رگ های واریسی پا رگ های خونی غیر طبیعی و منبسط شده ای هستند که در اثر ضعیف شدن دیواره رگ ایجاد میشوند. این رگ ها ممکن است به صورت دسته های متورم و پیچ خورده آبی یا بنفش ظاهر شوند. در برخی موارد رگ های واریسی توسط رگ های عنکبوتی احاطه میشوند. رگ های عنکبوتی رگ های خونی کوچک و آسیب دیده ای هستند که روی سطح پا ظاهر میشوند. این رگ های معمولاً دردناک یا مضر نیستند اما برخی افراد از لحاظ زیبایی می‌خواهند آنها را درمان کنند. رگ های عنکبوتی ممکن است آبی، بنفش یا قرمز باشند و به شکل خطوط، تار یا شاخه های نازک ایجاد شوند. به این رگ های رگ های نخی هم گفته میشود. روش زیادی برای درمان یا بهبود ظاهر رگ های عنکبوتی وجود دارد.
در این مقاله شما با علل، درمان، پیشگیری و تفاوت رگ های واریسی آشنا خواهید شد. برای درمان رگ های واریسی و رگ های عنکبوتی باید به یک پزشک باتجربه و ماهر مراجعه کنید تا خطرات و عوارض جانبی و همچنین دوران نقاهت کاهش پیدا کند.
علائم رگ های عنکبوتی پا چیست؟
برخی افراد علائمی ندارند اما ممکن است نگران ایجاد رگ های عنکبونی پا باشند. علائم این وضعیت در صورت بروز میتواند شامل موارد زیر باشد:
- خستگی، سوزش، ضربان، گزگز یا سنگینی پاها
- خارش در اطراف رگ
- تورم پاها
- گرفتگی عضلات، درد
- قهوه ای شدن رنگ پوست به خصوص در اطراف مچ پا
- زخم پا
این علائم بعد از نشستن یا ایستادن طولانی مدت بدتر میشوند. در زنان ممکن است علائم در دوران قاعدگی یا بارداری بدتر شود. در برخی موارد رگ های عنکوبتی میتوانند باعث اییجاد یک لخته خون شوند که به آن ترومبوفلبیت سطحی (التهاب رگ) گفته میشود.
علت ایجاد رگ های عنکبوتی پا چیست؟
زمانی که دریچه های داخل رگ های پا به درستی کار نکنند باعث ایجاد رگ های عنکبوتی میشوند. رگ ها خون را به قلب برمی‌گردانند. این رگ های برای جلوگیری از جریان خون به عقب حاوی یک دریچه یک طرفه هستند که بعد از عبور خون دریچه بسته میشود. اگر این دریچه ضعیف شود یا آسیب ببیند ممکن است خون در جهت درست جریان یابد و در داخل رگ جمع شود. با گذشت زمان این وضعیت باعث ایجاد برآمدگی و انشعاب در ورید میشود و در نتیجه تبدیل به رگ های عنکبوتی میشوند. رگ های عنکبوتی ناشی از افزایش فشار در رگ های پا یا دریچه های معیوب رگ ها است.
علت دقیق رگ های عنکبوتی هنوز مشخص نیست اما عوامل مختلفی در ایجاد آنها نقش دارند.
خطرات و عوارض رگ های عنکبوتی چیست؟
عوامل افزایش خطر ابتلا به وردی‌های عنکبوتی عبارتند از:
- ژنتیک: حدود 90 درصد از افراد مبتلا به رگ های عنکبوتی سابقه خانوادگی این بیماری را دارند.
- بارداری: در دوران بارداری افزایش جریان خون در بدن علاوه بر وزن اضافی جنین، فشار بیشتری روی رگ های پا وارد میکند. این رگ های در برخی زنان بعد از بارداری برطرف میشوند اما در برخی موارد هم ممکن است دائمی باشند.
- زن بودن: زنان بیشتر از مردان به رگ های عنکبوتی مبتلا میشوند.
