هرگونه بی نظمی در ضربان طبیعی قلب آریتمی نامیده می‌شود. تقریباً همه با جهش‌های ضربان قلب روبرو می‌شوند و این تپش‌های خفیف، معمولاً بی‌ضرر هستند.
سیگنال‌ها و تکانه‌های الکتریکی ماهیچه قلب باعث می‌شود که قلب بتپد. این سیگنال‌های الکتریکی بهوسیله گره سینوسی که در حفره بالایی سمت راست قلب (دهلیز راست) قرار دارد (SA) تولید می‌شود. گره سینوسی “ضربان ساز طبیعی” قلب هم نامیده می‌شود. وقتی سیگنالی از گره سینوسی ساطع می‌شود باعث ضربان حفره بالایی قلب (دهلیز) می‌شود. سیگنال از گره دهلیزی (AV) عبور می‌کند. گره دهلیزی سیگنال را چک کرده از طریق رشته‌های عضلانی به حفره‌های پایینی (بطن‌ها) ارسال می‌کند و موجب تپش در آنها می‌شود. گره سینوسی سیگنال‌های الکتریکی را با نرخ معینی ارسال می‌کند اما قلب بر اساس تقاضای فیزیکی، استرس یا عوامل دیگر این نرخ را تغییر می‌دهد. بعضی وقت‌ها گره سینوسی به درستی کار نمی‌کند و باعث افزایش، کاهش یا بی نظمی تپش قلب می‌شود. در این موارد گذرگاه‌های الکتریکی قلب مسدود می‌شود که باعث ریتم نامنظم قلب خواهد شد.
دلایل استفاده از دستگاه الکتروشوک (دفیبریلاتور)
کاشت دستگاه الکتروشوک (دفیبریلاتور ) برای آن دسته از افراد که ضربان غیر طبیعی، تپش قلب بالا یا ضربان کند قلب دارند به طوری که احتمال ایست قلبی در آنها وجود دارد استفاده می‌شود. در برخی مواقع با دارو می‌توان ضربان تند قلب را کنترل کرد. وقتی که داروها جواب نمی‌دهد پزشکان از دفیبریلاتور قابل کاشت استفاده میکنند.
کاشت دستگاه الکتروشوک (دفیبریلاتور ) برای بیماران زیر استفاده می‌شود:
- تند تپشی بطنی یا تاکی کاردی بطنی، زمانی که حفره‌های پایینی قلب بیش از صد بار در دقیقه می‌تپد
- فیبریلاسیون بطنی، زمانی که رشته‌های عضلانی حفره‌های پایینی قلب به صورت نامنظم و تند می‌تپد.
- ایست ناگهانی قلب به دلیل آریتمی
دستگاه الکتروشوک (دفیبریلاتور) چگونه کار می‌کند؟
یک دفیبریلاتور قابل کاشت ابعادی مشابه یک پیجر دارد و از دو قسمت تشکیل شده است:
- مولد پالس که شامل باطری و مدارات الکتریکی مختلف است.
- سیم‌ها که به آنها لید گفته می‌شود. بسته به نوع دفیبریلاتور ممکن است یک یا دو لید داشته باشد. دستگاه الکتروشوک (دفیبریلاتور) در زیر پوست نزدیک ترقوه یا جایی بالاتر از کمر کاشته می‌شود. لیدها از یک سمت به قلب متصل شده و از سمت دیگر به دستگاه دفیبریلاتور وصل می‌شوند.
امروزه جراحی کاشت دفیبریلاتور بسیار معمول و شایع شده است. این عمل در بیهوشی انجام می‌شود ولی یک عمل باز قلب محسوب نمی‌شود. پس از کاشت، پزشک آزمایش‌های لازم الکتروفیزیولوژی (EPS) را انجام می‌دهد تا از صحت کارکرد دستگاه مطمئن شود. این عمل معمولاً حدود دو ساعت به طول می‌انجامد. بیمار بعد از عمل حداقل یک شب باید در بیمارستان بستری شود. داروهای ضد آریتمی نیز تجویز می‌شود.
برخی دستگاه‌های جدیدتر کوچک‌تر هستند و سیستم لیدهای آنها ساده‌تر است به طوری که می‌توان آنها را به روش کاتتریزاسیون جایگذاری کرده و کاشت.
با کاشت دستگاه الکتروشوک (دفیبریلاتور) لیدها بر نرخ ضربان قلب نظارت میکنند. اگر دستگاه دفیبریلاتور تند تپشی بطنی (تاکی کاردی بطنی) یا انقباض نامنظم رشته‌های صبی را تشخیص دهد، آنگاه سیگنال‌های کنترل شده پالسی ارسال می‌کند (که به آنها ضربان “اُوردرایو” گفته می‌شود). اگر این سیگنال‌ها جواب ندهد دستگاه الکتروشوک (دفیبریلاتور ) به قلب “شوک” می‌دهد تا به ضربان طبیعی خود برگردد. دستگاه‌های جدیدتر دفیبریلاتور به عنوان یک پیس میکر در زمان کند تپشی (برادی کاردیا) هم عمل می‌کند.
