واریس به تورم و پیچیده شدن عروق خونی گفته می‌شود که باعث برجسته شدن رگ ها در زیر پوست می‌شود. این رگهای برجسته آبی و بنفش معمولاً در پاها، کف پا یا قوزک پا ظاهر می‌شوند و ممکن است با سوزش و درد همراه باشد. عروق عنکبوتی که در اطراف رگهای واریسی تشکیل می‌شود به شکل خطوط قرمز و بنفش ریزتری ظاهر می‌شوند که در نزدیکی پوست قرار دارند. اگرچه این رگ ها ظاهری ناخوشایند و ناراحت کننده برای بیمار به همراه می‌آورد اما در اکثر افراد مسئله خطرناکی محسوب نمی‌شود. واریس شدید در بعضی مواقع ممکن است منجر به بروز مشکلات سلامتی جدی مانند لخته شدن خون شود. اکثر نشانه‌های واریس را می‌توانید در خانه درمان کنید یا از متخصص مراقبت های پزشکی بخواهید با استفاده از تزریق، لیزر تراپی یا جراحی آن را مداوا کند.
روش های درمان واریس
اگر فرد با نشانه یا ناراحتی خاصی مواجه نباشد و بروز عروق عنکبوتی در دست یا پاهایش مشکلی برای او ایجاد نکرده باشد ضرورتی برای درمان این موضوع وجود ندارد. اکثر افراد مبتلا به واریس به کمک درمان های خانگی مانند جوراب واریس قادر خواهند بود تا این نشانه ها را از بین ببرند.
با این حال اگر فرد با نشانه هایی مواجه بود که به آسانی بهبود نمی‌یافت، شاید لازم باشد برای کاهش درد یا پیشگیری از بروز مشکلاتی مانند زخم پا، تغییر رنگ پوست یا تورم، به دنبال مداوای پزشکی آن باشد. بعضی افراد نیز به دلایل زیبایی به دنبال خلاص شدن از شر عروق عنکبوتی ایجاد شده در دست‌ها یا پاهایشان هستند. درمان های بخصوص واریس بر اساس موارد زیر توسط متخصص مراقبتهای پزشکی تقسیم بندی می‌شود:
- سن، وضعیت سلامتی و سابقه پزشکی بیمار
- شدت مشکل
- علائم و نشانه ها
- قدرت تحمل روش های درمانی و دارویی بخصوص از سمت بیمار
- انتظارات از نتایج مداوای پزشکی
- نظرات و اولویت های شما
اگر نشانه بخش خصوصی ندارید، نیازی به انجام درمان های پزشکی نخواهد بود؛ با این حال گاهی اوقات در صورت عدم درمان واریس مشکلات ناشی از آن بدتر خواهد شد.
درمان واریس به روش عمل جراحی
اگر رگهای واریسی بزرگ باشند، ممکن است به جراحی برای رفع این مشکل نیاز باشد. این فرآیند تحت بیهوشی کامل انجام خواهد شد و بیماران در اکثر موارد در همان روز به خانه باز خواهند گشت. با این حال اگر جراحی بر روی هر دو پای بیمار انجام شود، شاید لازم باشد که یک شب را در بیمارستان بستری بماند. از لیزر درمانی معمولاً برای بستن رگ های کوچکتر و همچنین عروق عنکبوتی استفاده می‌شود. در این فرآیند از امواج تابشی قدرتمندی برای ناپدید کردن رگ های بیمار استفاده خواهد شد.
مزایای درمان واریس به روش عمل جراحی
از این روش در درمان رگهای بزرگ شده که با مشکلات جدی تری همراه هستند استفاده می‌شود.
معایب درمان واریس به روش عمل جراحی
وجود درد بعد از جراحی و دوره ریکاوری طولانی مدت همچنین وجود ریسک بیهوشی و احتمال بازگشت واریس درمیان رگهای دیگر از جمله معایب درمان واریس توسط جراحی است.
