میزان طبیعی و نرمال چربی خون در سنین مختلف؛ تری گلیسیرید،کلسترول خوب و بد

سلامت قلب مانند اسباب‌بازی‌های خانه‌سازی کودکان است، یعنی همان طور که برای درست کردن یک ساختمان خوب باید بلوک‌ها را از ابتدا به شکل صحیح و اصولی بگذارید، برای داشتن یک قلب سالم هم باید از سنین پایین تلاش کنید. بنابراین هر چقدر زودتر یک سبک زندگی سالم را در پیش بگیرید، در دوران پیری جسم و قلب سالم‌تری خواهید داشت. این امر به طور خاص در مورد کلسترول بالای خون صادق می‌باشد.

کلسترول یک نوع چربی است که توسط بدن شما ساخته می‌شود و در بعضی از مواد غذایی نیز وجود دارد. بدن شما برای آنکه عملکرد سالم و طبیعی داشته باشد، به مقداری کلسترول نیاز دارد، اما اگر مقدار کلسترول مصرفی شما خیلی زیاد باشد (کلسترول بالا)، شما را در معرض خطر حمله قلبی یا سکته مغزی قرار می‌دهد. زیرا کلسترول اضافی که توسط بدن شما مصرف نمی‌شود، در دیواره رگ‌های خونی شما رسوب کرده و باعث مسدود شدن رگ‌ها می‌شود. به همین دلیل است که کلسترول بالای خون، خطر بروز بیماری‌های قلبی را مضاعف می‌کند.

مفهوم چربی خون

چربی کل خون شما عبارت است از مجموع مقادیر تمامی چربی‌هایی که در خون شما وجود دارد و شامل لیپوپروتئین‌های کم چگالی (LDL) یا همان کلسترول بد، لیپوپروتئین‌های پُرچگالی یا کلسترول خوب (HDL) و تری‌گلیسریدها می‌باشد. کلسترول بد، کلسترولی است که رگ‌های خونی شما را مسدود می‌کند و خطر بروز بیماری‌های قلبی را افزایش می‌دهد. در حالی که کلسترول خوب از قلب شما در برابر بیماری‌ها محافظت می‌کند. هر چقدر میزان کلسترول خوب یا HDL در خون شما بالاتر باشد، بهتر است. آخرین جزء از چربی خون، تری‌گلیسریدها هستند که نوعی چربی است که آن هم در بدن انباشته می‌شود. مقدار بالای تری‌گلیسریدها و مقدار پایین کلسترول خوب در مجموع باعث افزایش خطر بروز بیماری‌های قلبی در شما می‌شوند.

چربی خون در کودکان

کودکانی که از نظر فیزیکی فعال و پرتحرک هستند، رژیم غذایی سالمی دارند، اضافه وزن ندارند و سابقه فامیلی از نظر کلسترول بالای خون در آنها وجود ندارد، کمتر در معرض خطر ابتلاء به چربی بالای خون قرار دارند. توصیه‌های کلی که در حال حاضر در مورد کودکان ارائه می‌شود آن است که همه کودکان باید یک بار در سنین بین 9 تا 12 سال و یک بار هم بین سنین 17 تا 21 سالگی، میزان چربی خون خود را آزمایش کنند. کودکانی که در معرض عوامل خطرزا مانند بیماری دیابت یا سابقه فامیلی چربی خون بالا هستند، باید یک بار در سن 2 تا 8 سالگی و بار دیگر در سن 12 تا 16 سالگی آزمایش چربی خون انجام دهند.

میزان چربی خون نرمال در کودکان بر اساس توصیه‌های مؤسسه ملی سلامت (NIH) ایالات متحده آمریکا به صورت زیر است:

کلسترول کل

• خوب: 170 میلی‌گرم بر دسی‌لیتر (mg/dL) یا کمتر
• مرزی: 170 تا 199 mg/dL
• بالا: 200 mg/dL یا بیشتر

کلسترول بد (LDL)

• خوب: 110 mg/dL یا کمتر
• مرزی: 110 تا 129 mg/dL
• بالا: 130 mg/dL یا بیشتر

کلسترول خوب (GDL)