وقتی که قلب دچار تندتپشی یا انقباض نامنظم عضلانی می‌شود، دستگاه الکتروشوک (دفیبریلاتور ) نرخ ضربان قلب را همراه با تاریخ و ساعت ثبت می‌کند. همچنین دستگاه قادر است اطلاعات مورد نیاز که درمان‌های الکتریکی برای بازگرداندن ریتم طبیعی قلب نیاز دارند را ثبت و ضبط کند.
وقتی دستگاه دفیبریلاتور به من “شوک” می‌دهد چه احساسی پیدا می‌کنم؟
تاکی کاردی معممولا با یک پالس الکتریکی کوچک تصحیح می‌شود. شما ممکن است یک لرزش یا تپش (مانند ضربان قلب) را احساس کنید یا حتی ممکن است اصلاً چیزی احساس نکنید. شاید در هنگام انقباض نامنظم رشته‌های عضلانی به “شوک” نیاز باشد. اکثر بیماران از شوک احساسی شبه به یک تکان یا ضربه ناگهانی در سینه را پیدا میکنند. برخی از بیماران در هنگام انقباض رشته‌ای عضلانی موقتاً هوشیاری خود را از دست می‌دهند، بنابراین ممکن است اصلاً متوجه نشوند که دستگاه به آنها شوک وارد کرده است. اگر در هنگام شوک فرد دیگری شما را لمس کند، متوجه یک انقباض ماهیچه‌ای خفیف ولی بدون ضرر می‌شود.
پزشک به شما می‌گوید که پس از دریافت شوک چه کاری انجام دهید. برخی بیماران پس از دریافت شوک با مطب پزشک تماس می‌گیرند. اغلب پزشکان می‌خواهند بدانند که آیا شما در بیست و چهار ساعت دو بار یا بیشتر شوک دریافت کرده‌اید.
هر چند وقت یکبار باید دستگاه دفیبریلاتور خود را چک کنم؟
پس از کاشت دستگاه الکتروشوک (دفیبریلاتور ) شما باید به طور منظم برای چک-آپ به پزشک مراجعه کنید. دستگاه‌های دفیبریلاتور را از طریق تلفن هم می‌توان چک کرد که به آن نظارت ترانس تلفنیک اتلاق می‌شود. علاوه بر بررسی‌های تلفنی شما باید به طور منظم برای چک-آپ به پزشک مراجعه کنید.
دستگاه الکتروشوک (دفیبریلاتور ) به وسیله یک پروگرامر چک می‌شود. وقتی که دستگاه روی پروگرامر قرار داده می‌شود، پزشک می‌تواند به شما بگوید که آیا دستگاه دفیبریلاتور شما کار می‌کند، چه میزان از عمر باطری آن باقی مانده است و آیا درمانی به شما ارائه داده است. همچنین به وسیله پروگرامر می‌توان تنظیمات دستگاه الکتروشوک (دفیبریلاتور ) را تغییر داد. معمولاً باطری دستگاه الکتروشوک (دفیبریلاتور ) بین چهار تا هشت سال متناسب با تعداد شوک‌هایی که ارسال می‌کند کار می‌کند. وقتی که باطری دستگاه تمام می‌شود یک دستگاه دفیبریلاتور جدید کاشته می‌شود. در اکثر موارد نیازی به تعویض لیدهای دستگاه الکتروشوک (دفیبریلاتور ) نیست.
آیا دستگاه‌های الکتریکی در عملکرد دستگاه دفیبریلاتور تأثیر دارد؟
اگر شما از دستگاه الکتروشوک (دفیبریلاتور ) استفاده می‌کنید همیشه باید از اطرافتان آگاه باشید. دستگاه‌هایی نظیر ابزار نجاری یا وسایل الکتریکی منزل مثل اجاق‌های مایکروویو مشکلی در عملکرد دستگاه ایجاد نمی‌کنند. از نزدیک شدن به تجهیزاتی که میدانهای مغناطیسی یا الکتریکی قوی دارند (آنتن‌ها، دستگاه‌های جوشکاری و تجهیزات صنعتی) خوددرای کنید. پزشک درباره چیزهایی که باید از آنها در هنگام استفاده از دستگاه الکتروشوک (دفیبریلاتور ) دوری کنید به شما اطلاعات لازم را می‌دهد.
آیا باوجود دستگاه دفیبریلاتور می‌توانم رانندگی کنم؟
اکثر پزشکان به شما توصیه میکنند که تا شش ماه پس از عمل کاشت دستگاه دفیبریلاتور یا پس از دریافت شوک از رانندگی اجتناب کنید. اگر در مورد توان رانندگی خود مطمئن نیستید با پزشک خود مشورت کنید.
آیا باوجود دستگاه دفیبریلاتور در بدن می‌توانم از تلفن همراه استفاده کنم؟
شما باید تلفن همراه خود را حداقل در فاصله شش اینچی (پانزده سانتیمتر) از محل کاشت دستگاه الکتروشوک (دفیبریلاتور) نگه‌دارید. وقتی با تلفن همراه صحبت می‌کنید آن را در قسمت مخالف محل کاشت دستگاه دفیبریلاتور خود بگیرید. تلفن همراه خود را در جیب پیراهن یا هرجایی که کمتر از شش اینچ با محل کاشت دستگاه الکتروشوک (دفیبریلاتور) فاصله دارد، قرار ندهید.
