تاکی کاردی به نرخ بالای غیر طبیعی ضربان قلب (معمولاً حداقل 100 ضربه در دقیقه) اشاره دارد. به طور عمومی در بزرگسالان قلب در هر دقیقه بین 60 تا 100 بار می زند (برخی پزشکان میزان ضربان قلب سالم را 90 ضربه در دقیقه می‌دانند بنابراین هنگامی که ضربان قلب زیر 100 ضربه در دقیقه هم هست این گروه از پزشکان آن را علامت بیماری تاکی کاردی می‌دانند)
برادی کاردی با نرخ آهسته ضربان قلب یا ریتم نامنظم قلب شناخته می‌شود. یک قلب سالم در هر دقیقه بین 60 تا 100 بار می زند که برای رساندن خون اکسیژن دار به بدن ضروری است. نرخ ضربان قلب در افرادی که به برادی کاردی مبتلا هستند زیر 60 ضربه در دقیقه است و غالباً باعث سرگیجه، تنگی نفس و حملات غشی می‌شود.
علل بروز تاکی کاردی
تاکی کاردی معمولاً به دلیل اختلال در پالس‌های الکتریکی قلب که وظیفه کنترل ریتم پمپاژ خون را دارند به وجود می‌آید. وضعیت‌ها، بیماری‌ها و امراض زیر ممکن است باعث ایجاد تاکی کاردی شود:
- واکنش به برخی داروها
- بیماری‌های مادرزادی اختلالات مسیر الکتریکی در قلب (که از زمان تولد وجو دارد)
- اختلالات مادرزادی قلب
- مصرف بیش از اندازه الکل
- عدم تعادل الکترولیت بدن
- بیماری‌های قلبی که باعث کاهش خونرسانی به قلب شده و به بافت قلب آسیب می‌رسانند. از جمله این بیماری‌ها می‌توان به بیماری‌های عروق کرونری (تصلب شریان)، بیماری‌های دریچه‌ای قلب، نارسایی قلبی، بیماری‌های ماهیچه‌ای قلب (کاردیومیوپاتی)، تومور یا عفونت‌های قلبی اشاره کرد.
- فشار خون بالا یا هایپرتنشن
- پر کاری غده تیروئید
- استعمال دخانیات
- برخی بیماری‌های ریوی
در برخی موارد ممکن است تیم پزشکی قادر به تشخیص دقیق علت تاکی کاردی نباشد
دلایل بروز برادی کاردی
برادی کاردی می‌تواند به یکی از دلایل زیر ایجاد شود:
- تغییرات قلب که ناشی از افزایش سن است
- بیماری‌هایی که باعث آسیب به سیستم الکتریکی قلب می‌شوند. این بیماری‌ها عبارتند از بیماری‌های عروق کرونری، حمله قلبی و عفونت‌هایی نظیر اندوکاردیت و میوکاردیت
- بیماری‌هایی که باعث کاهش سرعت پالس‌های الکتریکی قلب می‌شود. برخی از این بیماری‌ها عبارتد از کم کاری غده تیروئید یا عدم تعادل الکترولیت بدن مانند وجود پتاسیم زیاد در خون
- برخی داروها که برای درمان مشکلات قلبی یا پرفشاری خون مورد استفاده قرار می‌گیرند نظیر مسدود کننده‌های بتا، داروهای ضد آریتمی و دیگوکزین
علائم تاکی کاردی
علائم بیماری (Symptom) چیزهایی هستند که بیمار احساس کرده و گزارش می‌کند در حالی که نشانه‌ها(Sign) چیزهایی هستند که افراد دیگر مانند پزشک شناسایی می‌کنند. برای مثال درد یک علامت است در حالی که جوش ممکن است یک نشانه باشد.
وقتی که ضربان قلب به سرعت بالا می‌رود، قلب قادر نخواهد بود که به صورت مؤثر خون را به بقیه قسمت‌های بدن پمپ کند و با خالی شدن ارگان‌ها و بافت‌های بدن از اکسیژن، کارکرد آنها مختل می‌شود. برخی علائم و نشانه‌های تاکی کاردی عبارتند از:
- نرخ پرشتاب ضربان قلب (نبض تند)
- درد قفسه سینه (آنژین صدری): درد و احساس ناراحتی در قفسه سینه زمانی رخ می‌دهد که به عضله قلب به اندازه کافی خون نمی‌رسد. احتمال بروز آنژین صدری زمانی که ضربان قلب بسیار تند شده و قلب تحت فشار قرار می‌گیرد بیشتر می‌شود.
