وقتی که شما در حال غذا خورردن هستید، احتمالاً بیشتر به شکمتان فکر می‌کنید تا به قلبتان؛ اما باید بدانید نوع و مقدار غذایی که می‌خورید تأثیر فراوانی بر سلامت قلب شما دارد. بیشتر افراد در برخی مواقع پرخوری می‌کنند؛ به خصوص در اعیاد یا تعطیلی‌ها. قبل از اینکه لقمه دوم سیب زمینی سرخ کرده یا قطعه بعدی شیرینی را بخورید به این موضوع فکر کنید که با پرخوری دچار اضافه وزن خواهید شد و احتمال ابتلا به امراض قلبی در شما افزایش می‌یابد. در مورد ارتباط بین وزن و بیماری‌های قلبی آگاهی لازم را کسب کرده و تلاش کنید که خطرات احتمالی پیرامون قلب خود را کاهش دهید.
پرخوری چیست؟
پرخوری به همان سادگی است که به نظر می‌رسد: پرخوری یعنی خوردن بیش از آن مقداری که بدن نیاز دارد یا دریافت کالری بیش از آن که بدن می‌سوزاند. پرخوری فقط به این معنی نیست که شما یک وعده غذایی حجیم و زیاد میل کنید، پرخوری همچنین می‌تواند به این معنا باشد که شما به طور منظم غذاهایی بخورید که کالری بیشتر از آنچه لازم است به بدن برسد و باعث افزایش وزن شود.
هر غذایی میزان انرژی متفاوتی دارد که به وسیله کالری اندازه‌گیری و سنجیده می‌شود. وقتی شما غذا می‌خورید در واقع کالری و انرژی به بدن خود می‌رسانید. بدن این انرژی را به عنوان سوخت برای تنفس، گردش خون و ساخت سلول‌های جدید به کار می‌برد و همچنین از این انرژی برای انجام فعالیت‌های روزانه استفاده می‌کند. میزان کالری که بدن لازم دارد به سن، جنسیت و میزان فعالیت شما بستگی دارد. برای مثال یک مرد 25 ساله که در مسابقات دو ماراتون شرکت می‌کند از یک زن 65 ساله که دوبار در هفته تنیس بازی می‌کند کالری بیشتری نیاز دارد.
اگر شما کالری بیشتری از آن میزان کالری‌های که به بدن وارد می‌کنید را بسوزانید می‌توانید وزن خود را ثابت نگه دارید. وقتی بدن شما کالری زیادی دریافت می‌کند و نمی‌تواند این میزان کالری را بسوزاند و مصرف کند، آنها را به صورت چربی ذخیره می‌کند که باعث افزایش وزن می‌شود. اگر چه در بدن هر فردی باید مقداری چربی وجود داشته باشید ولی مقدار زیاد چربی می‌تواند باعث بروز مشکلات جدی در بدن شود.
پرخوری چگونه بر سلامت قلب تأثیر می‌گذارد؟
شایع‌ترین خطر تهدید کننده سلامتی ناشی از پرخوری، چاقی و اضافه وزن است. چاقی، بسیاری از مشکلات و مسائل تهدیدکننده سلامتی را به دنبال خواهد داشت. با این حال خطرات احتمالی زیر سلامت افرادی که دچار اضافه وزن بوده و هنوز در زمره افراد چاق دسته‌بندی نمی‌شوند را تهدید می‌نماید:
- فشار خون بالا
- کلسترول خون بالا
- آرتریت استخوانی که به دلیل تخریب و از بین رفتن غضروف و استخوان به وجود می‌آید.
- سطح گلیسیرید بالای خون
- دیابت نوع دو
- آپنه در خواب
- مشکلات تنفسی
- بیماری‌های عروق کرونری
- بیماری‌های کیسه صفرا
- سکته مغزی
- افزایش احتمال ابتلا به سرطان رحم، پستان و کولون
خطرات جدی‌تر احتمالی برای افرادی که پرخوری می‌کنند عبارتند از دیابت، بیماری‌های قلبی و سکته مغزی
بیماری‌های عروق کرونری
بیماری‌های عروق کرونری یکی از مشکلات بزرگ ناشی از پرخوری برای سلامت بدن است. پرخوری، ابتلا به دیابت، فشار خون و کلسترول بالای خون از عوامل ایجادکننده بیماری قلبی و اختلالات عروق کرونری بوده که باعث تنگ شدن عروق تغذیه‌کننده قلب می‌شود.
بیماری‌های عروق کرونری ریشه بسیاری از امراض قلبی نظیر آنژین صدری، حمله قلبی، نارسایی قلبی و ضربان نامنظم و غیرموزون قلبی است. حدود پانزده میلیون نفر به بیماری‌های عروق کرونری مبتلا هستند که در سال 2004 منجر به مرگ چهارصد و پنجاه هزار نفر شده است.
پرخوری و سکته مغزی
سکته مغزی سومین عامل مرگ و میر است. سکته مغزی زمانی اتفاق می افتد که لخته خون یکی از سرخرگ‌ها یا سیاهرگ‌ها مغز را مسدود کرده و در خونرسانی به مغز اختلال ایجاد کند. در این حالت سلول‌های مغزی خیلی سریع می‌میرند.