درمان واریس به روش بستن رگ های واریسی
در این فرآیند دو برش ایجاد خواهد شد یکی نزدیک به کشاله ران، بالای رگهای واریسی و دیگری در پایین پا که می‌تواند در نزدیکی قوزک یا زانو باشد. در این فرآیند بالای رگها گره زده می شود و یک سیم منعطف و نازک از بالا تا پایین رگ وارد شده و آن را با خود بیرون می‌کشد. این فرآیند معمولاً نیازمند بستری شدن بیمار در بیمارستان نخواهد بود. بستن رگ های واریسی معمولاً منجر به ایجاد کبودی، خونریزی و درد خواهد شد. در موارد بسیار نادر ممکن است بیمار به ترومبوز وریدی عمقی مبتلا شود که در این حالت لخته های خونی در رگهای پا ایجاد می‌شود. ریکاوری در اکثر بیماران بعد از گذشت چند روز از انجام جراحی آغاز می‌شود اما بازگشت به فعالیت های عادی و روزمره شاید نیاز به گذشته چند هفته داشته باشد و بیمار باید در دوره ریکاوری از جوراب واریس استفاده کند.
مزایای درمان واریس به روش بستن رگ های واریسی
مزیت اصلی این فرآیند حذف رگ های واریسی خواهد بود. اکثر بیماران به جراحی یا درمان های دیگر واریس نیازی نخواهند داشت با این حال بخش کوچکی از بیماران ممکن است در ۱۰ سال آینده با بازگشت بیماری مواجه شوند.
معایب درمان واریس به روش Ligation and stripping
احتمال بازگشت واریس رگ ها در آینده وجود دارد؛ خونریزی و عفونت از عوارض جانبی اصلی محسوب می‌شوند. اما موارد دیگری نیز وجود دارد که باید آنها را در نظر داشت:
- کبودی در اطراف محل درمان
- درد
- آسیب عصبی
- ترومبوز وریدی عمقی
درمان واریس به روش اسکلروتراپی
پزشک یک ماده شیمیایی را درون رگهای واریسی کوچک و متوسط تزریق میکند که این عمل باعث ایجاد زخم و بسته شدن عروق خواهد شد. رگهای واریسی بعد از گذشت چند هفته از بین می‌روند ولی شاید نیاز باشد تا مجدداً در بعضی از رگها تزریق شود.
مزایای درمان واریس به روش اسکلروتراپی
این فرآیند ساده محبوب و در اکثر بیماران به راحتی قابل انجام است.
معایب درمان واریس به روش اسکلروتراپی
اگر از اسکلروتراپی به تنهایی برای درمان واریس استفاده شود، دارای نرخ موفقیت پایین تر و احتمال بازگشت واریس در سال های آینده بالاتر خواهد بود. همچنین اسکلروتراپی گزینه خیلی خوبی برای رگهای بزرگ تر به شمار نمی رود.
درمان واریس به روش ابلیشن توسط امواج صوتی
پزشک با کمک اسکن صوتی اقدام به ایجاد یک برش کوچک در بالا یا پایین زانو خواهد نمود و سپس یک لوله نازک (میل جراحی) را وارد رگ میکند. یک میله بررسی وارد این لوله خواهد شد که عامل انتشار انرژی صوتی است. امواج صوتی منتشرشده منجر به ایجاد گرمایش درون رگ و نابودی دیواره‌های آن و نهایتاً بسته شدن رگهای واریسی خواهد شد. انجام این فرایند در رگ های بزرگتر توصیه می‌شود؛ ابلیشن به کمک امواج صوتی معمولاً تحت بی حسی موضعی انجام خواهد شد.
مزایای درمان واریس به روش ابلیشن توسط امواج صوتی
این فرآیند یک روش کم تهاجم و سرپایی است که نیاز به بستری شدن بیمار در بیمارستان را از بین میبرد با کمک ابلیشن توسط امواج صوتی نیازی به جراحی تهاجمی رگهای واریسی با ایجاد برش های طولانی و بخیه نخواهد بود و برش های کوچکی که به خودی خود بسته می‌شوند همه آن چیزی است که در این فرآیند نیاز است.
