سکته قلبی (انفارکتوس حاد) یا حمله قلبی: علت‌ها، علائم، پیشگیری و درمان

سکته قلبی زمانی رخ می‌دهد که یک انسداد ناگهانی در شریانی که خون را به قسمتی از قلب می‌رساند، رخ دهد.  قلب یک عضله است که به تأمین خون بالا نیاز دارد تا آن را سالم نگه دارد. همچنان که ما مسن‌تر می‌شویم دیواره داخلی شریان‌هایی که خون موردنیاز قلب را تأمین می‌کنند،به دلیل تجمع مواد چربی که پلاک نامیده می‌شوند، آسیب‌دیده و باریک می‌شوند. هنگامی‌که یک منطقه از پلاک می‌شکند، سلول‌های خونی و دیگر بخش‌های خون به منطقه آسیب‌دیده می‌چسبند و این باعث به وجود آمدن لخته خونی در آن منطقه می‌گردد. حمله قلبی زمانی رخ می‌دهد که لخته خونی جریان خون را مسدود می‌کند و کاملاً جریان خونی که به عضلات قلب می‌رساند را کاهش می‌دهد. این همچنین در بیماران باعث به وجود آمدن درد در قفسه سینه می‌شود. درنتیجه بعضی از عضلات قلب می‌میرند.

هرچه انسداد ایجادشده مدت بیشتری درمان نشده باقی بماند، عضلات قلب بیشتر صدمه می‌بینند. اگر جریان خون به سرعت به حالت اول بازنگردد، صدمه وارد شده به عضله قلب دائمی خواهد بود. سکته قلبی گاهی انفارکتوس ميوکارد ، انفارکتوس حاد، انسداد عروق کرونر یا ترومبوز کرونر نیز نامیده می شود.

علائم سکته قلبی چیست؟

علائم سکته قلبی از فردی به فرد دیگر متفاوت‌اند. رایج‌ترین نشانه‌ها عبارت‌اند از:

• درد در سینه: احساس سفتی، سنگینی، درد یا سوزش در سینه
• درد در بازوها، گردن، فک، پشت یا شکم: برای بعضی از افراد، درد یا سنگینی شدید است، درحالی‌که بعضی از افراد فقط احساس ناراحتی می‌کنند.
• عرق کردن
• احساس سرگیجه
• نفس کم آوردن
• احساس تهوع یا استفراغ

چه چیز باعث سکته قلبی می‌شود؟

بیشتر حمله‌های قلبی به دلیل بیماری عروق کرونر قلب رخ می‌دهند. بیماری عروق کرونری (CHD) زمانی رخ می‌دهد که عروق کرونری ( شریان‌هایی که اکسیژن موردنیاز قلب را تأمین می‌کنند) با انباشته شدن تدریجی مواد چربی در دیواره‌شان نازک می‌شوند.

شکستگی در قسمتی از این مواد چربی (آتروم) ممکن است باعث شکل‌گیری لخته خون (انسداد)  شود. اگر این لخته، عروق کرونری شمارا مسدود کند و تأمین اکسیژن موردنیاز عضله قلب شمارا متوقف سازد، حمله قلبی خوانده می‌شود.

دیگر عوامل نادر حمله قلبی شامل قطع خود به خودی شریان قلبی (SCAD) است یعنی زمانی که یکی یا بیشتر، از عروق کرونری پاره می‌شوند.

چگونه یک حمله قلبی تشخیص داده می‌شود؟

هنگامی‌که آمبولانس می‌رسد، کارکنان آن:

• ضربان قلب شما و فشارخون شمارا اندازه می‌گیرند،
• ضربان قلب شمارا در آمبولانس ثبت می‌کنند،
• بیماری و سابقه پزشکی شمارا می‌سنجند،
• در صورت نیاز از مسکن درد استفاده و اگر سطح اکسیژن شما پایین باشد از اکسیژن استفاده می‌کنند،
• اگر قبلاً آسپرین نخورده باشید به شما آسپرین می‌دهند
• شمارا به مناسب‌ترین بیمارستان منتقل می‌کنند.

درمان

درمان اورژانسی

اگر احساس می‌کنید که دچار سکته قلبی شده‌اید، فورا با اورژانس تماس بگیرید و از اپراتور درخواست آمبولانس کنید. بسیاری از مردم به این خاطر جان خود را از دست می‌دهند که برای درمان حمله قلبی خود تعلل می‌کنند. ممکن است به شما قرص‌هایی برای از بین بردن لخته داده شود.

