاده نکنید.
جراحی
طی فرآیندی در بیمارستان، و در بین اقدامات احتمالی مختلف، ممکن است مایع ریه تخلیه شود، آسیب موجود ترمیم و یا توده برداشته شود.
بنابراین، یافتن علت واقعی بروز تنگی نفس از اهمیت بسیار زیادی در روند درمان برخوردار است. در کلینیک تخصصی قلب دکتر کریمی، پس از بررسی دقیق علائم و نشانه‌های موجود در بیماران و در نتیجه یافتن علت واقعی تنگی نفس در آنها، به ارائهٔ بهترین و مناسب‌ترین روش‌های درمانی جهت حل مشکل نفس تنگی پرداخته می‌شود. برای اطلاعات بیشتر می‌توانید با شماره تلفن 02122254520 و 02122254144 تماس حاصل فرمایید.
خود مراقبت
برای کمک به جلوگیری از بدتر شدن تنگی نفس مزمن این اقدامات را انجام دهید:
- از قرار گرفتن در معرض آلاینده‌ها اجتناب کنید. تا حد ممکن، از آلرژن‌های تنفسی و سموم محیطی اجتناب کنید.
- کاهش وزن . اگر اضافه وزن دارید، وزن کم کنید.
- مراقب خود باشید. اگر یک بیماری زمینه‌ای دارید، مراقبت آن باشید.
- یک برنامه عملی داشته باشید. اگر علائم شما بدتر می‌شود با پزشک خود در مورد کارهایی که باید انجام دهید مشورت کنید.
- ارتفاع مجاز را در ذهن داشته باشید. از رفتن به ارتفاعات بالاتر از 5000 پا (1524 متر) اجتناب کنید.
- به طور منظم تجهیزات خود را بررسی کنید. اگر وابسته به اکسیژن مکمل هستید، مطمئن شوید که مخزن شما اکسیژن کافی داشته باشد و تجهیزات به درستی کار کنند.
- داروها را به صورت تجویز شده مصرف کنید: مصرف درست داروها بسیار مهم است.
- از موارد تحریک کننده اجتناب کنید: به عنوان مثال، بعضی از افراد متوجه می‌شوند که هوای بسیار سرد باعث تشدید علائم تنگی نفس در آنها می‌شود، در حالی که افراد دیگر به سیگار یا دود اشاره می‌کنند.
- ترک سیگار: سیگار کشیدن یکی از دلایل تنگی نفس قابل پیشگیری و حتی مرگ می‌باشد. پزشک شما می‌تواند به ایجاد رویکردهایی برای کمک به ترک شما کمک کند.
چگونه می‌توانم از تنگی نفس جلوگیری کنم?
شما باید علت اصلی را پیدا کنید و سعی کنید آن را در صورت امکان برطرف نمایید. سیگار نکشید یا اگر سیگار می‌کشید، سعی کنید برای ترک آن به دنبال کمک باشید زیرا تمام دلایل جدی تنگی نفس به احتمال بیشتری سیگاری‌ها را تحت تاثیر قرار می‌دهد. اگر وزن طبیعی خود را حفظ کنید و ورزش منظم داشته باشید، احتمال ابتلا به تنگی نفس کمتر خواهد شد.
“کپی فقط با ذکر منبع و لینک بلامانع است.”
