فشار خون بالا: علائم، علت‌ها، کاهش و درمان

فشار خون بالا یک بیماری است، اگرچه به طور معمول نشانه‌ای ندارد. فشار خون بالا در صورتی که به موقع درمان نشود باعث مرگ خواهد شد.

جدول فشار خون: آنچه می‌خوانید به چه معناست؟

این جدول جهت اندازه گیری فشار خون به شما کمک می‌کند تا با مطالعه حد فشار خون بالا و فشار خون پایین ، متوجه شوید که آیا فشار خون شما در سطحی سالم است یا برای تنظیم آن نیاز به انجام برخی اقدامات دارید.

 چرا فشار خون مهم است؟

فشار خون بالا و کنترل نشده (HBP) باعث آسیب یا مرگ می‌شود. بعضی اوقات به آن “قاتل خاموش” گفته می‌شود چون فشار خون بالا علامتی ندارد، بنابراین ممکن است متوجه نشوید که این افزایش باعث آسیب به شریان‌ها، قلب و قسمت‌های دیگر بدن می‌شود.

بعضی از عواقب سلامتی فشار خون بالای درمان نشده که در طول زمان ممکن است اتفاق بیفتد عبارتند از:

• آسیب به قلب و شریان‌های قلب، شامل سکته قلبی، بیماری‌های قلبی، نارسایی قلبی، آسیب آئورت و تصلب شراین (افزایش چربی در عروق که باعث آسیب آن‌ها می‌شود)
• سکته مغزی
• آسیب کلیه
• نابینایی
• اختلال نعوظ
• از دست دادن حافظه
• تجمع آب در ریه
• آنژین صدری
• بیماری‌های عروقی دیگر

آیا افزایش فشار خون خطرات ناشی از مشکلات پزشکی شما را افزایش می‌دهد؟

در صورتی که فشار خون بالا همراه با عوامل پرریسک دیگر باشد احتمال افزایش خطرات ناشی از آن برای شما بیشتر می‌شود، برخی از این عوامل عبارتند از:

• سن
• وراثت (ازجمله نژاد)
• جنسیت
• چاقی و اضافه وزن
• سیگار کشیدن
• کلسترول بالا
• دیابت
• عدم فعالیت فیزیکی

خطرات احتمالی افزایش فشار خون

خطرات احتمالی در گروه‌های خاص

خانم‌ها: در خانم‌ها از سن شصت و پنج سال احتمال ابتلا به فشار خون بالا بیشتر از آقایان است

کودکان: با اینکه احتمال ابتلا به فشار خون بالا در بزرگسالان بیشتر است ولی کودکان هم ممکن است به آن مبتلا شوند.

عوامل خطر در ابتلا به فشار خون بالا یا پر فشاری

عوامل و سوابق خانودگی

قد، رنگ چشم و مو از عوامل وراثتی هستند. بنابراین فشار خون بالا هم می‌تواند جنبه ارثی داشته باشد. اگر والدین یا نزدیکان نسبی شما فشار خون بالا (HBP) داشته‌اند، احتمال مبتلا شدن شما به فشار خون بالا زیاد است. همچنین شما باید همین مقدار خطر احتمال ابتلا به پرفشاری را برای کودکان خود هم در نظر داشته باشید.

افزایش سن

با افزایش سن احتمال ابتلا به بیماری فشار خون بالا و بیماری‌های قلبی عروقی افزایش می‌یابد.

الگوی جنسیتی احتمال ابتلا به بیماری فشار خون بالا

مردان در سنین زیر 45 یال بیشتر از خانم هم به بیماری فشار خون بالا مبتلا می‌شوند. از سن 45 تا 54، 55 و 64 سالگی میزان ابتلا به بیماری فشار خون در خانم‌ها و آقایان یکسان است. از سن 64 سال به بالا احتمال ابتلا به بیماری پرفشاری خون در خانم‌ها بیش از آقایان است.

عدم فعالیت فیزیکی

فعالیت‌های فیزیکی برای قلب و سیستم گردش خون بسیار خوب است. زندگی بدون فعالیت فیزیکی احتمال ابتلا به بیماری فشار خون بالا، بیماری‌های قلبی، بیماری‌های شریانی و سکته مغزی را افزایش می‌دهد.

رژیم غذایی نامناسب به خصوص مصرف زیاد نمک

برای مراقبت از بدن، تغذیه مناسب از منابع غذایی متنوع حائز اهمیت است. رژیم غذایی پرکالری، پر چربی، مصرف زیاد قند و عدم استفاده از مواد غذایی مناسب و کافی باعث کاهش سلامتی، چاقی و اضافه وزن می‌شود.

 چاقی و اضافه وزن

افزایش وزن احتمال ابتلا به بیماری فشار خون بالا را افزایش می‌دهد. اگر شاخص توده بدن (BMI) بین 25 تا 30 باشد شما دچار اضافه وزن هستید. شاخص BMI بالاتر از 30 نشان دهنده چاقی است.