ریسک بالایی در تغییرات خطرناک ضربان قلب بعد از شروع حمله قلبی است. خطرناک‌ترین تغییراتی که گاهی قلب شمارا از تپش بازمی‌دارد و باعث سکته قلبی می‌شود. کارکنان اورژانس یا بیمارستان ممکن است از دستگاه شوک استفاده کنند تا به قلب شما یک شوک الکترونیکی کنترل‌شده بدهند تا کاری کنند که قلب دوباره شروع به تپیدن کند.

در بیمارستان

در بیمارستان درمان‌هایی که کمک می‌کند تا آسیب‌هایی که به قلب شما واردشده، درمان شود دریافت می‌کنید. لازم است شما روشی همانند:

• آنژیوپلاستی و کاشت فنر
• عمل بای پس قلب (به‌عنوان عمل بای پس عروق کرونری یا CABG نیز نامیده می‌شود.)

بعد از سکته قلبی، چه اتفاقی برای قلب می‌افتد؟

سکته قلبی همیشه باعث آسیب‌های دائمی برای عضله قلب شما می‌شود، اما هرچه زودتر برای درمان اقدام شود، امکان نجات تعداد بیشتری از عضله‌ها وجود دارد.

اگر حمله قلبی مقدار قابل‌توجهی از عضله‌های قلب شمارا تحت تأثیر قرار داده باشد، این موضوع می‌تواند بر روی عمل پمپاژ خون تأثیر بگذارد. عبارتی که برای توصیف این وضعیت استفاده می‌شود، نارسایی قلبی است. همچنین برخی از افراد دریافت آنژین را حتی بعد از درمان سکته قلبی ادامه می‌دهند، چراکه هنوز باریک شدن بیشتر شریان‌های کرونری ادامه دارد.

چگونه می‌توان از حمله قلبی جلوگیری کرد؟

کاهش عوامل ریسک برای بیماری عروق کرونری قلب می‌تواند به شما کمک کند تا از حمله قلبی جلوگیری کنید. حتی اگر شما از قبل دچار بیماری عروق کرونر قلب هستید هنوز هم می‌توانید قدم‌هایی برای کاهش ریسک حمله قلبی بردارید. این قدم‌ها شامل دنبال کردن سبک زندگی سالم و مداومت بر مراقبت‌های درمانی است.

سبک زندگی سالم برای قلب

یک سبک زندگی سالم برای قلب می‌تواند از سکته قلبی جلوگیری کند و شامل خوراک سالم برای قلب، فعالیت فیزیکی، ترک سیگار، کنترل استرس و کنترل وزن می‌گردد.

مراقبت مداوم

شرایط مربوط به درمان:

شرایط درمانی که احتمال سکته قلبی را بیشتر می‌کند، درعین‌حال می‌تواند باعث کاهش ریسک سکته قلبی شود. این شرایط شامل:

دیابت (بالا بودن قند خون). اگر شما دیابت دارید، سعی کنید سطح قند خون خود را با استفاده از رژیم و فعالیت فیزیکی کنترل کنید(طبق توصیه‌های پزشکتان). اگر لازم است، طبق تجویز از دارو استفاده کنید.

کلسترول بالای خون: اگر رژیم و ورزش کافی نباشند، دکتر شما ممکن است داروی استاتین را برای پایین آوردن کلسترول خون شما تجویز کند.

بالا بودن فشارخون: ممکن است دکتر شما از دارو برای تحت کنترل درآوردن فشارخون شما استفاده کند.

داشتن یک برنامه عملیاتی در مواقع اورژانسی: مطمئن شوید که یک برنامه عملیاتی برای مواقعی که کسی در خانواده شما دچار سکته قلبی شود، دارید. اگر در شرایط ریسکی حمله قلبی قرار دارید، یا قبلاً این مورد را داشته‌اید این موضوع بسیار مهم است.

از داروهایی که مصرف می‌کنید، داروهایی که به آن‌ها آلرژی دارید، شماره تلفن مراقبان ( هم در زمان کاری و هم بعد از ساعت کاری)، و اطلاعات ارتباطی یک دوست یا آشنا یک لیست تهیه کنید. این لیست را در یک نقطه قابل دسترس قرار دهید (مثلاً  این کارت را در کیف پولتان قرار دهید).

