رگهای واریسی یا واریس، به کانالی از رگهای خونی بزرگ شده، متورم و متسع گفته می شود که غالبا در پاها ایجاد می شوند. زمانی که دریچه‌های داخل وریدها به درستی کار نکنند و خون به خوبی در رگ‌ها جریان پیدا نکند، رگهای واریسی ایجاد می شوند. واریس علائم مختلفی دارد که در این مقاله به بررسی آن پرداخته می شود.
علائم واریس
واریس به شکل عمومی علائمی به شکل زیر دارد:
- برآمدگی یا برجستگی همراه با پیچ خوردگی در رگهای آسیب دیده
- احساس درد یا سوزش در ناحیه آسیب دیده، مخصوصا پس از نشستن یا ایستادن طولانی مدت
- متورم شدن پاها
- احساس سنگینی و خستگی عضلات پا
- احساس خارش و خشک شدن پوست و پوسته پوسته شدن پوست اطراف رگهای آسیب دیده
- گرفتگی عضلات پا حتی در حین استراحت، مخصوصا شب‌ها
- تغییر رنگ پوست اطراف مچ پا.
برخی از زنان نیز در طول دوره قاعدگی خود، علائم شدیدتری تجربه می کنند. با توجه به شدت واریس در رگ ها علائم ذکر شده نیز تغییر پیدا کرده و یا شدید تر می شوند. به طور مثال پیچ خوردگی ها و کبودی هایی که به راحتی قابل تشخیص نبوده اند در واریس های شدید تر کاملا در یک نگاه قابل تشخیص می باشند.
علائم انواع رگ های واریسی
رگهای واریسی انواع مختلفی دارند، مانند:
- رگهای واریسی طنابی: این رگهای واریسی به سطح پوست نزدیک بوده و رگهای ضخیم و گره داری هستند. این رگ‌ها اغلب طولانی بوده و ظاهر ناخوشایندی هم ایجاد می کنند.
- رگهای واریسی شاخه‌ای: رگ‌ها غالبا قرمز رنگ هستند و به شکل یک شبکه در کنار هم ایجاد میشوند.
- رگهای واریسی تلانژکتازی: به عنوان واریس عنکبوتی یا واریکوزیت سطحی مویرگی نیز شناخته میشود. در این حالت، دسته‌های کوچکی از رگهای ریز آبی یا قرمز رنگ گاها روی صورت یا پاها ظاهر میشوند. این نوع واریس کاملا بی خطر است و بر خلاف واریس شاخه‌ای، در این واریس رگ‌ها در زیر سطح پوست برآمده یا برجسته نمی شوند.
علائم واریس حاد و عمیق
علائم واریس عمیق تنها در حدود نیمی از افرادی که به این عارضه مبتلا هستند بروز می کند.
علائم رایج واریس عمیق شامل موارد زیر است:
- متورم شدن کف پا، مچ پا یا ساق پا، معمولاً فقط یکی از پاها درگیر می شود.
- درد و گرفتگی عضلات در پای آسیب دیده که معمولاً از ساق پا شروع می شود.
- درد شدید و ناگهانی در کف پا و مچ پا.
- گرمای بیش از حد ناحیه ای از پوست نسبت به پوست نواحی اطراف آن.
- بسته به رنگ پوست شخص، پوست ناحیه آسیب دیده رنگ پریده یا قرمز یا آبی رنگ می شود.
رگ های واریسی چگونه شناسایی می شوند؟
پزشک برای تشخیص واریس، رگهای نمایان بروی پاهای شما را در حالت ایستاده یا نشسته معاینه خواهد کرد. همچنین، ممکن است در مورد هرگونه درد یا علائمی که دارید چندین سوال از شما بپرسد.
از سوی دیگر، برای بررسی جریان خون شما، ممکن است سونوگرافی نیز انجام دهد. سونوگرافی تستی کاملا غیر تهاجمی بوده و در آن از امواج صوتی با فرکانس بالا استفاده میشود. پزشک بوسیله سونوگرافی میتواند روند جریان خون در رگهای شما را ببیند.
بسته به محل واریس، ممکن است یک آزمایش ونوگرافی (ونوگرام) نیز برای ارزیابی بیشتر رگهای شما انجام شود. در طی این آزمایش، ماده‌ی کنتراست به درون رگ تزریق میشود تا جریان خون درون رگ‌ها قابل مشاهده گردد و سپس از ناحیه مورد نظر با اشعه ایکس عکسبرداری انجام می شود. ماده کنتراست در عکس نشان داده میشود و این امر دید بهتری به پزشک از جریان خون شما می دهد.