- افزایش سن: دریچه های رگ ها به مرور زمان و با افزایش سن ضعیف تر میشوند. ماهیچه های ساق پا که از رگ ها حمایت میکند و آنها را قادر می‌سازند خون را به سمت بالا پمپاژ کنند، ممکن است با بالا رفتن سن بخشی از قدرت خود را از دست بدهند.
- هورمون ها: مصرف دارو های هورمونی برای جلوگیری از بارداری و درمان های هورمونی برای یائسگی ممکن است خطر ابتلا به رگ های عنکبوتی را افزایش دهند چون استروژن میتواند دریچه های رگ را ضعیف کند.
- نسشتن یا ایستادن طولانی مدت: وقتی فرد برای مدت طولانی در حالت نشسته یا ایستاده قرار می‌گیرد رگ ها باید برای پمپاژ خون به سمت قلب سخت کار کنند.
- لخته خون یا آسیب ورید قلبی: این وضعیت میتواند به دریچه های رگ ها آسیب برساند و آنها نتوانند به درستی کار کنند.
- پوشیدن لباس زیر یا لباس تنگ
- آسیب به رگ ها
- بیماری های که باعث ایجا فشار ر ناحیه شکم میشوند مانند بیماری کبد، مایع داخل شکم، جراحی قلبی کشاله ران و نارسایی قلبی
رگ های واریسی و رگ های عنکبوتی چه تفاوت هایی دارند؟
رگ های عنکوبتی و واریسی شکل های مختلف یک بیماری به نام نارسایی وریدی هستند. هر دو وضعیت در پاها ناشی از ضعیف شدن یا آسیب دریچه ها در رگ ها است. با این حال این دو وضعیت علائم متفاوتی دارند.
رگ های عنکبوتی معمولا خطوط کوچک و نازکی هستند که ممکن است صاف یا کمی برجسته باشند. این رگ ها معمولا آبی، قرمز یا بتقش هستند. این رگ های در برخی موارد ممکن است باعث ایجاد ناراحتی خفیفی شوند اما اکثر اوقات بدون درد هستند.
رگ های واریسی بزرگتر و عمیق‌تر از رگ های عنکبوتی هستند و ممکن است برجسته یا پیچ خورده باشند و معمولا هم رنگ گوشت یا قرمز هستند.
واریس با توجه به شدت آن میتواند علائم مختلفی داشته باشد که میتواند شامل موارد زیر باشد:
- درد
- خارش
- خون ریزی
- تورم پا یا مچ پا
- احساس درد یا سنگینی در پا
رگ های واریسی میتوانند خطر لخته شدن خون و مشکلات گردش خون را افزایش دهند.
چه زمانی باید به پزشک مراجعه کنیم؟
در صورت مشاهده موارد زیر باید به پزشک مراجعه کنید:
- رگ های عنکبوتی راه رفتن یا ایستادن را دردناک میکنند
- یک توده دردناک یا حساس روی رگ عنکبوتی یا نزدیک آن ایجاد شود
- ورم در پاها یا مچ پا
- پای شما ناگهان متورم و دردناک میشود
- پوست روی رگ عنکبوتی خود به خود با در اثر ایجاد زخم خونریزی میکند
- شما علائم دیگری دارید که نگران کننده هستند
رگهای عنکبوتی چگونه تشخیص داده میشوند؟
در طول یک معاینه فیزیکی پزشک پاهای شما را در حالی که ایستاده اید بررسی میکند. همچنین ممکن است پزشک از شما بخواهد که یک اسکن داپلر، یک معاینه اولتراسوند برای بررسی جریان خون در رگ های نزدیک به سطح پوست و وریدهای عمقی انجام دهید.
رگ های عنکبوتی چه زمانی نیاز به درمان دارند؟
در برخی موارد رگ های عنکبوتی نیاز به درمان دارند. اگر رگ های عنکبوتی شما راه رفتن یا ایستادن را برای شما دردناک میکنند بهتر است با پزشکتان مشورت کنید. همچنین اگر زخمی روی رگ عنکبوتی یا نزدیک آن ایجاد شد یا اگر پاها یا مچ پاهای شما دچار تورم شد باید به پزشک مراجعه کنید.
