رگهای واریسی هنگامی رخ میدهد که بخشی از رگهای شما بزرگ، متسع، پیچ خورده شده و خون در آنها تجمع می‌یابد. این مشکل میتواند منجر به درد، فشار و احساس ناراحتی در ناحیه درگیر شود. واریس ناحیه تناسلی (VVs) واریس رگ‌هایی است که در ناحیه تناسلی قرار دارند. ناحیه تناسلی بخش خارجی اندام تناسلی در زنان است.
بسیاری از زنان در طول دوران بارداری به واریس ناحیه تناسلی مبتلا می‌شوند. زیرا تغییرات جریان خون و افزایش سطح هورمون‌ها میتواند باعث شود که رگ‌ها در ناحیه تناسلی بزرگ شوند. این موضوع منجر به درد یا علائم دیگر در برخی افراد می‌شود.
در زنان باردار، واریس ناحیه تناسلی بطور عمده پس از زایمان بدون درمان برطرف می‌شود. اگر پس از زایمان این مشکل رفع نشود یا بدون اینکه باردار باشید به این مشکل دچار شدید، روش‌های درمانی وجود دارد که با آنها می‌توان علائم را کاهش داد.
در این مقاله، درباره علائم، عوامل، درمان، پیشگیری و عوارض جانبی رگهای واریسی در ناحیه تناسلی اطلاعاتی دریافت خواهید کرد. باید بدانید که چه زمانی باید رگهای واریسی در ناحیه تناسلی را درمان کرد، و باید به یک پزشک متخصص باتجربه و ماهر مراجعه کرد که درباره درمان و کنترل عوارض این بیماری اطلاعات لازم را دارد. اینکار خطرات و عوارض جانبی و همچنین دوره بهبودی درمان را کاهش میدهد.
علائم واریس ناحیه تناسلی زنان
ممکن است مبتلا به واریس ناحیه تناسلی شده (VVs) و حتی از آن آگاهی نداشته باشید. مشاهده ناحیه تناسلی و شناسایی تغییرات آن بخصوص در طول دوران بارداری کار آسانی نیست.
واریس ناحیه تناسلی در لابیای بزرگ و کوچک رخ میدهد، که لب‌ها و لایه پوست روی ناحیه تناسلی است. برخی از علائم قابل مشاهده واریس ناحیه تناسلی شامل موارد زیر است:
- رگ‌هایی که تاب خورده و بزرگ شده در خارج از پوست ظاهر می‌شود
- رگ‌هایی که نرم هستند و رنگ آنها آبی و بنفش است
- رگ‌هایی که پیچ خورده، متورم یا بصورت دسته‌ای به نظر می‌رسند
- رگ‌هایی که فقط در ناحیه تناسلی ظاهر می‌شوند یا در طول دیگر رگ‌ها در قسمت فوقانی ران‌ها، باسن یا ساق پا ظاهر می‌شود.
برخی از زنان علائمی بیش از تغییرات قابل مشاهده در ناحیه تناسلی را تجربه میکنند. واریس ناحیه تناسلی میتواند منجر به:
- فشار یا درد در ناحیه تناسلی
- نواحی برجسته پوست با رگهای متورم در زیر آن
- درد یا ناراحتی در قسمت فوقانی ران‌ها و پایین کمر
- درد یا ناراحتی که با رابطه جنسی یا ایستادن طولانی مدت، تشدید می‌شود
- سنگینی یا احساس پرشدگی در ناحیه تناسلی
- احساس ناراحتی هنگام راه رفتن
- خارش
واریس ناحیه تناسلی در زنان میتواند فقط یک مشکل باشد. گرچه ممکن است رگهای واریس را در پاها یا هرجای دیگر در ناحیه لگن تجربه کنید.
زنانی که باردار هستند ممکن است در طول ماه‌های میانی بارداری (ماه سوم یا چهارم) رگهای واریسی در ناحیه تناسلی مشاهده کنند.