براساس اینکه لختگی خون و سکته مغزی در کدام قسمت مغز اتفاق بیفتد ممکن است بر حافظه، حرکات و صحبت کردن فرد تأثیر بگذارد. سکته‌های مغزی خفیف ممکن است باعث ضعف در برخی اندام‌ها شود اما اکثر سکته‌های مغزی باعث فلج شدن فرد شده و توان تکلم را از فرد می‌گیرد.
دوباره یادآوری می‌شود که فشار خون بالا، کلسترول خون بالا، دیابت و چاقی احتمال ابتلا به سکته مغزی را افزایش می‌دهد. با وجود پر خوری تمام این عوامل تهدید کننده سلامتی دست به دست هم می‌دهند و سلامت فرد را به خطر می‌اندازند.
در مورد سبک غذا خوردن سالم بیشتر بدانید
اکثر ما به خاطر رفع گرسنگی پرخوری نمی‌کنیم بلکه به خاطر خانواده، دوستان، بسته بندی و بشقاب‌ها، برچسب‌ها و نورها، رنگ‌ها و شمع‌ها، ظاهر و بوی غذا، پرت کردن حواس و دور شدن و ظروف حاوی غذا، پرخوری می‌کنیم. امروزه برندها، طعم‌ها و بسته‌بندی‌ها، بسیار متنوع‌تر از گذشته شده است. ما حدود 6% از درامد روزانه خود را صرف خرید غذا می‌کنیم. راه حل کاهش غذاهای در دسترس، قابل سفارش و جذاب نیست بلکه تغییر محیط شخصی است.
- بشقاب‌های کوچک‌تر. استفاده از بشقاب 23 سانتی‌متری به جای بشقاب 30 سانتی‌متری به معنی احساس سیری پس از خوردن یک بشقاب کامل و کوچک‌تر غذا است. مطالعات نشان می‌دهد که مصرف غذا در 22% افراد، با استفاده از بشقاب‌های کوچک‌تر کمتر می‌شود.
- دور از دید، دور از ذهن. دور شدن از ظروف حاوی غذا یا میز شام می‌تواند از مصرف دوباره و سه باره غذا جلوگیری کند.
- دسترسی آسان. غذاهای سالم را در کابینت‌ها، محل نگهداری غذاها و حتی یخچال بیشتر در دسترس قرار دهید تا به انتخاب آنها ترغیب شوید.
اقدامات دیگر برای تغییر الگوی غذا خوردن نادرست با خواص درمانی بلند مدت:
- کنترل مقدار غذا. وقتی مقدار غذای زیاد و نامحدودی در دسترس افراد باشد، آنها بیشتر خواهند خورد. توصیه می‌شود که غذای کمتر با بسته بندی‌های کوچک‌تر مصرف کنید.
- زمانی که گرسنه هستید غذا بخورید. اجازه دهید گرسنگی واقعی شما را وادار به غذا خوردن کند و نه احساسات. برای خوردن یک میان وعده از یک پیاده‌روی سریع استفاده کنید تا واقعاً گرسنه شوید؛ اما اجازه ندهید که آنقدر گرسنه شوید که به پرخوری روی آورید.
- برنامه. میان وعده‌های سالم را در برنامه غذایی روزانه خود قرار دهید. 200 کالری غلات کامل، میان وعده‌های پر فیبر می‌تواند گرسنگی شما را بین وعده‌های غذایی کنترل کند. فیبرها باعث می‌شود که افراد مدت بیشتری احساس سیری کنند. در مورد تاثیر برنامه‌ریزی در سلامت قلب و کاهش هزینه‌های شما، آگاهی کسب کنید.
- یادداشت روزانه غذای مصرفی. هر چیزی را که در روز می‌خورید یادداشت کرده و همچنین یادداشت کنید که محرک غذایی در آن لحظه چه بوده است. گرسنگی، استرس، هیجان یا خستگی می‌توانند از محرک غذایی باشند.
- آرام آرام غذا بخورید. در اینجا تمرکز حواس نقش کلیدی بازی می‌کند. در هنگام خوردن هر وعده غذایی، غذا را به آرامی بجوید، از هر لقمه که می‌خورید لذت ببرید؛ بین هر لقمه یا قاشقی که می‌خورید، قاشق و چنگال را پایین بگذارید و خوردن را برای نوشیدن یک جرعه آب (نه نوشابه‌های شیرین) متوقف کنید. این باعث می‌شود تا بدن زمان کافی برای ارسال سیگنال به مغز برای سیر شدن و احساس رضایت ارسال کند.
- توجه و تمرکز کنید. در برابر تلویزیون یا کامپیوتر غذا نخورید، زمانی که در برابر کانتر آشپزخانه ایستاده‌اید یا در حال مکالمه تلفنی هستید غذا نخورید. این باعث می‌شود که شما نفهمید چه مقدار غذا خورده‌اید.
- از تکنولوژی استفاده کنید. می‌توانید از تلفن همراه یا ابزارهای الکترونیکی دیگر کمک بگیرید. بسیاری از برنامه‌های کاربردی وجود دارد که ثبت غذاها و میزان کالری مصرفی را مدیریت کرده و به شما کمک می‌کند تا بدانید چه چیزهایی خورده‌اید؛ حتی این برنامه‌ها می‌توانند راهنمایی‌های لازم را به شما برای انتخاب غذای سالم در هر سوپر و خواروبار فروشی یا رستورانی ارائه دهند.
