رگهای واریسی، بصورت رگهایی بزرگ، متورم و پیچ خوردهای هستند که در زیر پوست دیده میشوند. رگهای واریسی معمولا قرمز رنگ بوده و یا بنفش متمایل به آبی هستند. واریس ممکن است در هر ناحیهای از بدن رخ دهد اما این عارضه اغلب در رگهای پاها ایجاد میشود. واریس با تکنیکهای پزشکی و همچنین روشهای خانگی قابل درمان است که در این بین، روشهای پزشکی نتایج ماندگار و دائمیتری را برای بیماران بهمراه دارند. یکی از این روشهای پزشکی نیزعمل جراحی برداشتن رگ واریسی است.
عمل برداشتن رگ واریسی یک نوع جراحی جزئی است که طی آن، رگهای واریسی یا آسیب دیده پاها و ران از طریق جراحی برداشته میشوند. برداشتن این رگهای واریسی، موجب درمان واریس شده و از تشدید واریس و سایر عوارض این عارضه جلوگیری میکند. همچنین، جراحی برداشتن رگ واریسی با نام عمل انسداد و قطع عروق یا سوزاندن رگهای واریسی پا نیز شناخته میشود. طی این جراحی، چند برش کوچک در ناحیه سیاهرگهای واریسی ایجاد میشود و جراح ابزاری نازک و انعطافپذیر را از محل برش ایجاد شده در کشاله ران به درون سیاهرگ فرستاده، رگ را گرفته و آنرا از برش زیرین خارج میکند. چنانچه بستن یک سیاهرگ معیوب مشکل را برطرف کند، سایر رگهای سالم دست نخورده باقی میمانند تا گردش خون در آنها ادامه داشته باشد.
در این مقاله با مزایا، مراحل آمادهسازی جهت دریافت جراحی، نحوه انجام عمل و همچنین خطرات احتمالی و عوارض جانبی عمل برداشتن رگ واریسی با تکنیک انسداد و قطع عروق آشنا خواهید شد. توجه داشته باشید که برای درمان واریس فقط باید به پزشک مجرب و ماهری مراجعه کنید که به تمامی روشهای درمان این عارضه و همچنین نحوه کنترل و مدیریت عوارض ناشی از درمان بطور کامل مسلط باشد. مراجعه به چنین پزشکی موجب کاهش احتمال خطرات و عوارض جانبی درمان شده و همچنین دوره نقاهت را نیز به حداقل میرساند.
مزایای جراحی برداشتن رگ واریسی
مزایای جراحی برداشتن رگ واریسی عبارتند از:
ایجاد حس بهتر نسبت به ظاهر خود
واریس عارضهای ناخوشایند و به نوعی نشانه پیری است. افرادی که دچار واریس هستند اغلب در انتخاب لباس خود نیز محدودیت دارند و به دلایل زیبایی شناختی گاها نمیتوانند لباسهای مد نظر خود را بپوشند. از اینرو، جراحی برداشتن رگ واریسی با برطرف کردن این مشکل و رفع واریس موجب میشود تا فرد بار دیگر بتواند لباسهای دلخواه خود را بپوشد و این امر موجب ایجاد حس بهتر نسبت به ظاهر خود شده و در نتیجه موجب بازیابی اعتماد بنفس میشود.
تسکین درد
واریس گاها میتواند موجب ایجاد درد شدیدی شود و چنانچه رگهای واریسی درمان نشوند، درد ناشی از این عارضه میتواند ادامهدار و آزار دهنده باشد. درمان واریس و برداشتن رگهای واریسی با جراحی موجب تسکین درد ناشی از این عارضه شده و فرد را به روال عادی و راحت زندگی خود برمیگرداند. در اغلب موارد در پی درمان، تسکین درد به طرز چشمگیری موجب راحتی و آسایش بیمار میشود. جراحی برداشتن رگ واریسی به از بین بردن علل ایجاد کننده درد و همچنین بهبود علائم ظاهری پوست که ناشی از واریس هستند کمک میکند.
افزایش تحرک و فعالیت
جراحی برداشتن رگ واریسی به بهبود علائمی که در تحرک فرد اختلال ایجاد میکنند نیز موثر است. پس از درمان، علائم آزاردهنده و همچنین تورمی در رگهای خود نخواهید داشت و این امر میتواند موجب افزایش تحرک و فعالیت شما شود. اکثریت بیماران پس از درمان شاهد بهبود توانایی حرکتی خود هستند و این امر به منزله زندگی با لذتی مضاعف برای بیمار است.