رگهای واریسی ناحیه تناسلی تا چه حد شایع است؟
حدود 4% از رنان، به رگهای واریسی ناحیه تناسلی مبتلا می‌شوند. این مقدار در افراد باردار تا 20% نیز بالا می‌رود. حدود 20% تا 35% از افرادی که دچار رگهای واریسی در ناحیه لگن هستند، این رگ‌ها در ناحیه تناسلی آنها نیز وجود دارد. با این حال، تشخیص شایع بودن این رگ‌ها کار آسانی نیست، زیرا واریس ناحیه تناسلی همیشه منجر به ایجاد علائم نمی‌شود. ممکن است حتی از وجود آنها اطلاع نداشته باشید.
عوامل واریس ناحیه تناسلی در زنان
واریس ناحیه تناسلی هنگامی ظاهر می‌شود که رگ‌ها در قسمت اندام تناسلی با جریان خون مقابله میکنند. این رگ‌ها خون را از اندام‌های پایین بدن و لگن، به سمت بالا برخلاف جاذبه زمین به سمت قلب حرکت می‌دهند. هنگامی که این رگ‌ها قادر هستند جریان خون را ثابت نگه دارند، شما احتمالاً از عملکرد مهم این رگ‌ها آگاه نخواهید شد. هنگامی که جریان خون بیشتر از توانایی این رگ‌ها برای جابجایی باشد، خون شروع به تجمع کرده و در رگ‌ها متورم خواهد شد.
بدن در طول دوران بارداری تغییراتی را تجربه می‌کند که احتمال بروز واریس ناحیه تناسلی افزایش می‌یابد.
- افزایش جریان خون به لگن. هنگامی که زن باردار است، جریان خون در لگن افزایش می‌یابد. حجم بیشتر خون به این معنی است که رگ‌ها باید کار بیشتری جهت حمل آن خون اضافی به قلب انجام دهند. گاهی اوقات، رگ‌ها متورم می‌شوند زیرا آنها نمی‌توانند تمام جریان خون اضافی را حمل کنند.
- ابتلا به رگهای واریسی لگن. این مشکل احتمال بروز رگهای واریسی ناحیه تناسلی را بیشتر می‌کند. رگهای واریسی لگن منجر به ایجاد درد در لگن و نواحی اطراف مانند پایین کمر و بالای ران می‌شوند.
- افزایش اندازه رحم. رحم در طول بارداری جهت حمایت از رشد جنین، بزرگتر می‌شود. این وزن اضافی به ناحیه لگن فشار وارد می‌کند که شامل رگهای ناحیه تناسلی نیز است. این رگ‌ها ممکن است فشرده شوند که باعث می‌شود برگشت خون به سمت قلب توسط این رگ‌ها به سختی انجام شود.
- تغییرات هورمونی. سطح هورمون‌ها در طول بارداری تغییر می‌کند و برخی از این تغییرات میتواند بر پوشش رگ‌ها تاثیرگذار باشد. بافت پوششی رگ‌ها کشیده‌تر شده و از توانایی آن جهت حفظ جریان خون درون رگ، کاسته می‌شود. در نتیجه رگ‌ها بزرگتر شده و پیچ می‌خورند.
- وراثت و چاقی. اغلب بالا رفتن سن نیز یکی از عوامل بروز رگهای واریسی است. با گذشت زمان، این رگ‌ها ساختار و عملکرد خود را از دست داده و منجر به کاهش گردش خون سیاهرگی می‌شود. اگر سابقه خانوادگی ابتلا به رگهای واریسی داشته یا اضافه وزن دارید، بیشتر مستعد ابتلا به این مشکل هستید.
عوامل ابتلا به واریس ناحیه تناسلی در زنانی که باردار نیستند، بطور کامل شناخته شده نیست. این احتمال وجود دارد که ژنتیک بر کنترل مناسب جریان خون توسط رگ‌ها تاثیرگذار باشد.