سونوگرافی و ونوگرافی به پزشک کمک میکنند تا مطمئن شود که اختلال دیگری مانند لخته خون یا انسداد رگ علت ایجاد درد و تورم در پاهای شما نیستند.
برای درمان رگ های واریسی چه زمانی به دکتر مراجعه کنیم؟
با بروز علائم زیر باید به دکتر مراجعه کرد:
- در اواخر روز یا پس از مدتی ایستادن، در پاهای خود احساس ضعف می کنید.
- پوست شما خشک شده و خارش دارد یا زخمی در نزدیکی مچ پای شما ایجاد شده است.
- درد پای شما بقدری آزار دهنده است که زندگی روزمره شما را دشوار کرده است.
- اگر برای بار دوم باردار هستید و رگهای شما در بارداری اول دچار مشکل شده بوده‌اند.
- دچار زخم پا شده اید.
- رگهای پای شما آبی یا بنفش رنگ شده و بصورت برآمده یا برجسته هستند.
- تنها یکی از پاهای شما متورم شده و این تورم صبح‌ها از بین می رود.
- حس میکنید توده‌ای در پای خود دارید.
چه درمان هایی برای رگ های واریسی استفاده می شود؟
اگر درمان پزشکی برای شما ضرورت داشته باشد، پزشک پوشیدن جوراب‌های فشاری، ورزش منظم و بالا نگه‌داشتن پاها حین استراحت را به شما توصیه خواهد کرد.
اگر چنانچه وضعیت شما با این روش‌ها درمان نشود و همچنان درد و ناراحتی داشته باشید و واریس برای شما عوارض بیشتری ایجاد کند، میتوان به کمک روش‌های رایج زیر واریس شما را درمان کرد:
- فرسایش اندوترمال یا فرسایش حرارتی: در این روش از حرارت برای تخریب و انسداد رگهای آسیب دیده استفاده می شود
- اسکلروتراپی: در این روش از محلول مخصوصی برای انسداد رگ‌ها استفاده می شود.
- برش سیاهرگ: رگهای آسیب دیده بوسیله جراحی بریده شده و برداشته می شوند.
سوالات متداول
نشانه های درمان شدن رگ های واریسی چیست؟
درمان رگ های واریسی در یک روز انجام نمی شود و مقداری زمان لازم است تا رگ هایی که دچار این عارضه شده اند سلامت خود را به دست بیاورند. این زمان در برخی از اوقات به 4 ماه نیز می رسد. در طول روند درمان این رگ ها به تدریج کمرنگ تر شده و کبودی ها و سایر نشانه هایی که با ایجاد عارضه، پدیدار شده بودند رفته رفته از بین می روند.
آیا رگهای واریسی خود به خود از بین می روند؟
رگهای واریسی و رگهای عنکبوتی خود به خود از بین نمی روند اما به مرور زمان ممکن است کمتر قابل دید باشند. مخصوصا اگر لاغرتر شوید یا فعالیت جسمانی خود را افزایش دهید، ممکن است ببینید که علائم بطور موقت از بین می روند. با این حال، علائم واریس بعدا به مرور برمی گردند.
آیا واریس با ورزش کردن رفع می شود؟
ورزش نمیتواند واریس را درمان کند اما میتواند از میزان درد و ناراحتی شما بکاهد. با اینکه هیچ راهی برای پیشگیری صد در صد از واریس وجود ندارد اما ورزش کردن با بهبود جریان خون در رگ‌ها و تقویت عضلات، احتمال ابتلا به واریس را کاهش می دهد.
آیا پیاده روی به درمان واریس کمکی می کند؟
پیاده روی برای افراد مبتلا به واریس مفید است اما تاثیر کمی دارد. برخی از تمرینات ساده ورزشی که بدون فشار آوردن به بدن موجب تقویت عضلات پا میشوند میتوانند برای واریس موثر باشند.
علائم اولیه شروع واریس چیست؟
رگهای آبی یا بنفش رنگی که در زیر سطح پوست ایجاد می شوند.
رگ ها واریسی چه تفاوتی با رگ های عنکبوتی دارند؟
رگهای واریسی و رگهای عنکبوتی وجه تشابه زیادی دارند اما تفاوت اصلی آنها در شکل ظاهری آنهاست. رگهای واریسی، رگهای خونی متورم و برجسته‌ای هستند که در زیر سطح پوست بصورت پیچ‌دار ایجاد میشوند. اما سیاهرگ‌های عنکبوتی، رگهای خونی کوچکتر و سطحی‌تر پوست هستند. علاوه بر این، رگهای واریسی ممکن است باعث ایجاد درد شدیدی شوند اما رگهای عنکبوتی معمولا هیچ دردی ایجاد نمیکنند.