- گیجی و سر در گمی
- سرگیجه
- هایپوتنشن یا فشار خون پایین
- سبکی سر
- تپش قلب: احساس ناراحت کننده افزایش ضربان و تپش قوی و نامنظم قلب
- تنگی نفس
- احساس ضعف ناگهانی
- سنکوپ (بیهوشی و افتادن ناگهانی)
علائم برادی کاردی
ضربان بسیار آهسته قلب ممکن است به دلایل زیر رخ دهد:
- احساس سرگیجه یا سبکی سر
- احساس تنگی نفس و سخت‌تر شدن انجام حرکات ورزشی
- احساس خستگی
- درد در قفسه سینه یا تپش شدید قلب
- احساس گیجی و عدم تمرکز
- غش، اگر ضربان آهسته قلب باعث کاهش شدید فشار خون شود
در برخی از مردم برادی کاردی بدن علائم اتفاق می افتد یا علائم آن بسیار خفیف است به طوری که فرد آن را به حساب افزایش سن می‌گذارد.
تشخیص تاکی کاردی و برادی کاردی
یک پزشک خوب معمولاً با پرسش‌هایی که از بیمار می‌پرسد، انجام معاینات فیزیکی و انجام برخی از آزمایش‌ها می‌تواند تاکی کاردی و نوع آن را تشخیص دهد. برخی از آزمایش‌هایی که پزشک ممکن است دستور انجام آنها را بدهد عبارتند از:
- آزمایش خون
- تست الکتروکاردیوگرام
- هولتر مانیتورینگ
- ثبت وقایع
- انجام تست الکتروفیزیولوژیکی
- تست سطح شیب دار (تیلت تیبل)
درمان تاکی کاردی
متناسب با بیماری‌های ایجاد کننده تاکی کاردی، سن و وضع عمومی سلامت بیمار و عوامل دیگر، راه‌های درمان متعددی برای درمان این بیماری وجود دارد. هدف از درمان، کاهش شتاب ضربان قلب، جلوگیری از بروز مجدد آن و کاهش احتمال بروز عوارض و اختلالات بعدی تاکی کاردی است. در برخی موارد تمام کاری که باید انجام داد، درمان علت بروز بیماری است؛ ممکن است این علت، پرکاری غده تیروئید باشد. در برخی موارد بیماری زمینه‌ای یافت نمی‌شود و پزشک مجبور به تلاش برای یافتن راه‌های درمانی دیگر است.
راه‌های کاهش سرعت ضربان تند قلب
مانور واگ: این مانوری است که بر عصب واگ تأثیر می‌گذارد. عصب واگ به تنظیم ضربان قلب کمک می‌کند. مانور شامل سرفه، باد کردن (در صورتی که شما حرکات شکمی داشته باشید) و قراردادن یخ روی صورت بیمار می‌شود. اگر این تلاش‌ها باعث توقف سرعت ضربان سریع قلب نشد آنگاه بیمار به داروهای ضد آریتمی نیاز پیدا خواهد کرد.
دارو: تزریق داروهای ضد آریتمی می‌تواند ضربان قلب را به حالت اولیه باز گرداند. این تزریق در بیماررستان انجام می‌شود. پزشک ممکن است داروهای ضدآریتمی خوراکی نظیر فلکاینید (تامبوکور) یا پروپافنون (ریتامول) نیز تجویز نماید.
کاردیو ورژن یا شوک هماهنگ قلبی: دو پدال یا پچ برای ارسال شوک الکتریکی به قلب مورد استفاده قرار می‌گیرند. این کار بر پالس‌های الکتریکی در قلب تاثیرگذاشته و ریتم طبیعی قلب را باز می‌گرداند. این کار در بیمارستان انجام می‌شود.