تخمین می‌زنند که 18 تا 22 درصد از زنان باردار و 22 تا 34 درصد از زنانی که دچار رگهای واریسی لگن هستند، به رگهای واریسی ناحیه تناسلی نیز مبتلا می‌باشند. این تعداد ممکن است بیشتر نیز باشد. بسیاری از زنان هرگز جهت تشخیص واریس ناحیه تناسلی مراجعه نمی‌کنند، زیرا آنها رگهای واریس ناحیه تناسلی را نمی‌بینند یا نمی‌توانند آن را احساس کنند. بسیاری دیگر نیز تمایلی به دریافت کمک پزشکی ندارند.
تشخیص واریس ناحیه تناسلی
پزشک جهت تشخیص وجود واریس ناحیه تناسلی، معاینات فیزیکی انجام میدهد. در طول معاینه، پزشک بدن بیمار را درحالت ایستاده و خوابیده، به دقت بررسی می‌کند. مشاهده ناحیه تناسلی از این دو زاویه به پزشک کمک می‌کند تا مقایسه کند که رگ‌ها در حالتی که روی آنها فشاری وجود ندارد (در حالت خوابیده) و هنگامی که به رگ فشار وارد می‌شود (در حالت ایستاده) چگونه به نظر می‌رسند. پزشک علاوه بر اینکه از شما درباره علائم سوال می‌کند، از شما می‌خواهد که بایستید تا بتواند هرگونه ورمی را که به این مشکل ارتباط دارد، بررسی کند.
در برخی موارد، لازم است که سونوگرافی انجام شود تا واریس ناحیه تناسلی تشخیص داده شود. این آزمایش تصویربرداری به پزشک کمک می‌کند که رگهای واریسی را شناسایی کرده و شدت آنها را ارزیابی کند. همچنین به پزشک کمک خواهد کرد که هرگونه لخته خون یا جریان خون در جهت اشتباه را تشخیص دهد.
آزمایشات دیگری نیز جهت تعیین محدوده این مشکل وجود دارد. پزشک ممکن است به وجود مشکل بزرگتر عروقی مشکوک شود که میتواند شامل سندروم احتقان لگن باشد که با رگهای واریسی لگن ارتباط دارد.
اگر این مشکل وجود داشته باشد، ممکن است پزشک از یکی از آزمایشات زیر جهت تشخیص استفاده کند:
- سی‌تی اسکن قلب
- آنژیوگرافی رزونانس مغناطیسی (ام آر آی)
- ونوگرافی سلکتیو
روش‌های درمان واریس ناحیه تناسلی
پزشک احتمالاً روش‌های درمانی خانگی را به عنوان اولین گزینه پیشنهاد میدهد. شما می‌توانید:
- پد سرد را در ناحیه درگیر قرار دهید
- هنگامی که دراز می‌کشید برای لگن تکیه‌گاهی قرار دهید تا به جریان خون کمک کند
- با تغییر مداوم وضعیت بدن خود، فشار روی آن را کاهش دهید
- از پوشش‌های حمایت‌کننده یا جوراب‌های کمپرشن استفاده کنید
اگر علائم شما شدید است یا با مشکلات دیگری ارتباط دارد، پزشک درمان‌های زیر را نیز توصیه می‌کند:
- مقدار کمی صابون ملایم جهت شستشوی ناحیه تناسلی استفاده کنید. پس از حمام جهت رفع خارش از کرم موضعی کورتیکواستروئید استفاده کنید.
- اگر در واریس ناحیه تناسلی لخته خون وجود دارد، داروی تجویزی هپارین با وزن مولکولی کم مصرف کنید. این دارو از ایجاد لخته‌های خونی بیشتر جلوگیری کرده و به بدن این امکان را میدهد تا لخته‌های خونی واریس ناحیه تناسلی را از بین ببرد. زنانی که در دوران بارداری به این مشکل مبتلا می‌شوند، می‌توانند در طول سه ماهه آخر بارداری یک دوره پنج روزه از این دارو را مصرف کنند.