عوامل مؤثر دیگر

برخی ارتباطات بین افزایش فشار خون و عوامل زیر وجود دارد ولی از نظر علمی هنوز ثابت نشده است:

• استرس
• سیگار کشیدن و در معرض دود آن قرار گرفتن
• وقفه تنفسی در خواب

علائم و نشانه‌ها

بیماری فشار خون بالا عموماً یک بیماری مزمن بدون علامت یا با علایم اندک است. معمولاً وقتی علائم مشاهده می‌شوند که فشار خون به طور ناگهانی بالا رفته و ثابت می‌ماند و نیاز به مراقبت‌های اورژانسی دارد. برخی علائم عبارتند از سرگیجه، سردرد و خونریزی از دماغ.

چگونگی تشخیص بیماری افزایش فشار خون

تنها راه مشخص شدن وجود این بیماری چک کردن فشار خون است که کاری ساده، سریع و بدون درد است. پس از تشخیص‌، معمولاً با تغییر سبک زندگی فشار خون بالا مدیریت می‌شود و در صورت لزوم برخی داروها تجویز می‌شود.

پیشگیری و درمان پرفشاری خون

هشت راه اصلی برای کنترل فشار خون وجود دارد:

• استفاده از رژیم غذایی صحیح و کم نمک
• لذت بردن از فعالیت‌های فیزیکی
• نگهداری وزن سالم
• مدیریت استرس
• اجتناب از کشیدن سیگار و مصرف تنباکو
• استفاده از دارو مطابق نسخه
• کاهش یا قطع مصرف الکل
• استفاده از حمام آّب گرم

اصلاح سبک زندگی ضروری است. این تغییرات می‌تواند فشار خون شما را بدون نیاز به دارو کنترل کند. به کار بردن روش‌های زندگی سالم برای پیشگیری از ابتلا به بیماری فشار خون بالا بسیار مهم است و بخش قابل توجهی از مدیریت این بیماری می‌باشد. این سبک زندگی را “سبک زندگی تجویزی” تلقی کرده و تلاش کنید خود را با آن سازگار نمایید.

اگر شما دچار بیماری فشار خون بالا یا پرفشاری شدید خون هستید در نظر داشته باشید که ریسک ابتلا به بیماری‌های دیگر برای شما وجود دارد. توجه داشته باشید که برای بیماری فشار خون بالا درمانی وجود ندارد بلکه این بیماری قابل مدیریت است.

با داشتن سبک زندگی سالم شما می‌توانید:

• فشار خون بالا راکاهش دهید.
• از بیماری پرفشار خون پیشگیری کرده یا آن را به تأخیر بیندازید.
• اثربخشی داروهای فشارخون را افزایش دهید.
• احتمال حمله قلبی، بیماری قلبی، سکته مغزی و بیماری‌های کلیوی را کاهش دهید.

برخی کارهایی که باید انجام دهید عبارتند از:

آگاهی: حدود 20% از مردمی که به فشار خون بالا مبتلا هستند از بیماری خود آگاه نیستند. این بیماری بدون علامت آنها را با خطرات و عواقب جدی مواجه خواهد کرد. آیا شما یکی از آنها هستید؟ اگر نمی‌دانید نزد پزشک رفته تا معاینه شوید.

سهم خود را در به نتیجه رساندن اهداف درمانی انجام دهید. فشار خون بالا در هر سطحی خطرناک است. به این بیماری فرصت ندهید تا شما را با مرگ روبرو کند. به جای آن مسئولیت پذیر باشید! با پزشک خود همکاری کنید تا اهداف درمانی را برای شما مشخص کند و روش مدیریت و پیشگیری از بیماری فشار خون بالا را برای شما طرح‌ریزی کند.

سبک زندگی خود را تغییر دهید و خطرات احتمالی را کاهش دهید. حتی اگر فشار خون شما نرمال است (کمتر از 120 میلیمتر جیوه سیستولیک و کمتر از 80 میلیمتر جیوه دیاستولیک) و هدف شما هم صرفاً پیشگیری است، اصلاح سبک زندگی را یک نسخه برای زندگی سالم بدانید.

اگر فشار خون شما در آستانه پرفشاری است (بین 120 تا 139 میلیمتر جیوه سیستولیک و 80 تا 89 میلیمتر جیوه دیاستولیک)، پزشک شما سبک اصلاحی زندگی را به شما پیشنهاد خواهد داد.

 در صورت تجویز پزشک از دارو استفاده کنید. اگر فشار خون شما 140/90 یا بالاتر است، دکتر علاوه بر توصیه به اصلاح سبک زندگی برای شما دارو تجویز خواهد کرد. دستورات پزشک خود با دقت اجرا کنید، حتی اگر لازم باشد تا پایان عمر روزانه دارو مصرف کنید. فشار خون بالا یک بیماری مادام العمر است و شما با کمک تیم پزشکی خود می‌توانید به اهداف درمانی دست یافته و از زندگی خود لذت ببرید. زمانی که برنامه درمانی شما به امری عادی در زندگی تبدیل شد، نگهداری فشار خون در سطح سالم راحت‌تر می‌شود. به خود یاداوری کنید که شما بیماری خود را مدیریت می‌کنید و با این کار احتمال حمله قلبی، نارسایی قلبی، سکته مغزی، تصلب شرایین و بیماری‌های کلیوی را کاهش می‌دهید.