رگهای واریسی و رگهای عنکبوتی روی صورت، رگهای خونی متسع یا بزرگشدهی هستند که درست در زیر سطح پوست ایجاد میشوند. در نتیجه رگها حالت تار مانند و قرمزی پیدا میکنند. رگهای عنکبوتی در هر نقطه از بدن میتوانند ظاهر شوند اما در صورت و پاها شایعترند.
اگرچه این رگهای خونی شکسته بیضرر هستند، اما ظاهر ناخوشایندی دارند. خبر خوب این است که رگهای واریسی و رگهای عنکبوتی معمولاً قابل درمان هستند. برای درمان ابتدا باید علت اصلی رگهای واریسی مشخص شود.در این مقاله به بررسی علتها و روشهای درمانی واریس و رگهای عنکبوتی صورت و همچنین درمانهای خانگی و زمان مراجعه به پزشک میپردازیم.
علل واریس صورت و وریدهای عنکبوتی
- ژنتیک: معمولا در صورتی که یکی از اعضای خانواده مبتلا به رگهای واریسی صورت باشد، بیشتر مستعد ابتلا به این عارضه خواهید بود.
- قرار گرفتن بیش از حد در معرض نور خورشید: آسیب خورشید میتواند باعث بزرگ شدن رگهای خونی و نزدیک شدن آنها به پوست شود.
- تغییرات آب و هوا: تغییرات شدید آب و هوا میتواند بر گردش خون تأثیر بگذارد و باعث برافروختگی پوست صورت شود. رگهای خونی ممکن است پاره شده و باعث ایجاد ورید عنکبوتی شوند.
- تغییرات فشار: یک تغییر ناگهانی و شدید فشار میتواند باعث ظاهر شدن رگهای عنکبوتی شود. یک عطسه یا استفراغ شدید میتواند منجر به این تغییر فشار شود.
- بارداری: یکی دیگر از عوامل به وجود آمدن رگهای واریسی در صورت تغییرات هورمونی در دوران بارداری است. اما معمولاً این علائم پس از زایمان ناپدید میشوند.
- محرکهای محیطی: قرار گرفتن در معرض برخی مواد شیمیایی یا آلایندههای محیطی ممکن است به پوست آسیب برساند و رگهای خونی را بیشتر نمایان کند.
- بیماری روزاسه: روزاسه یک بیماری شایع است که باعث برافروختگی و قرمزی پوست روشن میشود که ناشی از بزرگ شدن رگها است.
- مصرف الکل: الکل میتواند موقتا باعث گشاد شدن رگهای خونی شود. مصرف مکرر الکل میتواند منجر به شکستگی طولانی مدت عروق خونی و قرمزی صورت شود.
- آسیب: آسیب به صورت که باعث کبودی میشود ممکن است باعث شکستگی عروق خونی شود. در این حالت، رگهای خونی معمولاً با بهتر شدن کبودی بهبود مییابند.
- سن: یکی از دلایل اصلی ظاهر شدن رگهای عنکبوتی آبی و بنفش، افزایش سن است. رگها و پوست با افزایش سن ضعیف شده و آسیب پذیرتر میشوند.
تشخیص واریس و وریدهای عنکبوتی صورت
رگهای واریسی و عنکبوتی در خانه قابل تشخیص هستند، اما برای تایید عارضه باید به پزشک مراجعه کنید. پزشک علاوه بر تایید تشخیص، شما را برای انتخاب درمان مناسب نیز راهنمایی میکند. در صورتی که رگهای واریسی و عنکبوتی متعدد در صورتتان دارید، پزشک ممکن است داروهای تجویزی یا راه حلهای مراقبت سرپایی را توصیه کند.در صورتی که علت مربوط با بیماریهای زمینهای مانند روزاسه است، باید به پزشک مراجعه کنید. در چنین مواردی، درمان واریس و وریدهای عنکبوتی بستگی به درمان علل زمینهای دارد.
درمان خانگی واریس و وریدهای عنکبوتی صورت
کمپرس سرد: بعد از قرار گرفتن در معرض آفتاب، یک کمپرس سرد ساده، مانند کیسه یخ یا کیسه نخود فرنگی منجمد را روی صورتتان قرار دهید. سرما به کاهش ظاهر رگهای خونی پاره شده در صورت کمک میکند.
