برای به دست آوردن نمونه‌ای از بافت عضله قلب، “بیوپسی یا بافت‌برداری از قلب” صورت می‌پذیرد، بدین ترتیب می‌توان بافت قلب را در سطح میکروسکوپی ارزیابی نمود.
بافت‌برداری قلب به چه منظوری انجام میشود؟
بیوپسی قلب ممکن است به دلایل مختلف بالینی درخواست شود، ازجمله تعیین اینکه آیا عضله قلب شما مورد هجوم ویروس‌ها و یا دیگر مواد بیولوژیکی مانند آهن یا آمیلوئیدها (پروتئین‌های غیرطبیعی) قرارگرفته است یا نه. همچنین از بیوپسی قلب برای ارزیابی رد پیوند قلب پس از جراحی نیز استفاده میشود.
چرا باید تحت بیوپسی قلب قرار بگیرم؟
اگر پزشک به وجود اختلال خاصی در عضله قلب شما مشکوک شود، ممکن است بیوپسی بافت قلب را درخواست نماید.
بیوپسی قلب می‌تواند در تشخیص موارد زیر کمک‌کننده باشد:
- پس زدن پیوند پس از پیوند قلب – که باعث ایجاد آسیب‌دیدگی بافت عضله قلب میشود.
- کاردیومیوپاتی – تضعیف عضله قلب
- میوکاردیت – التهاب عضله قلب
- آمیلوئیدوز قلبی – پروتئین‌های غیرطبیعی (آمیلوئید) در بافت قلب رسوخ پیدا می‌کنند، درنتیجه قلب نمی‌تواند به‌خوبی به پمپاژ خون بپردازد.
چگونه باید برای بیوپسی قلب آماده شد؟
- قبل از نمونه‌برداری قلب شما می‌توانید به‌صورت عادی خوردن و نوشیدن‌های معمول خود را داشته باشید – همچنین می‌تواند داروهای معمول خود را مصرف نمایید (مگر آنکه پزشک دستورالعمل خاصی به شما داده باشد).
- ممکن است 3 روز قبل از بافت‌برداری از شما آزمایش خون گرفته شود – بخصوص اگر داروهای رقیق‌کننده خون مانند وارفارین مصرف کرده باشید.
- قبل از آغاز فرایند بیوپسی از شما خواسته میشود لباس مخصوص بیمارستان را بپوشید و جواهرات و تزئینات خود را خارج نماید.
ابتلا به دیابت
اگر شما مبتلا به دیابت هستید، جهت آماده شدن برای بیوپسی قلب باید از دستورالعمل‌های زیر پیروی نمایید:
- اگر برای تنظیم دیابت خود انسولین مصرف می‌کنید: باید قبل از بیوپسی قلب با پزشک دیابت خود در این خصوص به مشورت بپردازید. شما باید در خصوص نحوه و میزان مصرف انسولین در شب قبل از بیوپسی و صبح روز نمونه‌برداری، با پزشک خود هماهنگی کنید.
- اگر شما دیابت خود را از طریق قرص‌های خوراکی مدیریت می‌کنید: صبح روز بیوپسی از مصرف قرص دیابت خود خودداری نمایید.
فرایند نمونه‌برداری قلب چگونه است؟
فرآیند نمونه‌برداری قلب در بیمارستان انجام میشود. شما توسط برانکارد و یا یک صندلی چرخ‌دار به اتاق عمل برده می‌شوید و در آنجا بر روی یک تخت مخصوص قرار خواهید گرفت. شما در طول نمونه‌برداری بیدار خواهید بود. اگر قبل از عمل دچار اضطراب شده باشید ممکن است پزشک برای شما قرص یا آمپول آرام‌بخش تجویز نماید.
در طی عمل پزشک شما:
- فرایند عمل را توضیح می‌دهد و از شما می‌خواهد رضایت‌نامه عمل را به‌صورت آگاهانه پر و امضا نمایید.
- شما به یک مانیتور قلبی متصل خواهید شد – از طریق این دستگاه، سطح اکسیژن خون، ضربان قلب و فشارخون شما تحت نظارت قرار می‌گیرد.