بهبود کیفیت خواب
همراه با تسکین درد و بهبود توانایی حرکتی، همچنین اکثریت بیماران متوجه میشوند که پس از درمان واریس و برداشتن رگهای واریسی میتوانند بهتر و راحتتر بخوابند. از آنجایی که پس از درمان درد بیمار و علائم آزاردهنده واریس به میزان زیادی کاهش مییابد، در نتیجه فرد در طول شب خواب راحتتر و بهتری دارد و این امر به معنای استراحت کامل و بهبود سلامتی کلی بدن است.
جراحی برداشتن رگ واریسی در چه مواردی انجام میشود؟
چنانچه شرایط و موارد زیر را داشته باشید، پزشک ممکن است جراحی برداشتن رگ واریسی را به شما توصیه کند:
- درد مداوم و تپنده و نبضدار، احساس سنگینی و حساسیت غیر طبیعی نسبت به فشار یا لمس در پاها
- زخم وریدی و زخم پوستی ناشی از فشار زیاد در رگها
- لخته شدن خون یا تورم رگها
- خونریزی از رگهای واریسی
- اختلال در گردش خون
چنانچه واریس با روشهای درمانی نوین قابل درمان نباشد، میتوان جراحی برداشتن رگ واریسی را انجام داد. اگر نگران ظاهر و زیبایی پاهای خود باشید نیز جراحی برداشتن رگ واریسی میتواند به شما کمک کند. مشورت با پزشک در مورد تصمیمگیری برای انجام جراحی برداشتن رگ واریسی به شما کمک خواهد کرد.
امروزه، اکثریت پزشکان به ندرت جراحی برداشتن رگ واریسی را به روش مسدودسازی و استریپینگ انجام میدهند چرا که رویکردها و روشهای درمانی جدید و غیر تهاجمی وجود دارند که برای درمان با این روشها، به بیهوشی عمومی و بستری شدن در بیمارستان نیاز نیست. این روشهای درمانی جدید اغلب درد کمتر، نتایج بهتر و بهبودی سریعتری را برای بیمار بهمراه دارند.
چه کسانی نباید جراحی برداشتن رگ واریسی را انجام دهند؟
جراحی برداشتن رگ واریسی نباید در موارد زیر انجام شود:
- افراد مسنی که به دلیل سایر شرایط سلامتی و پزشکی، جراحی برای آنها خطر بالایی دارد.
- افرادی که گردش خون ضعیفی بویژه در رگهای پاهای خود دارند.
- افرادی که دچار انسداد غیر طبیعی بین شریان و ورید پا هستند.
- افرادی که به دلیل انسداد عروق لنفاوی (عارضه ورم لنفاوی یا لنف ادم) دچار تورم ناشی از تجمع مایع در اعضای بدن خود هستند.
- افرادی که به عفونتهای پوستی مبتلا هستند.
- افرادی که به بیماری نقص فاکتور انعقادی خون مبتلا هستند.
- زنان باردار.
چگونه باید برای جراحی برداشتن رگ واریسی آماده شد؟
پزشک قبل از عمل، یک معاینه فیزیکی کامل انجام میدهد تا محل قرارگیری سیاهرگهای معیوب را شناسایی کند.
برای این کار، پزشک از یک دستگاه سونوگرافی دستی استفاده میکند تا دید بهتری از وریدها و دریچههای آنها داشته باشد. همچنین ممکن است پزشک اسکن دوبلکس از عروق را نیز بکار بگیرد تا تصویر واضحتری از وریدهای آسیب دیده و میزان گردش خون داشته باشد.
این اسکن همچنین میتواند به پزشک در رد احتمال وجود هرگونه لخته یا ترومبوز در رگها کمک کند. با این اسکن پزشک قادر خواهد بود تا رگهای واریسی را با جزئیات بیشتری ببیند.
قبل از عمل جراحی، حتما باید پزشک خود را از مصرف هرگونه داروی تجویزی یا بدون نسخه مطلع کنید. چرا که ممکن است نیاز باشد که مصرف برخی از این داروها قطع شود تا خطر خونریزی شدید در طول جراحی از بین برود.
از آنجایی که جراحی برداشتن رگ واریسی تحت بیهوشی عمومی انجام میشود، بنابراین شما باید با یکی از اعضای خانواده یا دوستان خود هماهنگ کنید تا بعد از عمل شما را به منزل برسانند. بیهوشی عمومی تا چند ساعت پس از اتمام عمل نیز منجر به خوابآلودگی میشود و شما قادر به رانندگی کردن نخواهید بود.
نحوه انجام جراحی برداشتن رگ واریسی به چه صورت است؟
عمل جراحی برداشتن رگ واریسی در اغلب موارد بصورت سرپایی انجام میشود، این یعنی شما میتوانید همانروز مرخص شده و به منزل برگردید. این جراحی معمولا ۶۰ الی ۹۰ دقیقه طول میکشد. گاها تحت شرایط پیچیده نیز ممکن است جراحی بیش از این مدت طول بکشد.