سرکه سیب: سرکه سیب به عنوان یک عامل جمع کننده بر روی پوست عمل میکند و پوست را سفت کرده و قرمزی را کاهش میدهد؛ که ممکن است به بهبود ظاهر رگهای عنکبوتی در برخی افراد کمک کند.
آلوئهورا: ژل گیاه آلوئهورا برای درمان قرمزی پوست مفید است. تحقیقات نشان داده است که آلوئهورا میتواند قرمزی را کاهش دهد، اما سلولهای پوست را خشک میکند.
ویتامین C: مکملهای ویتامین C باعث کاهش ظاهر رگهای واریسی روی صورت شده و از رگهای خونی محافظت میکند.
گزینههای درمانی پزشکی برای واریس و وریدهای عنکبوتی صورت
یک نکته مهمی که باید به آن توجه کنید این است که رگهای صورت بالای قلب قرار دارند. به این ترتیب، گرانش، شکست دریچهها یا رفلاکس وریدی لازم نیست هنگام ارزیابی و درمان سیاهرگهای صورت در نظر گرفته شود. از اینرو، گرانش، زمان ارزیابی و درمان سیاهرگهای صورت نیازی به در نظر گرفتن شکست دریچهها یا رفلاکس وریدی نیست. برعکس، تلانژکتازی یا وریدهای واریسی پاها در زیر قلب قرار دارند و بنابراین تقریبا همیشه با مشکلات جاذبه همراه هستند. این عروق معمولاً با نارسایی دریچههای وریدهای زیرین پا یا لگن و رفلاکس وریدی با نیروی جاذبه همراه هستند.بنابراین، کلا درمانهای مورد استفاده برای رگهای صورت کاملاً متفاوت از رگهای پا است. نباید برای وریدهای صورت و پا از یک رویکرد درمانی استفاده کرد.گزینه درمانی مناسب، بستگی به عوامل مختلفی از جمله: رنگ، اندازه، عمق و محل ورید مورد نظر دارد.درمانهای مناسب برای واریس و وریدهای عنکبوتی صورت عبارتند از:
الکترولیز پیشرفته/ ابلیشن رادیوفرکوئنسی (الکتروکوتر)
یکی از سادهترین راهها برای درمان رگهای تکی، استفاده از گرمای تولید شده در نوک سوزن یا نزدیک آن است. دستگاههای الکترولیز و فرکانس رادیویی، اگرچه اغلب با عنوان فناوریهای مختلف به بازار عرضه میشوند، اما ویژگیهای اولیه یکسانی دارند و در واقع از سوزنهای مشابهی استفاده میکنند. یک جریان متناوب به سوزن وارد می شود و نوک آن مثبت و سپس منفی و دوباره مثبت و به همین ترتیب تا پایان، میشود و به سرعت جریان و مثبت و منفی بودن را تغییر میدهد. اندازه متناوب جریان (و در نتیجه قطبیت سوزن) از کیلوهرتز تا مگاهرتز متغیر است. این قطبیت متناوب باعث جذب الکترونها در بافت شده و سپس آنها را در این فرکانسهای بسیار بالا دفع میکند و باعث ایجاد گرما در بافت میشود.هنگامی که نوک سوزن روی عروق بسیار سطحی قرار میگیرد، گرما در بافت ایجاد میشود و اپیدرم و ورید را از بین میبرد و در صورتی که به اندازه کافی عمیق باشد گاهی اوقات درم سطحی را از بین میبرد. اگرچه الکترولیز اغلب به عنوان درمانی برای از بین بردن موهای زائد نادیده گرفته میشود، روشهای الکترولیز پیشرفته مانند حذف رگ قرمز در صورتی که توسط فرد ماهر انجام شود میتواند بسیار موثر باشد. افزایش جریان متناوب از کیلوهرتز به مگاهرتز و نامیدن این روش به اسم ابلیشن رادیوفرکوئنسی بازاریابی بسیار خوبی است، اما شواهد علمی کمی مبنی بر متفاوت بودن نتایج با استفاده از فرکانسهای مختلف موجود در ماشینهای الکترولیز یا ماشینهای فرکانس رادیویی وجود دارد.روشهای الکتروکوتر نسبتاً ارزان هستند و از آنجایی که روشها برای رگهای کوچک مناسب هستند، باید بخشی از درمان رگهای صورت باشند.