- پوست ناحیه گردن تمیز می‌گردد.
- پدهای استریل بر روی قفسه سینه شما و ناحیه گردن قرار داده می‌شوند.
- ناحیه گردن ضدعفونی می‌گردد.
- یک بی‌حس‌کننده موضعی در ناحیه موردنظر اعمال میشود تا منطقه بی‌حس گردد- ممکن است هنگام تزریق بی‌حسی کمی احساس سوزش کنید.
- به‌آرامی یک کاتتر داخل سیاهرگ شما میشود تا زمانی که به قلب برسد.
- پزشک با کمک تصویربرداری اشعه ایکس موقعیت کاتتر را رصد می‌کند.
- یک غلاف مخصوص (لوله پلاستیکی کوچک) با کمک یک سیم راهنما (گایدوایر) به داخل ورید شما وارد میشود – ممکن است در ناحیه گردن خود کمی احساس فشار کنید. یک ابزار مخصوصی به نام “بایوپتوما” (وسیله‌ی شبیه گاز انبر) استفاده میشود تا نمونه‌های کوچک بافتی از عضله قلب استخراج گردد، معمولاً قطر این نمونه حدوداً بین یک ای 2 میلی‌متر است. به‌طورمعمول، برای تجزیه‌وتحلیل بافت قلب به پنج نمونه بافتی نیاز می‌باشد. این بخش از فرایند بدون درد است، بااین‌حال ممکن است در طول بیوپسی، کمی دچار تپش قلب بشوید.
- سپس پزشک غلاف مخصوص و کاتتر را از رگ خارج می‌کند و محلی را که کاتتر ازآنجا وارد و خارج میشود را برای مدتی فشار می‌دهد. فرایند بیوپسی معمولاً کمتر از یک ساعت طول می‌کشد.
پس از نمونه‌برداری قلب چه روی خواهد داد؟
برای جلوگیری از خونریزی، از شما خواسته خواهد شد تا مکانی که از آن کاتتر خارج شده است را به مدت 10 دقیقه فشار دهید. همچنین اگر نیاز به عطسه، سرفه، خنده یا خم شدن بیش‌ازحد پیدا کردید، ناحیه مذکور را باید تحت‌فشار قرار دهید. شما قادر هستید خوردن و نوشیدن معمول خود را از سر بگیرید. اکثر افراد می‌توانند روز بعد از نمونه‌برداری، فعالیت‌های عادی خود را از سر بگیرند. اگرچه توصیه میشود تا 24 ساعت از بلند کردن اجسام سنگین خودداری نمایید. هنگامی‌که نتایج حاصل از بیوپسی قلب آماده شوند، پزشک آن‌ها را بررسی کرده و نتیجه را با شما در میان خواهد گذاشت. هنگامی‌که به خانه برگشتید، اگر دچار هرگونه تورم، افزایش درد یا خونریزی در گردن، تب یا لرز، سرگیجه و درد قفسه سینه شدید، با پزشک خود تماس بگیرید.
خطرات ناشی از نمونه‌برداری قلب چه می‌باشند؟
درحالی‌که بروز خطرات جدی بعید به نظر می‌رسد، اما برخی عوارض جانبی ممکن است در اثر بیوپسی پدید آید.
عوارض معمول عبارت‌اند از:
- خونریزی جزئی و کبودی در محل ورود کاتتر
- آریتمی – نامنظم شدن ضربان قلب که پس از بیوپسی به‌خودی‌خود برطرف خواهد شد.
خطرات غیرمعمول عبارت‌اند از:
- طول کشیدن آریتمی بیش از مدت معمول – که می‌تواند توسط شوک الکتریکی اصلاح شود.
- آسیب‌دیدگی سیاهرگ یا سرخرگ‌ها در محل گردن
- خونریزی – در محل نمونه‌برداری
خطرات نادر عبارت‌اند از:
- لخته شدن خون – در رگ گردن.
- عفونت –آنتی‌بیوتیک باید مصرف شود.
- سکته مغزی – که ممکن است موجب معلولیت شود.
- مرگ – بسیار نادر.