پیشگیری از حملات تاکی کاردی
رادیوفرکانسی به وسیله کاتتر: این روش درمانی معمولاً در زمانی که تاکی کاردی به دلیل ایجاد مسیر اضافی الکتریکی در قلب ایجاد شده باشد به کار برده می‌شود. کاتتر از طریق عروق خونی وارد قلب می‌شود. الکترودهای تعبیه شده در سر کاتتر باعث قطع (آسیب) مسیرهای اضافی شده و ارسال سیگنال از طریق این مسیر اضافی را متوقف می‌کنند. رادیوفرکانسی به وسیله کاتتر به خصوص برای بیماران مبتلا به تاکی کاردی فوق بطنی مؤثر است. این فرایند همچنین ممکن است برای فیبریلاسیون دهلیزی و فلوتر دهلیزی به کار برده شود.
دارو: مصرف منظم داروهای ضد آریتمی ممکن است باعث پیشگیری از تاکی کاردی شود. ممکن است داروهای دیگری نیز همراه با داروهای ضدآریتمی برای بیماران تجویز شود.
کاشت دیفیبریلاتو کاردیوورتر: دستگاهی است که به طور مرتب ضربان قلب بیمار را مانیتور کرده و به کمک عمل جراحی در سینه بیمار قرار داده می‌شود.
عمل جراحی: برخی مواقع برای تخریب و قطع مسیرهای اضافی الکتریکی به عمل جراحی نیاز است. جراح ممکن است یک الگو یا مسیر مارپیچی از بافت تخریب شده ایجاد کند. بافت‌های آسیب دیده و زخمی مسیر مناسبی برای هدایت الکتریکی نخواهد بود. معمولاً این عمل در زمانی که اقدامات درمانی دیگر مؤثر واقع نشود یا اگر بیمار اختلالات قلبی دیگری داشته باشد مورد استفاده قرار می‌گیرد.
وارفارین: وارفارین برای بیمارانی که احتمال سکته مغزی یا حمله قلبی در آنها زیاد است مورد استفاده قرار می‌گیرد. وارفارین از ایجاد لخته خون جلوگیری می‌کند. با اینکه وارفارین احتمال بروز خونریزی را افزایش می‌دهد اما برای بیمارانی که احتمال بروز سکته مغزی یا حمله قلبی در آنها بیش از احتمال خونریزی است تجویز می‌شود.
پراداکسا
درمان برادی کاردی
- چگونگی درمانی برادی کاردی به تشخیص علت ایجاد آن بستگی دارد. درمان برادی کاردی به علائم آن نیز بستگی دارد. معمولاًاگر برادی کاردی بدون علائم باشد مورد درمان قرار نمی‌گیرد.
- اگر آسیب دیدگی سیستم الکتریکی قلب باعث کاهش بیش از حد ضربان قلب شده باشد، احتمالاً شما به یک پیس میکر نیاز خواهید داشت. پیس میکر دستگاهی است که در زیر پوست برای جبران کاهش نرخ ضربان قلب قرار داده می‌شود. غالباً افراد بالای 65 سال به انواعی از برادی کاردی مبتلا می‌شوند که نیاز به استفاده از پیس میکر دارد.
- اگر مشگلات پزشکی دیگر مانند افت شدید فشار خون یا عدم تعادل الکترولیت بدن، دلیل نرخ پایین ضربان قلب باشد، درمان آن بیماری زمینه‌ای باعث بهبود برادی کاردی خواهد شد
- اگر مصرف برخی داروها باعث کاهش نرخ ضربان قلب شده است، پزشک شما می‌تواند دوز آن دارو را تغییر داده یا داروی دیگری به جای آن برای شما تجویز کند. اگر شما نتوانید خوردن آن دارو را متوقف کنید احتمالاً باید از پیس میکر استفاده کنید.
هدف از درمان برادی کاردی افزایش نرخ ضربان قلب است بنابراین بدن می‌تواند مقدار مورد نیاز خون خود را دریافت کند. اگر برادی کاردی شدید بوده و مورد درمان قرار نگیرد، ممکن است باعث ایجاد مشکلات جدی شود. این مشکلات می‌تواند غش کردن یا از حال رفتن‌های ناگهانی باشد که باعث آسیب و صدمه شدید به بدن شود همچنین می‌تواند باعث تشنج و مرگ شود.
