آمار مرگ و میر ناشی از بیماری‌های قلبی در مردان و زنان آمار جالبی است. بر اساس آمار مرکز پیشگیری و کنترل بیماری‌ها، تعداد مرگ ومیر ناشی از بیماری‌های قلبی در مردان بیش از زنان است. تا سن 25 سالگی آمار مرگ و میر ناشی از بیماری‌های قلبی در مردان یک و نیم برابر زنان است و در سن 64 سالگی این آمار تا 2.5 برابر افزایش می‌یابد.
چرا آمار اینگونه است؟ یکی از دلایل مهم، وجود هورمون جنسی زنانه استروژن به عنوان محافظت کننده زنان در برابر بیماری‌های قلبی است. وقتی ترشح این هورمون پس از یائسگی کاهش می‌یابد، احتمال حمله قلبی در زنان به اندازه مردان افزایش می‌یابد. از نظر آناتومی قلب مردان با قلب زنان تفاوت دارد. عروق کرونری در مردان سخت‌تر به نظر می‌رسد در حالیکه این عروق در زنان نرم‌تر هستند. در مجموع افرادی که دچار حمله قلبی شده‌اند تجمع کلسین در عروق مردان بیش از زنان بوده است (در مردان 90% و در زنان 30%).
تفاوت جنسیتی در تشخیص و مدیریت بیماری‌های قلبی
تفاوتی در بیماری‌های قلبی وجود ندارد. بیماری‌های قلبی می‌تواند قاتل مردان و زنان باشد امادر نوع تشخیص و درمان در زنان و مردان تفاوت‌هایی وجود دارد. احتمال مرگ درزنانی که دچار حمله قلبی می‌شوند بیش از مردان است که این فقط شامل زنان پیر نمی‌شود. احتمال مرگ بر اثر بیماری قلبی در زنان و درتمام سنین بیشتر است.
در دهه گذشته، بازماندگان حمله قلبی به کمک ترومبولیتیک (داروهای از بین برنده لخته خون) مانند TPA و استرپتوکیناس بهبود یافته و زنده می‌ماندند؛ اما زنان هر چند مدت باید از این داروها استفاده کنند؟ در مطالعاتی که در یکی از ایالت‌های واشنگتن انجام شد از 1075 فردی که از TPA استفاده می‌کردند 39% زنان بسیار پیر، بیماری 59% از آنها در تست الکتروکاردیاگرام مشخص نبوده و 30% هم بسیار دیر به بیمارستان مراجعه کردند. به طور کلی فقط 16% از زنان در برابر 25% از مردان واجد شرایط مصرف TPA بوده‌اند. از این تعداد 55% از زنان دارو و 78% از مردان دارو مصرف کرده‌اند.
معلوم نیست که آیا این تفاوت به دلیل مشکلات بیماران، امتناع پزشک، خطای اتاق عمل در ارائه درمان به کمک ترومبولیتیک بوده یا به دلیل مسائل و موارد دیگر. یکی از راه‌هایی که زنان می‌توانند از مزایای داروهای ضد لختگی خون استفاده کننده مراجعه سریع‌تر به بیمارستان است. تحقیقات نشان می‌دهد که زنانی که دچار درد در قفسه سینه بوده‌اند بسیار دیر به بیمارستان یا مراکز فوریت‌های درمانی مراجعه کرده‌اند. (ترومبولیتک در صورتی که در اولین ساعت بروز حمله قلبی مصرف شود حدود 50% تأثیر دارد در حالی که اگر 2 تا 6 ساعت پس از بروز حمله قلبی مصرف شود اثر آن به حدود 20% کاهش می‌یابد). آیا داروهای ضد لختگی خون در مردان بهتر از زنان عمل می‌کند؟ مطالعات وسیع انجام شده نشان می‌دهد که استفاده از این دارو باعث زنده ماندن تعداد زیادی از زنان شده است اما نه به اندازه مردان و البته هنوز علت آن مشخص نشده است.
تست استرس در هنگام ورزش
تست تردمیل تستی دقیق برای شناسایی بیماری‌های قلبی در مردان است در حالی که برای زنان از آن دقت برخوردار نیست. در یک مطالعه مقایسه‌ای برای تعیین اثرگذاری تست تردمیل در زنان و مردان، 35% از نتایج حاصل شده در زنان گمراه کننده بود. میزان دقت این تست وقتی که با تصویر برداری هسته‌ای با استفاده از تالیوم (یک رادیوایزوتوپ با دوز پایین) همراه می‌شود در زنان افزایش می‌یابد و تفسیر تست و بررسی بافتهای سینه و دریچه‌های قلب نیز می‌تواند با استفاده از آنها انجام شود.
نتایج غیر طبیعی تست تردمیل به چرخه عادت ماهیانه زنان و استفاده از قرص‌های ضدبارداری مربوط می‌شود که در ترشح هورمون‌های جنسی اختلال ایجاد می‌کند. شاید این، تأثیر استروژن بر سلول‌های ماهیچه قلب باشد. یکی دیکر از علل تفاوت در تشخیص می‌تواند به دلیل اثرکاکتکول امین‌ها (هورنون های استرس نظیر آدرنالین) براعصاب محرک رگ‌ها و شیوع بیشتر افتادگی و گشاد شدن دریچه میترال در زنان باشد.