اثرگذاری این فرآیند ثابت شده است: مطالعات گسترده ای با در اختیار داشتن شواهد مختلف، نشان دهنده نرخ بالای موفقیت این روش است.
معایب درمان واریس به روش ابلیشن توسط امواج صوتی
شاید بتوان گفت که تنها عیب همراه با ابلیشن توسط امواج صوتی استفاده از ماده بی حسی در این فرآیند است. اگر از سوزن بترسید احتمالاً این قسمت از فرآیند برای شما ترسناک خواهد بود؛ اما واقعیت این است که تزریق ماده بی حسی دردی بیش از وارد شدن سوزن به پوست خواهد داشت. ماده بی حسی موضعی به جداسازی لایه های بافت کمک میکند و این فرآیند در واقع به پزشک کمک میکند تا بتواند عروق آسیب دیده را معین نماید و ممکن است برای بیمار دردناک باشد. نگرانی کوچک دیگری که ممکن است در اثر این فرآیند تجربه کنید، وجود کبودی و تورم خواهد بود. متخصص عروق، داروهایی را برای شما تجویز میکند تا بتوانید این مشکلات را برطرف کنید.
درمان واریس به روش ابلیشن درون وریدی توسط لیزر
در فرآیند درمان واریس به کمک ابلیشن درون وریدی توسط لیزر مشابه با همان سیستم بستن رگ ها به کمک امواج مافوق صوت یک میله جراحی از طریق برش ایجاد شده وارد رگ خواهد شد. این مرتبه ابزاری وارد این میله خواهد شد که به جای امواج صوتی انرژی لیزر را به منطقه مورد نظر از رگ می‌رساند و رگ به کمک گرمای ایجاد شده توسط لیزر و در مدت زمانی کوتاه بسته خواهد شد.
مزایای درمان واریس به روش ابلیشن درون وریدی توسط لیزر
این فرآیند که از فناوری پیشرفته و مدرنی سود می برد از نرخ موفقیت بسیار بالایی برخوردار است. نرخ بازگشت بیماری بعد از ابلیشن رگهای واریسی توسط لیزر بسیار اندک بوده و همچنین درد ناشی از این فرآیند نیز بسیار کم است.
معایب درمان واریس به روش ابلیشن درون وریدی توسط لیزر
بروز کبودی و سوزش اندک در چند هفته اول بعد از از انجام فرآیند و احتمال پایین بروز بی حسی در قسمت پایین زانو از خطرات و عوارض جانبی این فرآیند خواهد بود.
درمان واریس به روش فلبکتومی مجهز به ترنس ایلومیناتور
پزشک یک میله اندوسکوپی مجهز به نوری بخصوص را از طریق برش ایجاد شده وارد زیر پوست می‌نماید تا رگهای بیمار تعیین شود. سپس این عروق توسط یک دستگاه مکش خارج می‌شود.
از بیهوشی کلی یا بیحسی موضعی برای این فرآیند استفاده خواهد شد و بروز خونریزی و کبودی نیز در نتیجه این فرآیند ممکن است.
درمان خانگی واریس
فرد می‌تواند به منظور کاهش درد و پیشگیری از بدتر شدن واریس اقداماتی را در خانه آغاز کند. این اقدامات می‌تواند عبارت باشد از:
- انجام تمرینات ورزشی
- دستیابی به وزن ایده آل
- بالاتر قرار دادن پاها نسبت به بدن
- خودداری از نشستن یا ایستادن طولانی مدت
همچنین داروها یا محصولات بدون نسخه نیز وجود دارد که می‌توانید آنها را تهیه و در خانه مصرف کنید که از آن جمله می‌توان به کرم های موضعی یا نرم کننده های مختلف اشاره کرد. این مواد می‌توانند به کاهش درد و تسریع فرآیند بهبود و همچنین بهبود وضعیت ظاهری رگهای واریسی کمک کند .