اسکلروتراپی
استفاده از روش اسکلروتراپی برای درمان وریدهای صورت جای بحث دارد. بسیاری از پزشکان اسکلروتراپی را برای رگهای صورت پیشنهاد میکنند. با این حال، متخصصان بر این نظرند که اسکلروتراپی را میتوان برای رگهای عنکبوتی آبی بزرگتر استفاده کرد، اما ممکن است در اثر تزریق ناخواسته به شریانها پیچیده شود، که ممکن است منجر به نکروز پوست یا به ندرت کوری در یک چشم شود.
نور پالسی شدید
ماشینهای نور پالسی شدید پالسهای بسیار متمرکز و کنترل شدهای از نور سفید را شلیک میکنند. این نور سفید همچنین شامل برخی از طول موجهای مادون قرمز و فرابنفش است که از حدود 400 نانومتر تا 1200 نانومتر متغیر است. شدت نور سفید به قدری است که بافت را گرم میکند. سپس قطعات مختلف دستی فیلترهای مختلفی را در مسیر نور سفید قبل از برخورد با پوست قرار میدهند. برای درمان رگ قرمز از فیلتر زرد استفاده میشود. این فیلتر باند نسبتاً باریکی از طول موجهای نور را، در حدود 500 نانومتر طول موج (نور زرد) ایجاد میکند. از آنجایی که اوج جذب اکسی هموگلوبین (عمدتاً در رگهای قرمز یافت میشود) و هموگلوبین بدون اکسیژن (عمدتاً در رگهای آبی یافت میشود) به ترتیب 418 نانومتر و 542 نانومتر است، معمولا برای رگهای عنکبوتی صورت گزینه ایدهآلی است. قطعات دستی IPL اغلب دارای “ردپای” گستردهای هستند به این معنی که با هر شلیک میتوان مناطق بسیار بزرگی را درمان کرد. بنابراین، IPL برای مناطق بزرگ مانند رگهای عنکبوتی پراکنده یا روزاسه ایده آل است.
لیزر ترانس درمال
بر خلاف IPL که از نور سفید استفاده میکند و سپس باندهای طول موج را با استفاده از فیلترها انتخاب میکند، لیزر نور را تنها از یک طول موج تولید میکند. از آنجایی که لیزر یک طول موج دقیق تولید میکند، لیزر مناسب را میتوان برای هدف قرار دادن هر رنگدانه خاصی مانند اکسیهموگلوبین یا هموگلوبین انتخاب کرد. کروموفورها طول موجهای مختلف نور را جذب یا منعکس میکنند، و زمانی که انرژی کافی جذب کنند، ممکن است مختل یا گرم شود. بنابراین، برای ضایعات عروقی مانند وریدهای نخی روی صورت، از طول موجی استفاده میشود که به راحتی توسط اکسی هموگلوبین یا هموگلوبین بدون اکسیژن جذب میشود.چنین لیزرهایی شامل لیزرهای KTP (532 نانومتر، نور سبز) و لیزرهای ND:YAG (1064 نانومتر، مایکروویو) است، اگرچه میتوان از لیزرهای دیگری نیز استفاده کرد. لیزر KTP خیلی عمیق نفوذ نمیکند و بنابراین برای رگهای بسیار سطحی که قرمز روشن یا آبی روشن هستند استفاده میشود. این نوع لیزر هموگلوبین را گرم کرده و باعث میشود گرما به دیواره سیاهرگ منتقل شود و ورید را از بین ببرد. لیزر ND:YAG، که دارای طول موجی دقیقا دو برابر KTP است نیز با هموگلوبین در تعامل است و باعث گرم شدن آن میشود. با این حال، این طول موج طولانیتر به عمق پوست نفوذ میکند و این امکان را فراهم میکند تا رگهای سبز بزرگتری که عمیقتر زیر پوست قرار دارند، درمان شوند. این لیزر برای حداقل تا عمق 1.5 میلی متری پوست موثر است.با وجود لیزرهای با طول موجهای مختلف و اندازه ها و قدرتهای متفاوت، وریدهای عنکبوتی و وریدهای رتیکولار در اکثر موارد قابل درمان هستند. درکل، اگر ورید رنگ داشته باشد و بزرگ و برآمده نباشد، در صورت انتخاب طول موج و تنظیمات صحیح، معمولاً میتوان برای درمان آن از لیزر استفاده کرد. بعلاوه، از آنجایی که پوست صورت همیشه در معرض نور خورشید است، در برابر سوختن کاملاً مقاوم است. به همین دلیل، پوست صورت در برابر قدرتهای بالای لیزر کاملاً مقاوم است و اجازه میدهد تا انرژیهای بالا به رگها منتقل شود تا بدون آسیب به پوست آنها را درمان کنند. این وضعیتجدای از وضعیت پاها است که در آن پوست به سوزش حساس است و لیزر ترانسدرمال برای وریدهای نازک پا اغلب باعث سوختگی دائمی میشود که جای زخمهای سفید باقی میگذارد.