در برخی موارد اگر رگ های عنکبوتی با شرایط زیر همراه باشند ممکن است برای سلامتی شما خطرناک شود:
- زخم های استاز وریدی که زمانی ایجاد میشوند که رگ بزرگ شده تخلیه کافی مایعات از پوست را فراهم نمی‌کند. در نتیجه ممکن است شما مبتلا به زخم (زخم باز) شوید.
- عفونت های قارچی و باکتریایی ممکن است در نتیجه مشکلات پوستی ناشی از تجمع مایع (ادم) در پا رخ دهد. این عفونت ها خطر عفونت بافتی (سلولیت) را هم افزایش می‌دهند.
- ترومبوفلبیت: التهاب رگ ناشی از تشکیل لخته خون.
- خونریزی وریدی: خونریزی در رگ.
اگر رگ های عنکبوتی ناشی از یک مشکل یا بیماری در رگ های عمقی یا در رگ های سوراخ دار که رگ های عمقی و سطحی را به هم متصل میکنند مانند ترومبوز ورید عمقی یا نارسایی مزمن وریدی باشند احتمال بروز عوارض بیشتر است. از پزشک خود بپرسید که آیا شما هم در معرض خطر ابتلا به هر یک از این شرایط هستید یا خیر.
روش های درمانی رگ های عنکبوتی چیست؟
هدف از درمان رگ های عنکبوتی کاهش علائم و کاهش خطر عوارض است. با توجه به اینکه همه رگ های عنکبوتی به درمان نیاز ندارند هدف درمان صرفا میتواند بهبود ظاهر نواحی آسیب دیده باشد.
درمان فشرده سازی و تغییر سبک زندگی
پوشیدن ساق یا جوراب فشاری باعث اعمال فشار روی رگ های ساق پا میشود. این فشار میتواند به بهبود جریان خون و جلوگییری از ایجاد رگ های عنکبوتی یا واریسی بیشتر کمک میکند. جوراب های فشرده هم میتوانند به تسکین ورم پا و کاهش خطر لخته شدن خون در پاها کمک کنند. پوشیدن شلنگ نگهدارنده مناسب (که به آن جوراب فشاری هم گفته میشود) محافظه کارانه ترین روش برای درمان رگ های عنکبوتی است به خصوص زمانی که رگ ها علائم خاصی دارند. جوراب های فشرده را میتوان در برخی داروخانه ها و فروشگاههای لوازم پزشکی خریداری کرد. این جوراب ها در انواع مختلف از جمله جوراب های زیر زانو، بالای زانو و جوراب شلواری موجود است. پزشک شما میتواند میزان فشرده سازی مناسب را به شما توصیه کند. انواع جوراب های فشاری عبارتند از:
- جوراب شلواری ساپورت: این جوراب شلواری ها فشار کمی ایجاد میکنند.
- ساق ها و جوراب های گرادیان: این جوراب ها فشار متوسطی را در اطراف پا، مچ پا و ساق پا ایجاد میکنند.
- جوراب های فشاری تجویزی: این جورا ها بیشترین فشار را به پا و ساق پا وارد میکنند. این جوراب ها فقط با نسخه قابل خریداری هستند و در اندازه های و قدرت های مختلف موجود هستند. جوراب های فشاری تجویزی برای برخی افراد، از جمله کسانی که نارسایی قلبی یا سایر مشکلات قلبی دارند، مناسب نیست.
اسکلروتراپی
در اسکلروتراپی یک محلول به طور مستقیم به رگ های عنکبوتی تزریق میشود و باعث از بین رفتن و ناپدید شدن آنها میشود. برای دستیابی به نتایج مطلوب معمولا چندین درمان اسکلروتراپی لازم است.