مزایای درمان خانگی واریس
توسط هر کسی در خانه ممکن است و برای موارد خفیف واریس مفید خواهد بود.
معایب درمان خانگی واریس
درمان های خانگی و اقدامات خود مراقبتی در واقع به منظور درمان واریس و مشکل اصلی عامل آن نیستند بلکه صرفاً در مدیریت نشانه ها اثر گذار خواهند بود.
درمان به وسیله جوراب واریس
جوراب واریس با تحت فشار قرار دادن پای فرد منجر به بهبود گردش جریان خون خواهد شد؛ شکل جوراب واریس به اینگونه است که کش اطراف قوزک پا سفت است ولی بالاتر از آن کمی شل تر خواهد بود. این مسئله به بدن بیمار کمک میکند تا جریان معکوس خون به سمت بالا و برخلاف جاذبه به سمت قلب تقویت شود. جوراب واریس می‌تواند به کاهش درد و تورم کمک کند اما شواهد قدرتمندی مبتنی بر کمک به توقف واریس و جلوگیری از بروز یا بدتر شدن واریس توسط جوراب واریس وجود ندارد. نتایج ضد و نقیضی از پژوهش های انجام شده در این زمینه به دست آمده است. جوراب واریس ممکن است باعث شود تا پوست بعضی از بیماران خشک شده و ترک بردارد که در این صورت لازم است به پزشک مراجعه شود.
مزایای درمان واریس به وسیله جوراب واریس
- به کاهش خستگی عضلانی ناشی از ورزش یا دویدن طولانی مدت کمک میکند: این موضوع مستقیماً درنتیجه بهبود جریان خون ایجاد می‌شود. عضلات برای ریکاوری و بازسازی خود به اکسیژن نیاز دارند و افزایش جریان خون در عضلات منجر به تامین اکسیژن مورد نیاز خواهد شد.
- با افزایش جریان خون و کاهش مقدار خون باقیمانده در پاها باعث کاهش تورم می‌شود
- از بروز ترومبوز وریدی عمقی که یک مشکل پزشکی شامل شکل گیری لخته خونی در رگها است جلوگیری میکند
- به کاهش درد مزمن همراه با ناتوانی عملکردی عروق کمک می کند
- با کاهش خستگی پاها، به افرادی که مدت زمان زیادی را در طول روز سرپا می‌ایستند مانند پرستاران، خدمه پرواز و … کمک میکند
- با بهبود جریان خون ورودی به مغز باعث کاهش اضطراب و نگرانی خواهد شد
معایب درمان واریس به وسیله جوراب واریس
- ممکن است با پوشیدن جوراب واریس به هنگام خواب مشکل داشته باشید
- پوشیدن جوراب واریس، بخصوص در نواحی مچ پا یا بالای ران که کش سفتی در آن وجود دارد می‌تواند پوست شما را تحت تأثیر قرار داده و حتی باعث ایجاد زخم یا تاول ناشی از فشار کش بر روی پوست شود.
- در مواردی باعث بدتر شدن مشکل عروق عنکبوتی رگ های واریسی شده است. جوراب فشاری می‌تواند باعث افزایش فشار خون شود که این مشکل برای کسانی که به فشار خون مبتلا هستند می‌تواند عامل مشکل زایی باشد.
- مواردی وجود دارد که هرگز نباید از جوراب واریس استفاده کنید، مانند زنان باردار، بیماران مبتلا به دیابت که با زخم پای دیابتی مواجه هستند و موارد شدید واریس که در آن پوشیدن جوراب واریس می‌تواند درد بسیار زیادی به همراه داشته باشد.
- پوشیدن جوراب واریس می‌تواند مشکل باشد و اگر با آرتروز مبتلا باشید شاید مشکلات بیشتری برای شما به همراه بیاورد.