فلبکتومی
فلبکتومی وریدهای صورت کار دشواری است و نیاز به تمرین زیادی دارد. پزشکان از این روش برای وریدهای برآمده بزرگتر به ویژه در نواحی اطراف چشم، ناحیه گیجگاهی و پیشانی استفاده میکنند. اصولا، سیاهرگهای مرکز پیشانی اغلب بسیار بزرگ، زیر پوستی و بیرنگ هستند. رگهای پیشانی برای درمان با الکتروکوتر، IPL یا لیزر ترانسدرمال اصلا مناسب نیستند چراکه بسیار عمیق و بزرگ هستند و به دلیل سرعت جریان بالایی که از طریق اسکلروتراپی به وریدهای اوربیتال وارد میشود گزینه مناسبی برای درمان رگهای پیشانی نیست.ترجیح پزشکان بیشتر استفاده از روش فلبکتومی را با استفاده از بیحس کننده موضعی (لیگنوکائین) همراه با آدرنالین (اپی نفرین) برای کاهش کبودی است. برشها با استفاده از کوچکترین تیغه ممکن و در جایی که چینهای پوستی تشکیل خواهند شد (در صورت عدم وجود چین و چروک)، ایجاد میشوند. البته اگر در حال حاضر پوست دارای چین است، برشها باید داخل آنها ایجاد شود. میتوان از قلابهای فلبکتومی استفاده کرد اما باید توجه داشت که این رگها بسیار کوچک هستند و به سختی خارج میشوند. رگها معمولا به پوست میچسبند و دسترسی به آنها دشوار است. اما در صورتی که پزشک مربوطه ماهر و باتجربه باشد میتوان این عمل را به خوبی انجام دهد.عمل فلبکتومی روشی نیست که هر فردی بدون تجربه و داشتن دانش کافی بتواند به راحتی آن را انجام دهد و نیازمند مهارت و تجربه بسیار زیادی است.
جلوگیری از ایجاد واریس و وریدهای عنکبوتی صورت
- از بودن در گرمای شدید اجتناب کنید: دمای بسیار بالای اسپا، سونا یا آب داغ ممکن است رگهای خونی را گشاد کرده و احتمال ظهور رگهای عنکبوتی را افزایش دهد.
- قرار گرفتن در معرض نور خورشید را محدود کنید: استفاده از کرم ضد آفتاب، کلاه، و لباسهای بلند میتواند به کاهش بروز رگهای عنکبوتی ناشی از آسیب خورشید کمک کند.
- از محافظ استفاده کنید: تجهیزات محافظ ممکن است به جلوگیری از رگهای عنکبوتی ناشی از آسیب کمک کند. مثلا هنگام انجام ورزشهایی همچون بیسبال و دوچرخه سواری و استفاده ازموتورسیکلت، از ماسک صورت و کلاه ایمنی استفاده کنید.
- از مصرف مواد غذایی گشادکننده عروق خودداری کنید: گشادکنندههای عروق باعث پر شدن رگها از خون میشوند و ممکن است سیاهرگهای عنکبوتی را بیشتر نمایان کنند. از جمله رایجترین گشادکنندههای عروق میتوان به کافئین، غذاهای تند و الکل اشاره کرد.