فوم اسکلروتراپی نوعی روش درمانی تحت هدایت اولتراسوند است که شامل تزریق یک عامل کف کننده مخلوط با یک عامل اسکلروز کننده است. عامل کف کننده خون را از رگ خارج میکند بنابراین عامل اسکلروز کننده تماس بهتری به دیواره رگ خواهد داشت. اسکلورتراپی یک روش ساده است که میتواند در مطب پزشک انجام شود. اسکلروتراپی میتواند درد و ناراحتی رگ های عنکبوتی را از بین ببرد و از عوارضی مانند خونریزی وریدی و زخم جلوگیری کند. این درمان در اغلب موارد برای زیبایی هم انجام میشود.
متخصصانی که میتوانند اسکلروتراپی یا سیستم بسته شدن را انجام دهند عبارتند از:
- متخصصان پوست
- متخصصان رگ
- جراحان پلاستیک
- جراحان زیبایی
- پرستاران آموزش دیده
این متخصصان میتوانند اسکلروتراپی را در مطب خود انجام دهند زیرا این روش معمولا به بیهوشی نیاز ندارد. بعد از انجام اسکلروتراپی بیمار معمولا تا چند روز یا چند هفته از جوراب های فشرده استفاده میکند. رگ های عنکبوتی بعد از اسکلروتراپی شروع به ناپدید شدن میکنند اما این روند ممکن است تا 6 هفته طول بکشد.
برخی بیماران برای از بین بردن رگ های عنکبوتی به درمان های متعدد نیاز دارند.
لیزر و نور درمانی
لیزر و نور پالسی درمانی برای گرم کردن رگ های خونی به منظور کوچک کردن آن ها است. درمان لیزر برای برطرف کردن رگ های عنکبوتی کوچک موثرتر است. لیزر درمانی ممکن است به عنوان یک درمان اضافی بعد از اسکلروتراپی، روش های داخل وریدی یا جراحی ورید های بزرگ مورد استفاده قرار گیرد. لیزر همچنین برای فرسایش درون وریدی رگ های عنکبوتی بزرگتر استفاده میشود. درمان با لیزر ممکن است در چندین جلسه با فواصل شش هفته ای انجام شود تا رگ به درستی درمان شود.
نور درمانی با شدت بالا و پالس یکی دیگر از روش های درمانی است. این روش با لیزر و درمان با نور پالس متفاوت است چون طیفی از نور در طول درمان به جای یک طول موج منفرد ساطع میشود. می توان از آن برای کوچک کردن انتخابی وریدهای غیر طبیعی از جمله رگ های عنکبوتی کوچک، رگ های واریسی خاص و خال های مادرزادی عروقی استفاده کرد. این درمان ممکن است زمانی توصیه شود که اسکلروتراپی یا لیزر درمانی به طور موثر رگ را درمان نکند یا برای بیمارانی که نمیخواهند از سوزن استفاده کنند.
روش های کم تهاجمی
درمان فرسایشی حرارتی درون وریدی
درمان فرسایشی حرارتی درون وریدیدر این روش درمانی با استفاده لیزر یا امواج رادیویی با فرکانس بالا برای ایجاد گرما موضعی شدید در رگ های عنکبوتی استفاده میشود. یک برش کوچک در نزدیکی رگ عنکبوتی روی پوست ایجاد میشود (به طور کلی زیر زانو). پزشک یک کالتر (لوله) کوچک را وارد رگ میکند. دستگاهی در نوک کانتر؛ داخل رگ را گرم میکند و آن را میبندد. این فناوری برای هر نوع منبع انرژی متفاوت است اما هر دو نوع گرمای موضعی را به رگ مورد نظر نزدیک میکنند. این درمان رگ های آسیب دیده را میبندد اما آنها را در جای خود رها میکند تا خونریزی و کبودی کمتری داشته باشند. شما در طول این روش بیدار هستید اما پزشک اطراف رگ را بی حس میکند. ابلیشن حرارتی درون وریدی در مقایسه با بستن رگ و استریپینگ درد کمتر و نتایج درمانی و زیبایی مشابهی دارد و شما میتوانید سریع تر به فعالیت های عادی خود بازگردید.