• خوب: 45 mg/dL یا بیشتر
• مرزی: 40 تا 45 mg/dL
• پایین: 40 mg/dL یا کمتر

تری‌گلیسرید

• خوب: برای سنین صفر تا 9 سال: 75 mg/dL یا کمتر، برای سنین 10 تا 19 سال: 90 mg/dL یا کمتر
• مرزی: برای سنین صفر تا 9 سال: 75 تا 99 mg/dL، برای سنین 10 تا 19 سال: 90 تا 129 mg/dL
• بالا: برای سنین صفر تا 9 سال: 100 mg/dL یا بیشتر، برای سنین 10 تا 19 سال: 130 mg/dL یا بیشتر

چربی خون در بزرگسالان

برای همه بزرگسالان توصیه می‌شود که هر 4 تا 6 سال یک بار چربی خون خود را آزمایش کنند و این کار را از سن 20 سالگی که چربی خون شروع به بالا رفتن می‌کند، شروع کنند. معمولاً هر چقدر سن ما بیشتر می‌شود، میزان چربی خون ما نیز بالاتر می‌رود. به طور کلی خطر چربی بالای خون در مردان بیشتر از زنان است، اما در زنان نیز خطر چربی بالای خون بعد از سن یائسگی به سرعت بالا می‌رود. بنابراین برای افرادی که چربی خون بالا دارند توصیه می‌شود که آزمایش چربی خون را در فواصل زمانی کوتاه‌تری انجام دهند.

بر اساس توصیه‌های مؤسسه ملی قلب، ریه و خون ایالات متحده، مقادیر قابل قبول، مرزی و بالای کلسترول و تری‌گلیسرید در بزرگسالان به صورت زیر است:

کلسترول کل

• خوب: 200 mg/dL یا کمتر
• مرزی: 200 تا 239 mg/dL
• بالا: 240 mg/dL یا بیشتر

کلسترول بد (LDL)

• خوب: 100 mg/dL یا کمتر
• مرزی: 130 تا 159 mg/dL
• بالا: 160 mg/dL یا بیشتر

کلسترول خوب (HDL)

• خوب: 40 mg/dL یا بیشتر
• پایین: 39 mg/dL یا کمتر

تری‌گلیسریدها

• خوب: 159 mg/dL یا کمتر
• مرزی: 150 تا 199 mg/dL
• بالا: 200 mg/dL یا بیشتر

کنترل چربی خون با عادات صحیح روزمره

خوشبختانه تغییر و اصلاح سبک زندگی راهکار مؤثری برای کمک به کاهش چربی خون می‌باشد. این تغییرات شامل اقدامات کاملاً ساده‌ای است که هر کسی می‌تواند در هر سنی انجام دهد.

• ورزش کنید: تحرک و فعالیت فیزیکی به کاهش وزن و تقویت میزان کلسترول خوب خون شما کمک می‌کند. سعی کنید روزی 30 تا 60 دقیقه، ورزش‌های هوازی سبک که ضربان قلب شما را بالا می‌برد (ورزش‌های کاردیو) انجام دهید.
• فیبر بیشتری بخورید: به جای نان سفید و پاستا از غلات کامل سبوس‌دار استفاده کنید.
• چربی‌های سالم بخورید: روغن زیتون، آووکادو و مغزها همگی چربی‌هایی دارند که میزان کلسترول بد خون شما را بالا نمی‌برند.
• مصرف چربی را محدود کنید: سعی کنید غذاهایی از قبیل پنیر، شیر کامل و گوشت قرمز چرب که حاوی مقادیر بالایی از چربی‌های بسیار اشباع شده هستند را کمتر مصرف کنید.
• سیگار را ترک کنید.

نکته مهمی که باید به خاطر داشته باشید آن است که شرایط هر فردی با دیگران متفاوت است. سوابق فامیلی شما و اینکه احتمالاً به بیماری‌های دیگری از قبیل دیابت مبتلا باشید، نقش مهمی در ریسک عارضه چربی خون بالا در شما دارد. بنابراین با پزشک خود در مورد میزان چربی خون نرمال برای خودتان مشورت کنید و بپرسید که چه مقدار از هر یک از انواع چربی‌های خون را برای شما توصیه می‌کند.