چه زمانی باید به پزشک مراجعه کنیم؟
رگهای عنکبوتی بیخطر هستند و به جز ظاهر ناخوشایندشان، علائم دیگری ندارند. بیمارانی که از ظاهر ناخوشایند این رگهای قرمز ناراضی هستند، میتوانند پس از تعیین علت اصلی این مشکل، برای درمان آن اقدام کنند.گاهیاوقات واریس و سیاهرگهای عنکبوتی روی صورت ممکن است نشانهای از یک بیماری زمینهای باشد. به منظور اطمینان از علت رگهای واریسی صورت باید برای معاینه و تشخیص به پزشک مراجعه کنید.
وجود واریس و وریدهای عنکبوتی روی صورت یک عارضه مربوط به زیبایی رایج است. برخی از درمانهای دارویی و درمانهای خانگی ممکن است علاوه بر ارتقای سلامت کلی پوست، به کاهش یا رفع این عارضه نیز کمک کنند.
نکته
درمانهای موجود برای وریدهای صورت روشهای رایج زیبایی هستند. معمولا، هرچه رگ کوچکتر و سطحیتر باشد، درمان آن آسانتر است. شناخت وریدهای مختلف و روشهای مختلف درمانی موجود، برای پزشک زیبایی این امکان را فراهم میکند که بداند کدام یک از رگهای واریسی را میتواند خودش درمان کند و برای درمان کدام رگها باید شما را به یک متخصص دیگر ارجاع دهد. همهی رگهای واریسی صورت صرفا نیازی به درمان پزشکی ندارند. پزشکان باید نسبت به هر ضایعهای که ممکن است مانند ورید صورت نمایش داده شود، اما بهنظر معمولی نمیآید، حساس و مشکوک باشند. ضایعات عروقی غیرعادی باید برای بار دوم به متخصصین مربوطه ارجاع داده شوند.
سوالات متداول
علت ایجاد واریس در صورت چیست؟
رگهای عنکبوتی ناشی از گشاد شدن مویرگهای پوست صورت است، که به دلیل گردش خون ضعیف و پیری و پوست آسیب دیده رخ میدهد. شکستگی رگهای خونی صورت میتواند در هر سنی ایجاد شود، اما برخی افراد بیشتر مستعد ابتلا به این عارضه هستند.
چطور میتوانم از شر رگهای واریسی صورت خلاص شوم؟
هنگامی که رگ های صورت ظاهر میشوند، قابل ترمیم نیستند. تنها راه برای کاهش ظاهر آنها حذفشان با درمان حرفهای ورید صورت است. دو روش درمانی وجود دارد که میتواند رگهای صورت را از بین ببرد: درمان با نور پالسی شدید (IPL) و لیزر درمانی.
آیا رگهای واریسی در گونهها نیز ایجاد میشوند؟
اگرچه رگهای واریسی میتوانند در هر قسمتی از بدن ظاهر شوند، اما اغلب در پاها و صورت دیده میشوند. وریدهای واریسی به غیر از ایجاد ظاهر ناخوشایند، علائم دیگری ندارند. صرف نظر از سن، رگهای عنکبوتی در هر فردی ممکن است ایجاد شود، اما برخی افراد بیشتر مستعد ابتلا به این عارضه هستند.
آیا واریس و رگهای عنکبوتی صورت از بین میروند؟
همانطور که دیدید، بسته به علت زمینهای، برخی از رگهای عنکبوتی خودبهخود ناپدید میشوند در حالی که برخی دیگر دائمی هستند. در صورتی که علیرغم زمانی که به پوست خود برای بهبودی دادهاید، همچنان رگهای عنکبوتی وجود دارند، وقت آن است که به پزشک مراجعه کنید. پزشک پس از بررسی رگهای عنکبوتی، علت اصلی آن را تعیین میکند.
آیا رگهای عنکبوتی صورت طبیعی هستند؟
ممکن است از ظاهر رگها ناراضی باشید، اما دلیلی برای ناراحتی وجود ندارد و این رگها کاملاً عادی هستند. با این وجود، یک سری حقایق در مورد رگهای عنکبوتی وجود دارد که بدانید حتی اگر جوان هستید.