- در شرایط نادر، درمان پزشکی سرپایی به نام اسکلروتراپی انجام می‌شود. پزشک به درون رگهای واریسی محلولی را تزریق می‌کند که باعث می‌شود آنها زخم شده و بسته شوند. اینکار موجب می‌شود که رگ‌ها با گذشت زمان ناپدید شوند. اگر این درمان پیشنهاد شود، بهتر است که بیمار باردار نباشد.
زنانی که علائم شدیدی دارند و باردار نیستند می‌توانند از روش‌های درمانی تهاجمی‌تر استفاده کنند. این روش‌ها شامل:
- اسکلروتراپی
- اکواسکلوروزیس. این روش گسترده‌تر اسکلروتراپی است که با هدایت سونوگرافی انجام می‌شود.
- فلبکتومی . در این درمان رگهای آسیب دیده برداشته می‌شوند که نیاز به چندین برش کوچک دارد که روی سطح پوست انجام می‌شود.
- آمبولیزاسیون ترانس کاتتر. در این درمان از تصویربرداری فلوروسکوپی (نوعی اشعه ایکس) استفاده می‌شود تا به پزشک در هدایت کاتتر به درون رگهای واریسی کمک کند. سپس پزشک یک فنر یا محلول اسکلروتراپی را جهت درمان رگ قرار میدهد.
عوارض احتمالی واریس ناحیه تناسلی
در طول بارداری اگر این بیماری ادامه یابد، ممکن است در زمان زایمان مشکل‌ساز باشد. اگرچه این احتمال وجود دارد که رگ‌ها در طول زایمان طبیعی دچار خونریزی شود که این موضوع نباید باعث شود که در برابر عوارض آن ریسک بالایی را انجام داده یا شما را از انجام زایمان طبیعی بازدارد.
اگر درباره روش‌های زایمان نگرانی یا سوالی دارید با پزشک خود مشورت کنید. آنها می‌توانند جهت انتخاب روش مناسب شما را راهنمایی کرده و خیال شما را از هر حیث آسوده کنند.
پیشگیری از واریس ناحیه تناسلی
پیشگیری از واریس ناحیه تناسلی بخصوص در طول دوران بارداری ممکن است قابل پیشگیری نباشد. اما مواردی وجود دارد که می‌توان با انجام آنها خطر کلی رگهای واریسی را کاهش داد.
می‌توان با انجام موارد زیر به بهبود گردش خون مناسب در ناحیه تناسلی کمک کرد:
- ورزش
- خوردن غذاهای سالم
- حفظ وزن مناسب
- در هنگام خواب لگن بالاتر از سطح شکم قرار داشته باشد تا جریان خون بهبود یابد
- در هنگام خواب سطح لگن بالا باشد یا به سمت چپ بخوابید تا از فشار روی رگهای ناحیه تناسلی برداشته شود
- سعی کنید هر از گاهی از حالت نشسته جابجا شده و بیاستید
- از پوشش حمایتی در ناحیه لگن استفاده کنید. نمونه‌هایی را انتخاب کنیدکه جهت حمایت از واریس ناحیه تناسلی طراحی شده است
- از پوشیدن لباس‌هایی که در قسمت کمر یا کشاله ران تنگ هستند، خودداری کنید
- مقدار زیادی آب بنوشید تا جریان خون بهبود پیدا کرده که این مقدار حداقل 8 فنجان در روز است
چه زمانی به پزشک مراجعه کنیم؟
درباره تمام مشکلات گردش خون خود که شامل واریس ناحیه تناسلی نیز هست، با پزشک صحبت کنید. همچنین پزشک میتواند جهت کنترل علائم و توصیه درمان مناسب به شما کمک کند.