- خم کردن زانوها برای پوشیدن جوراب واریس بخصوص اگر با خستگی ناشی از فعالیت های قبلی مواجه باشید می‌تواند باعث ایجاد درد در زانو یا عضلات ساق پا شود.
خطرات عدم درمان واریس
در حالیکه واریس در اکثر موارد صرفاً باعث ایجاد سوزش اندک و ظاهر ناخوشایند می‌شود، اما در صورتی که تحت درمان قرار نگیرد می‌تواند خطرناک باشد. اگر فرد تحت درمان مناسب قرار نگیرد ممکن است با توقف گردش جریان خون ناشی از واریس مواجه شود. در این صورت امکان شکل گیری لخته های خون در نتیجه ترومبوز وریدی عمقی که یک مشکل خطر زا است وجود خواهد داشت.
سوالات متداول
آیا واریس بعد از درمان باز می گردد؟
اگرچه استفاده از روش‌های درمانی مختلف می‌تواند در درمان واریس مفید باشند، اما امکان بازگشت این بیماری وجود دارد. امکان بازگشت واریس در افرادی که بعد از انجام درمان باردار می‌شوند بالاتر خواهد بود. همچنین اگر بعد از درمان چاق شوید یا یک سبک زندگی ساکن داشته باشید، با احتمال بازگشت بیماری بالاتری مواجه خواهید بود
بایدها و نبایدها در بیماری واریس چیست؟
انجام دهید: ورزش مرتب پیاده روی شنا دوچرخه سواری و یا هر فعالیت ورزشی که به بهبود گردش جریان خون کمک میکند بر دوره های فعالیت کوتاه ولی مرتب ورزشی تمرکز کنید.
انجام ندهید: وارد فشار بیش از حد بر بدن.
آیا واریس به خودی خود از بین می‌رود؟
واریس و عروق عنکبوتی به صورت طبیعی از بین نمی‌رود، اما گاهی ممکن است برجستگی عروق در فرد کمتر شود. بخصوص اگر وزنتان را کاهش دهید و در سمت مقابل فعالیت های ورزشی بیشتری داشته باشید ممکن است با کاهش نشانه های واریس مواجه شوید. با این حال احتمال بازگشت نشانه‌های واریس در طول زمان وجود خواهد داشت.
آیا باید عروق عنکبوتی را ماساژ داد؟
ماساژ تراپی می‌تواند گردش جریان خون و ارسال مواد مغذی مورد نیاز و مفید برای بیمار به ناحیه مبتلا به واریس را افزایش می دهد. این روش باعث بهبود جریان خون و برگشت آن از دریچه های رگهای واریسی خواهد شد.
آیا انجام اسکلروتراپی در دوره بارداری ممکن است؟
اگرچه اسکلروتراپی روشی ایمن و کم تهاجم به شمار می‌رود، اما احتمالاً با توصیه متخصص عروق مبنی بر به تعویق انداختن انجام این درمان تا بعد از بارداری و دوره شیردهی مواجه خواهید شد.
چه زمانی باید نگران واریس در دوره بارداری شوم؟
اگر حس کردید که عروق به شکل سخت، گرم یا دردناک در آمده و یا پوست روی آن قرمز شده بلافاصله با پزشکتان تماس بگیرید. معمولاً بعد از زایمان و رفع فشار رحم بر بزرگ سیاهرگ، مشکل واریس بهبود می‌یابد.
مصرف چه ویتامینی برای واریس مفید است؟
ویتامین b می‌تواند باعث ترمیم واریس در طولانی مدت شود. ویتامین e و ویتامین سی نیز دارای خواص آنتی اکسیدانی قوی هستند ویتامین e به عنوان بخشی از محصولات مناسب برای مراقبت پوستی برای سالیان متوالی به عنوان درمانی برای واریس استفاده می‌شد؛ درنتیجه با بهبود جریان خون به ترمیم عروق کمک میکند