بسته به صلاحدید پزشک، ممکن است تحت بیهوشی عمومی یا بی حسی نخاعی قرار بگیرید. در بیهوشی عمومی شما در تمام طول جراحی در خوابی عمیق خواهید بود. در بی حسی نخاعی نیز پایین تنه شما کاملا بی حس خواهد بود اما همچنان هوشیار خواهید بود.
چنانچه قرار باشد بی حسی نخاعی دریافت کنید و شما بدلیل هوشیار بودن در طول عمل استرس و اضطراب داشته باشید، در اینصورت پزشک از داروی آرامبخش استفاده میکند تا شما قبل از شروع عمل آرام شوید.
در طول جراحی برداشتن رگ واریسی، جراح چندین برش کوچک را در نزدیکی ورید آسیب دیده شما ایجاد خواهد کرد.
یک برش در کشاله ران شما و برش دیگر در ساق پا یا مچ پای شما خواهد بود. سپس جراح سیم نازک و انعطافپذیر را از محل برش ایجاد شده در کشاله ران وارد سیاهرگ میکند. این سیم به رگ آسیب دیده بسته شده و رگ از طریق بریدگی ایجاد شده در ساق پا خارج میشود.
سپس جراخ بریدگیها را بخیه زده و بعد از پانسمان کردن این نواحی، از جورابهای فشاری برای پاهای شما استفاده میکند.
مراقبت بعد از برداشتن رگ واریسی
معمولا بهبودی از جراحی برداشتن رگ واریسی ۲ الی ۴ هفته طول خواهد کشید. با این حال، سرعت روند بهبودی شما نیز به محل و تعداد رگهای واریسی برداشته شده بستگی خواهد داشت.
پزشکان معمولا توصیه میکنند که تا ۳ الی ۴ روز پس از جراحی از سرپا ایستادن پرهیز کنید. احتمالا برداشتن پانسمان بعد از ۴ روز مانعی نداشته باشد.
در طول دوره نقاهت، بالا نگهداشتن پاها در حالت نشسته یا درازکش بسیار حائز اهمیت است. حتی میتوانید برای این کار از بالش در زیر پای خود استفاده کنید. از هفته چهارم پس از جراحی، احتمالا بتوانید به فعالیتهای روزمره خود بپردازید.
تقریبا تا ۲ الی ۴ هفته پس از جراحی و تا زمانی که کاملا بهبود یابید مجبور خواهید بود تا از جورابهای فشاری استفاده کنید. جراح شما نیز دقیقتر در مورد جزئیات روند بهبودی پس از جراحی با شما صحبت خواهد کرد.
علائم و نشانههای بهبودی پس از جراحی
- ممکن است پس از جراحی برداشتن رگ واریسی به روش مسدودسازی و استریپینگ، درد خفیفی داشته باشید. در اینصورت برای کنترل و تسکین درد خود میتوانید از داروهای مسکن بدون نسخه استفاده کنید. این درد با بهبودی و التیام پاها فروکش خواهد کرد.
- اکثریت بیماران بعد از جراحی دچار کبودی قبل توجهی میشوند. برطرف شدن این کبودیها نیز تا ۳ هفته پس از جراحی طول خواهد کشید.
- تقریبا ۳ هفته نیز طول میکشد تا جای زخم برشهای جراحی بهبود یابند و بخیهها جذب شوند.
دوش گرفتن و استحمام بعد از جراحی
- تا زمانی که پزشک اجازه نداده باشد، پانسمان و جوراب فشاری را حذف نکنید و دوش نگیرید.
- تا دو هفته بعد از جراحی و تا زمانی که پزشکتان اجازه نداده، نباید استحمام کنید.
از سرگیری فعالیتهای روزمره
اکثریت بیماران تا چند ساعت پس از این جراحی میتوانند راه بروند. با این حال، شما باید تا حد امکان تا ۳ الی ۴ روز آینده پس از جراحی، پاهای خود را بالا نگهدارید. پاهای شما طی ۲ الی ۴ هفته آینده دوره بهبودی خود را پشت سر خواهند گذاشت، به همین دلیل در طول این مدت نیز در حالت نشسته و درازکش تا حد امکان پاهای خود را بالا نگه دارید.
حرکت دادن پاها برای کمک به گردش خون نیز اهمیت زیادی دارد. زمانی که پزشکتان اجازه از سرگیری فعالیتهای روزمره را به شما بدهد، باید نکات زیر را رعایت کنید:
- هر ساعت به مدت ۱۰ تا ۱۵ دقیقه قدم بزنید.
- در حالت نشسته یا درازکش نیز پاهای خود را تا حد امکان بالا نگهدارید.
- تمرینات ورزشی خود را روزانه بیشتر کنید چرا که این کار موجب افزایش گردش خون در پاها شده و منجر به تسریع روند بهبودی زخم ناشی از بریدگی جراحی خواهد شد.