میکروپانکچر یا میکرو برش یا فلبکتومی با چاقو
این روش به صورت سر پایی انجام میشود. پزشک یک برش کوچک ایجاد کرده و با استفاده از یک ابزار جراحی یا یک سوزن بزرگ برای قلاب کردن رگ آسیب دیده از طریق برش استفاده میکند و هر بار یک تکه کوچک از رگ برداشته میشود.
فلبکتومی قدرتی ترانس روشن
این روش یک نسخه پیشرفته از فلبکتومی با چاقو است که باعث کاهش تعداد برش ها، درد، خونریزی و جای زخم میشود. در این روش نور فیبر نوری زیر پوست قرار داده میشود و همزمان مخلوطی از سالین و بی حس کننده زیر پوست تزریق میشود. این کار یک سایه از رگ ها ایجاد میکند تا جراح را هنگام قرار دادن یک رزکتور بافت قوی راهنمایی کنند. این ابزار رگ را به قطعات کوچکتر تقسیم میکند و آنها را بیرون می‌کشد.
جراحی
در مواردی که رگ های عنکبوتی زیاد هستند و با علائمی مانند درد یا تورم همراه هستند ممکن است بهترین روش درمانی جراحی باشد. استفاده از چندین روش درمانی از جمله روش های آندوسکوپی امکان پذیر است. شما باید قبل از انتخاب هر روش درمانی درباره فواید، خطرات و عوارض آن با پزشکتان صحبت کنید. روش های جراحی در بیمارستان یا سرپایی توسط متخصص عروق انجام میشود.
بستن رگ و استریپینگ معمولا به صورت ترکیبی انجام میشوند. بستن رگ یک روش جراحی برای درمان رگ های عنکبوتی است. در این روش جزئی، متخصص عروق رگ های آسیب دیده را بریده و میبندد. اکثر بیماران ظرف چند روز بهبود می‌یابند و میتوانند فعالت های روزمره خود را از سر بگیرند.
استریپینگ برای برداشتن رگ های عنکبوتی بزرگتر از طریق دو برش کوچک است. استریپینگ روش پیچیده تری است و ممکن است دوران نقاهت آن تا ده روز طول بکشد. در این روش جراحی معمولا بیمار تا چند هفته بعد از درمان دچار کبودی میشود.
چگونه می‌توانم از رگ های واریس جلوگیری کنم؟
برخی تغییرات در سبک زندگی و نکات مراقبتی میتواند به جلوگیری از رگ های عنکبوتی جدید یا جلوگیری از بدتر شدن آنها کمک کند که عبارتند از:
- پوشیدن جوراب های فشاری: اگر رگ های واریسی یا عنکبوتی باعث نگرانی شما میشوند یا در خانواده شما این مشکل به صورت ژنتیکی وجود دارد باید از جوراب ها یا ساق های فشاری استفاده کنید.
- تحرک داشتن: از نشستن یا ایستادن طولانی مدت بدون استراحت خودداری کنید. هر سی دقیقه بلند شوید و راه بروید.
- از پوشیدن لباس های تنگ خودداری کنید: لباس های خیلی تنگ در اطراف کمر، پاها یا لگن میتواند جریان خون را محدود کند و خطر رگ های واریسی را افزایش دهد.
- از جکوزی و سونا بیش از حد استفاده نکنید: گرمای بیش از حد میتواند باعث تورم رگ ها شود و خطر گشاد شدن و برآمدگی رگ های پا را افزایش دهد.
- محدود کردن مصرف الکل: نوشیدن الکل میتواند باعث برافروختگی صورت و شکستگی عروق خونی در برخی افراد شود.
- ورزش منظم: فعالیت بدنی میتواند باعث بهبود گردش خون و جلوگیری از تجمع خون در پاها شود.
- بالا بردن پاها: بالا بردن پاها هنگام نشستن یا دراز کشیدن میتواند باعث جلوگیری از تجمع خون در قسمت پایین پاها شود.
- مراجعه به متخصص پوست: بیماری های پوستی که میتوانند خطر ابتلا به رگ های عنکوبتی را افزایش دهند مانند روزاسه ممکن است نیاز به درمان داشته باشند.