ترومبوز وریدی عمقی (DVT) یک لخته خونی جدی است که در میان افرادی که به واریس ناحیه تناسلی مبتلا هستند به ندرت رخ میدهد. با این حال، خوب است از علائمی که ایجاد می‌کند اطلاع داشته باشید. اگر مشاهده کردید که رگهای شما نشانه‌های زیر را دارد، بلافاصله به پزشک مراجعه کنید:
- به شدت دردناک
- قرمز
- متورم
- حساس به لمس
نتیجه
واریس ناحیه تناسلی زنان میتواند یک تجربه ناخوشایند باشد. در طول بارداری، این مشکل میتواند منجر به ایجاد ناراحتی شود که نیاز به درمان در خانه یا توسط پزشک دارد. واریس ناحیه تناسلی بطور عمده در طول چند ماه پس از زایمان برطرف می‌شود. گسترش بیماری پس از بارداری نیاز به درمان جدی‌تر دارد، اما روش‌های درمانی وجود دارد که میتواند در تسکین علائم به شما کمک کند.
سوالات متداول
چه زمانی باید نسبت به وجود واریس ناحیه تناسلی نگران بود؟
احساس پرشدگی، فشار، درد، خارش یا ناراحتی در ناحیه تناسلی. درد یا ناراحتی در بالای ران و پایین کمر. درد یا احساس ناراحتی که پس از رابطه جنسی(مقاربت دردناک) تشدید شده یا ایستادن طولانی مدت.
آیا راه رفتن برای واریس ناحیه تناسلی خوب است؟
10 مورد وجود دارد که می‌توانید جهت کاهش علائم واریس ناحیه تناسلی انجام دهید: خودداری از بی‌حرکتی برای مدت زمان طولانی ، فعال باشید و به حرکت کردن، راه رفتن و تغییر وضعیت بدن هنگام نشستن یا دراز کشیدن ادامه دهید. شنا کنید، آب میتواند نوزاد را بالا کشیده و جریان خون ناحیه لگن را افزایش دهد.
چه عواملی غیر از بارداری منجر به واریس ناحیه تناسلی می‌شود؟
اکثر رگهای واریسی به دلیل برگشت در رگهای لگن که رگهای تخمدانی نامیده می‌شوند و / یا برگشت در رگهای وابسته به لگن خاصره ایجاد می‌شود. گسترش واریس به قسمت میانی ران همچنین یکی از عوامل متداول در بیمارانی است که به واریس ناحیه تناسلی مبتلا هستند.
آیا رگهای واریسی ناحیه لگن ممکن است پاره شود؟
رگهای واریسی ناحیه تناسلی ممکن است متورم شده اما احتمال پارگی و خونریزی در آنها کم است. فعالیت‌های خاص مانند ایستادن به مدت طولانی یا ورزش میتواند وضعیت آنها را وخیم‌تر کند. با این وجود این رگ‌ها معمولاً خونریزی نمی‌کنند یا پاره نمی‌شوند.
چه زمانی واریس ناحیه تناسلی برطرف می‌شود؟
احتمال کمی وجود دارد که واریس ناحیه تناسلی بر حالت زایمان تاثیرگذار باشد. این رگ‌ها جریان خون کمی دارند. در نتیجه، حتی اگر خونریزی رخ دهد، به آسانی قابل کنترل است. بطور عمده واریس ناحیه تناسلی در زنان که با بارداری ارتباط دارد، در طول شش هفته پس از زایمان رفع می‌شود.
آیا رگهای واریسی ناحیه تناسلی ایجاد خارش میکنند؟
برخی از افراد قبل از اینکه زایمان انجام دهند، حتی دچار احساس ناراحتی (مانند خارش، ورم، حساسیت به لمس و درد) ، در ناحیه لگن خواهند شد. این احساس ناراحتی میتواند ناشی از مشکلی به نام واریس ناحیه تناسلی، یا رگهای واریس در ناحیه تناسلی یا اطراف آن باشد.
آیا استفاده از یخ برای رگهای واریس مناسب است؟
اینکار ورم در پاها را کاهش میدهد. یخ یک ضدالتهاب طبیعی است. از پد سرد روی پاها استفاده کنید و کف پا یا پاها را در یک تشت آب سرد قرار دهید. اینکار درد ناشی از رگهای واریسی را کاهش میدهد.