تا زمانی که جراح اجازه نداده نباید ورزشهای سنگین انجام دهید یا اجسام سنگینی را بلند کنید.
رانندگی کردن و بازگشت به محل کار
شما حداقل تا ۳ روز قادر به رانندگی کردن نخواهید بود. در مورد اینکه چه زمانی میتوانید دوباره رانندگی کنید، با پزشک خود مشورت کنید. اکثریت بیماران پس از ۱ هفته میتوانند به سر کار خود برگردند. چنانچه شغل شما شامل فعالیت و فشار بدنی شدید مانند ایستادن طولانی مدت یا اموراتی باشد که به پاهای شما فشار وارد میکند، ممکن است پزشک از شما بخواهد که مدت زمان بیشتری مرخصی داشته و استراحت کنید.
خطرات عمل جراحی برداشتن رگ واریسی کدامند؟
برداشتن ورید واریسی یک روش جراحی ایمن و کم خطر است. اما هر جراحی با خطراتی همراه است و خطرات این جراحی نیز شامل موارد زیر میشود:
- واکنش آلرژیک بدن به بیهوشی
- عفونت برش جراحی
- خونریزی شدید
- لخته شدن خون
- کبودی یا جای زخم
- آسیب عصبی
خطراتی که در فهرست بالا ذکر شدهاند، جزو موارد نادر و غیر محتمل هستند اما احتمال بروز آنها در افرادی که دارای شرایط زیر باشند بیشتر است. از اینرو، جراحی برداشتن رگهای واریسی برای افراد زیر توصیه نمیشود:
- زنان باردار
- افرادی که گردش خون ضعیفی بویژه در پاهای خود دارند
- افراد مبتلا به عفونتهای پوستی
- افرادی که اختلال انعقادی خون دارند
- افرادی که اضافه وزن دارند
هزینه جراحی برداشتن رگ واریسی
همانند سایر جراحیها و روشهای درمانی، عوامل متعددی نیز در تعیین هزینه جراحی برداشتن رگ واریسی نقش دارند. اما این بدان معنا نیست که حتی نمیتوانید هزینه این جراحی را بطور تخمینی محاسبه کنید. هزینه این جراحی شامل موارد زیر میشود:
- جوراب فشرده سازی
- مراقبتهای بعد از جراحی
- دستمزد جراح
- دستمزد متخصص بیهوشی
- هزینه داروهای مسکن(که تنها در صورت نیاز و معمولا برای مدت کوتاهی استفاده میشوند)
- آزمایشهای قبل از عمل، که شامل سونوگرافی برای بررسی جریان خون میشود.
- هزینه خدمات مرکز جراحی
نهایتا هزینه کلی شما به این بستگی خواهد داشت که بیمه درمانی شما هزینه جراحی را پوشش بدهد یا خیر.
سوالات متداول
آیا جراحی برداشتن رگ واریسی برای درمان این عارضه موثر است؟
این روش شامل بستن تمام وریدهای واریسی مرتبط با ورید سطحی اصلی پا و برداشتن سیاهرگ بزرگ در پا به نام ورید صافن سطحی میشود. این جراحی بطور موثر به درمان واریس کمک میکند.
آیا برداشتن رگ واریسی دردناک است؟
حین ایجاد برش جراحی درد کمی حس خواهید کرد. ممکن است پای شما نیز تا ۱ الی ۲ هفته احساس سفت شدن یا درد داشته باشد. پزشک برای کنترل این موارد برای شما دارو تجویز خواهد کرد. همچنین باید انتظار کبودی نسبتا شدید پای خود بعد از جراحی را داشته باشید.
آیا رگ های برداشته شده دوباره رشد می کنند؟
پزشکان در اغلب موارد برای از بین بردن رگهای واریسی از روش مسدودسازی و استریپینگ برای برداشتن رگ استفاده میکنند. بعد از برداشته شدن رگ، روند طبیعی بهبودی و التیام بدن شروع شده و این امر باعث رشد مجدد رگها میشود که به این فرآیند، نئوواسکولاریزاسیون بعد از عمل گفته میشود.
آیا میتوان بلافاصله بعد از جراحی برداشتن رگ واریسی راه رفت؟
با اینکه جراحی رگ واریسی به روش لیزری بسیار ساده است و به بیهوشی یا بستری شدن بعد از عمل هم نیاز ندارد اما باید حداقل تا ۱ هفته از انجام فعالیتهای جسمانی شدید مانند ایروبیک، تمرین با وزنههای سنگین و پیلاتس اجتناب شود. اکثریت بیماران میتوانند بلافاصله بعد از جراحی راه بروند و باید روزانه حداقل به مدت ۳۰ دقیقه پیاده روی کنند.