- استفاده از محصولات پوشش دهنده: اگر ظاهر رگ های عنکبوتی نگران کننده است میتوانید از مواد آرایشی بدن یا پا برای پوشاندن یا به حداقل رساندن موقت آنها استفاده کنید. محصولات برنزه کننده هم میتوانند برای پوشاندن این رگ های مناسب باشند.
نکات مهم
رگ های عنکبوتی از رگهای آسیب دیده یا ترکیدن رگ های خونی به وجود می‌یایند. این وضعیت معمولا دردناک نیست و مشکلی برای سلامتی ایجاد نمی‌کند اما برخی افراد ممکن است به دلایل زیبایی بخواهند آنها را درمان کنند. درمان های مختلفی برای بهبود ظاهر یا از بین بردن رگ های عنکبوتی وجود دارد. برای درمان این وضعیت همیشه باید با متخصصی که دارای مجوز در زمینه پوست، مراقبت از رگ ها یا جراحی زیبایی است مشورت کنید.
سوالات پرتکرار
آیا رگ های عنکبوتی از بین می‌روند؟
رگ های عنکبوتی با توجه به وضعیت سلامتی شما ممکن است دائمی باشند. آنها میتوانند بعد از چند ماه خود به خود ناپدید شوند، به خصوص زمانی که در اثر بارداری یا مصرف برخی دارو ها ایجاد میشوند.
آیا رگ های عنکبوتی خطرناک هستند؟
رگ های عنکبوتی شکل خفیف تری از رگ های واریسی هستند. رگ های واریسی و رگ های عنکبوتی برای سلامتی خطرناک نسیتند. اما هر دو میتوانند باعث درد و ناراحتی شوند. رگ های واریسی اگر شدید باشند میتوانند باعث تورم، درد، خارش و خونریزی شوند.
آیا ورزش نکردن باعث ایجاد رگ های عنکبوتی میشود؟
سبک زندگی کم تحریک یا شغلی که شما را مجبور میکند برای مدت طولانی بایستید یا بنشینید میتواند باعث محدود شدن جریان خون شود. ورزش میتوانید به جلوگیری یا کاهش رگ های عنکبوتی کمک کند.
آیا رگ های عنکبوتی خود به خود برطرف میشوند؟
متاسفانه این رگ های به طور طبیعی برطرف نمی‌شوند. با وجود اینکه کاهش وزن میتواند باعث کاهش فشار روی رگ ها شود، ورزش منظم میتواند تورم را کاهش دهد و جریان خون را در پاها بهبود بخشد اما آسیب و علائم همچنان وجود خواهد داشت. اگر رگ های عنکبوتی به دلیل بارداری باشند ممکن است بعد از تولد فشار روی پاها کاهش یابد.
آیا رگ های عنکبوتی نگران کننده هستند؟
رگهای عنکبوتی به تنهایی نگران کننده نیستند. این رگ ها به ندرت باعث ایجاد علائم میشوند. اما برخی افراد مبتلا به رگ های عنکبوتی گاهی دچار خارش یا درد میشوند.
آیا رگ های عنکبوتی نشان دهنده بیماری قلبی است؟
رگهای عنکبوتی مانند رگهای واریسی، نشانه‌ای از بیماری قلبی نیستند و معمولاً نشان‌دهنده بیماری زمینه‌ای مربوط به رگ هستند. با وجود اینکه رگ های عنکبوتی تنها از لحاظ زیبایی ممکن است آزاردهنده باشند اما میتوانند علائم نارحت کننده ای مانند تورم، خارش و حساسیت ایجاد کنند.
آیا آهسته دویدن میتواند رگ های عنکبوتی را کاهش دهد؟
با وجود اینکه دویدن سریع میتواند جریان خون را افزایش دهد و خطر ابتلا به رگ های عنکبوتی را کاهش دهد اما دویدن طولانی یا عادت به دویدن روزانه میتواند باعث بدتر شدن رگ های عنکبوتی شود. دویدن باعث ایجاد رگ های عنکبوتی نمی‌شود اما رگ های عنکبوتی موجود را بدتر میکند.