زندگی بعد از سکته قلبی

بسیاری از افراد از سکته قلبی جان سالم به درمی‌برند و تا آخر عمر فعال زندگی می‌کنند. اگر شما به سرعت کمک بگیرید ، درمان می‌تواند از تخریب عضلات شما جلوگیری کند. صدمه کمتر به قلب، شانس شمارا برای زندگی با کیفیت بیشتر بعد از حمله قلبی بالا می‌برد.

پیگیری‌های درمانی

بعد از سکته قلبی شما نیاز به درمان بیماری عروق کرونری قلب دارید (CHD). این درمان برای جلوگیری از حمله قلبی دیگری کمک می‌کند. ممکن است دکتر به شما توصیه کند که:

• سبک زندگی خود را تغییر دهید، مثلاً یک رزیم غذایی سالم را دنبال کنید، فعالیت فیزیکی داشته باشید، یک وزن سالم داشته باشید، سیگار را ترک کنید
• از داروهایی که رنج سینه درد، کلسترول بالا، فشارخون بالا و حجم کار قلب شمارا کنترل می‌کند یا کاهش می‌دهد را استفاده کنید.
• برنامه توان‌بخشی قلبی را استفاده کنید
• اگر شما نمی‌توانید داروهایتان را بگیرید یا استفاده کنید حتماً با دکتر خود مشورت کنید و هیچ‌گاه داروهایی که به شما کمک می‌کند تا از یک حمله قلبی دیگر جلوگیری شود، ترک نکنید.

بازگشت به فعالیت‌های عادی

بعد از سکته قلبی بیشتر افرادی که ناراحتی و درد سینه یا سایر مشکلات را ندارند، می‌توانند بعد از گذشت چند هفته به فعالیت‌های عادی خود بازگردند. بیشتر افراد هم می‌توانند فوراً شروع به راه رفتن کنند.

برای بیشتر بیماران روابط جنسی هم می‌تواند در طی چند هفته بعد از سکته قلبی آغاز شود. برای بازگشتن به امور عادی خود طبق یک زمان‌بندی مشخص حتماً با پزشک خود مشورت کنید.

اضطراب و افسردگی بعد از حمله قلبی

بعد از حمله قلبی بسیاری از افراد از داشتن حمله قلبی دیگر نگران‌اند. بعضی‌اوقات آن‌ها احساس افسردگی می‌کنند و در تطبیق خود با تغییرات سبک زندگی جدید مشکل پیدا می‌کنند.

درباره احساستان با پزشک خود صحبت کنید. صحبت با یک مشاور حرفه‌ای نیز می‌تواند کمک‌کننده باشد. اگر شما خیلی احساس افسردگی دارید، دکتر شما ممکن است داروها یا درمان‌هایی که می‌تواند به افزایش سطح کیفی زندگی شما کمک کند پیشنهاد دهد.

خطر تکرار حمله قلبی

اگر شما یک‌بار حمله قلبی داشته‌اید، احتمال اینکه یک حمله قلبی دیگر نیز داشته باشید، برای شما بیشتر است. دانستن تفاوت میان آنژین و حمله قلبی مهم است. آنژین یک درد در سینه است که در افرادی که CHD دارند رخ می‌دهد. درد ناشی از آنژین معمولاً بعد از یک  فشار فیزیکی رخ می‌دهد و بعد از چند دقیقه استراحت یا استفاده از دارو، درد از بین می‌رود.

درد ناشی از حمله قلبی معمولاً از درد ناشی از آنژین بیشتر است. درد ناشی از حمله قلبی حتی وقتی شما استراحت می‌کنید یا دارو مصرف می‌کنید هم از بین نمی‌رود. اگر نمی‌دانید که درد سینه شما ناشی از آنژین یا حمله قلبی است با 115 تماس بگیرید.

نشانه‌های حمله قلبی ثانویه ممکن است همانند نشانه‌های اولین حمله قلبی نباشد.

پیشگیری از حمله قلبی در دوران بارداری

بارداری احتمال حمله قلبی را در زنان بالا می‌برد، و این احتمال در زنان بالای 35 سال حتی بالاتر هم می‌رود. فقط حامله شدن احتمال سکته قلبی را در زنان 3 تا 4 برابر بیشتر از حالت عادی می‌کند و دیگر عواملی همچون سن، سیگار کشیدن یا بالا بودن فشارخون احتمال را بالاتر هم می‌برد. زنانی که قصد بارداری دارند می‌توانند با طی مراحلی همچون پایین آوردن فشارخون، ترک سیگار و رسیدن به وزن سالم این احتمال را کاهش دهند.