تست استرس دارویی
تست استرس دارویی (دی پیرادامول، آدنوزین، دوبوتامین) در زنان مرجح است زیرا اکثر زنان پیر توان انجام ورز شهایی که ضربان قلب آنها را به حد استاندارد تست برساند ندارند. دوباره یادآوری می‌گردد که استفاده از تالیوم باعث افزایش دقت نتایج تست استرس دارویی می‌شود.
تست استرس همراه با اکوکاردیوگرافی برای تشخیص بیماری قلبی در زنان بسیار دقیق‌تر عمل می‌کند و نتایج آن با تصویر برداری هسته‌ای قابل مقایسه است. به کمک یک پزشک متبحر و با تجربه تصویر گرافیکی ماهیچه قلب می‌تواند به دقت تفسیر شود. با استفاده از امواج صوتی، اکوکاردیوگرافی این مزیت را خواهد داشت که دیگر نیازی به بافت پستان نخواهد بود (تفسیر بافت پستان دقیق نیست)
آنژیوگرافی
آنژیوگرافی یک فرایند با کمک رنگ برای تشخیص انسداد عروق است و با استفاده از فرایند کاتتریزاسیون و عکس برداری به وسیله اشعه ایکس انجام می‌شود. این روش استاندارد طلایی تشخیص بیماری‌های عروق کرونری را دارد اما برخلاف عکس برداری هسته‌ای خطرات احتمالی هم در بر دارد. زنانی که به حمله قلبی، آنژین صدری پایدار یا آنژین صدری ناپایدار دچار شده‌اند کمتر از مردان برای آنژیوگرافی معرفی می‌شوند. عوارض استفاده از آنژیوگرافی در زنان یا استفاده بیش از اندازه آنژیوگرفی برای مردان هنوز محل مناقشه است.
جراحی
وقتی نوبت به آنژیوپلاستی و بالون گذاری می‌رسد باید در زنان هم به اندازه مردان انجام شود در حالی که این طور نیست. زنان بیشتری پس از انجام عمل آنژیوپلاستی می‌میرند یا دچار عوارض جدی می‌شوند. (مرگ و میر در سنهای مشابه در زنان چهار برابرمردان است)
اگر چه زنانی که تحت عمل آنژیوپلاستی قرار می‌گیرند پیرتر ازمردان هستند واحتمالاً به بیماری‌های دیگری نظیر دیابت و فشار خون بالا مبتلا هستند. جنسیت یک عامل مستقل برای پیش بینی خطرات احتمالی است. سابقه عمل بای پس قلب نیز باعث افزایش وخامت اوضاع می‌شود. زنان بییش از مردان پس از عمل بای پس قلب می‌میرند که این به دلیل زیادتر بودن سن آنها در هنگام عمل جراحی نیست.
در یک مطالعه بر روی 6630 نفر، در گروه‌های سنی، مرگ و میر زنان به مقدار معناداری بیشتر بود. در گروه سنی 40 تا 49 سال چهار زن در برابر یک مرد که تحت عمل جراحی بای پس قلب قرار گرفتند مرده‌اند. در گروه سنی 50 تا 59 سال سه زن در برابر یک مرد فوت کرده‌اند. یکی از دلایل ممکنه کوچک‌تر بودن جثه زنان است. در این تحقیق به طور کلی نرخ مرگ و میر زنان نسبت به مردان تقریباً سه به یک بوده است.
با در نظر گرفتن سن، شدت درد در قفسه سینه و گسترش بیماری احتمال خطر دو برابر است؛ اما وقتی که جثه به عنوان یک عامل در نظرگرفته می‌شود جنسیت اهمیت خود را به عنوان عامل پیش بینی کننده از دست می‌دهد. یکی دیگر از توضیحات احتمالی می‌تواند شرایط جسمی و سلامتی ضعیف آنها در هنگام عمل جراحی باشد. یک مطالعه نشان می‌دهد که زنان در هنگام انجام عمل جراحی مریض‌تر از مردان بوده‌اند. این می‌تواند به این معنا باشد که زنان در مراحل پیشرفته‌تر بیماری به پزشک مراجعه کرده‌اند و این باعث افزایش احتمال مرگ در آنها شده است. مطالعه دیگری نشان می‌دهد که اگر چه عموماً عمل جراحی بایپاس قلب بر روی زنان با بیماری قلبی انجام نمی‌شوند اما درمیان افرادی که احتمال مرگ قلبی در آنها زیاد است زنان و مردان به یک نسبت به پزشک مراجعه کرده‌اند.
نتیجه اینکه بیماری عروق کرونری یکی از دلایل مرگ و میر در زنان است. مرگ ومیر ناشی از بیماری‌های عروق کرونری در زنان دو برابر مرگ و میر ناشی از انواع سرطان در زنان است. تفاوت ارزیابی بیماری‌های عروق کرونری در زنان به دلیل تفسیر نادرست تست‌های ورزشی است که بدون عکس برداری انجام شده است. تفاوت جنسیتی در روش‌های درمانی قابل توجه است اما هنوز رویکرد مطلوب‌تری برای زنان ثابت نشده است. هنوز فرصت برای پزشکان باقی است تا با همکاری بیمار برای مداخله و انجام اقدامات درمانی زود هنگام علائم بیماری‌های عروقی مثل درد قفسه سینه اقدامات مطلوب را انجام دهند.
