علائم کلسترول بالا چیست؟
کلسترول بالا معمولاً هیچ علامتی را ایجاد نمیکند. در بیشتر موارد تنها وضعیتهای اورژانسی را پیش میآورد. برای مثال، یک حمله قلبی یا سکته تنها میتواند از کلسترول بالا ناشی شود. این وضعیتها عموماً رخ نمیدهند مگر آنکه کلسترول بالا باعث ایجاد پلاک در وریدهای بیمار شود. پلاک میتواند ورید را باریک کند و به همین خاطر خون کمتری میتواند از طریق رگ عبور کند. تشکیل پلاک آرایش بافت وریدی را تغییر خواهد داد. این امر میتواند منجر به عوارضی جدی شود. آزمایشات خون تنها راه برای پی بردن به بالا بودن کلسترول خون شخص است. بالا بودن کلسترول یعنی داشتن میزان کلسترول بیشتر از 240 میلیگرم در هر دسیلیتر (mg/dL). اگر بیشتر از 20 سال سن دارید از پزشک خود بخواهید برای شما آزمایش کلسترول تجویز کند. بعد از آن باید هر 4 الی 6 سال سطح کلسترول خون خود را مجدداً چک کنید. همچنین ممکن است در صورت وجود سابقه خانوادگی کلسترول بالا، پزشک به شما پیشنهاد کند تا در فواصل زمانی کوتاهتری تست کلسترول خون بدهید. همچنین اگر یکی از این عوامل خطر را بروز دهید: بالا بودن فشار خون، سنگین وزنی و سیگار کشیدن.
ارتباط با ما
دکتـر مهـدی کریـمی متخصص قلب و عروق ، ایشان عضو هیئت علمی دانشگاه و عضو انجمن قلب آمریکا (AHA) میباشند.
تهران- شريعتي ،بين ظفر و ميرداماد ،جنب مترو شريعتي ،ساختمان پزشكان نيكان طبقه ٥ واحد ٥
شماره تماس: 02122254520 و 02122254144
کلسترول خون بالا یعنی چه ؟
اگر پزشک تشخیص دهد به کلسترول خون بالا مبتلا هستید، یعنی سطح کلسترول در خون شما بالاتر از سطحی که سالم در نظر گرفته میشود. کلسترول نوعی ماده چرب است که بدن شما برای ساخت هورمونهای خاص، تولید ویتامین D و ساخت سلولهای سالم از آن استفاده میکند. ما بخشی از کلسترول را در بدن خود تولید میکنیم و بخشی از آن را با رژیم غذایی خود دریافت میکنیم. ولی وجود کلسترول بیش ازحد در خون، میتواند احتمال ابتلا بیماریهای قلبی-عروقی، حمله قلبی و سکته را افزایش دهد. دلیل این امر آن است که در صورت افزایش کلسترول خون، ماده چرب اضافی به دیواره وریدهای شخص میچسبد. به مرور زمان، این مواد اضافی تشکیل یک انباشتگی چربی را میدهند که بسیار شبیه به انباشته شدن خاک و دوده در شلنگ آبیاری است. ماده چربی نهایتاً سخت شده و نوعی پلاک غیر قابل انعطاف را تشکیل میدهد که به وریدها آسیب میرساند. در نتیجه رگها خشک و باریک شده و خون دیگر نمیتواند به سهولت سابق در آن جریان یابد. خطر نهایی آن است که ورید بقدری نازک شود که لخته خونی جریان خون را مسدود کند و منجر به عارضه شدید قلبی-عروقی شود.
فشار خون بالا
در صورتی که شخص به فشار خون بالا مبتلا باشد، معنای آن این است که دیوارههای ورید او فشار زیادی را به طور دائمی متحمل میشوند. علل فشار خون بالا به دو دسته نقسیم میشوند:
• فشار خونی بالای اولیه (ضروری): این نوع فشار خون هیچ دلیل مشخصی ندارد.
• فشار خونی بالای ثانویه: این نوع فشار خون دلایل زمینهای دارد.
اگرچه هیچ دلیل قابل تشخیصی برای فشار خونی بالای اولیه (ضروری) وجود ندارد، ولی شواهد محکمی در دست است که نشان میدهد برخی از عوامل خطر با احتمال ابتلا به عارضه ارتباط دارند. اگر فشار خون بالا درمان یا کنترل نشود، فشار بیش از حد روی دیواره ورید میتواند منجر به آسیب به عروق خونی (بیماری قلبی-عروقی) و همچنین اندامهای حیاتی شود. میزان آسیب به دو عامل بستگی دارد؛ شدت فشار خون بالا و مدت زمانی که به آن توجهی نشده است.
تاثیر کلسترول و فشار خون بر قلب و عروق
داشتن حتی یکی از عوامل خطر بیماری قلبی به معنای آن است که باید بیشتر مراقب سلامتی خود باشید. داشتن دو مورد از آنها یعنی باید تغییرات چشمگیری را در زندگی خود ایجاد کنید. دانشمندان کشف کردهاند که افرادی که بیش از یک مورد از عوامل خطر را دارند، همچون کلسترول خون بالا و فشار خون بالا ، این عوامل دست به دست هم داده و خطر ابتلا به بیماری قلبی را بسیار بالاتر میبرند. حتی اگر سطح کلسترول و فشار خونتان اندکی بالا باشد، اگر همزمان با هم وجود داشته باشند، میتوانند در ترکیب با هم سریعتر به عروق خونی و قلب شما آسیب برسانند. اگر کنترل نشوند، نهایتاً باعث حمله قلبی و سکته و همچنین مشکلات دیگری همچون نارسائی کلیوی و از دست دادن بینایی شوند. اگر پیش از خواندن این مقاله به کلسترول بالای خون مبتلا بودهاید، از این به بعد همچون قرقی مراقب عدد فشار خون خود باشید! این دو عامل خطر میتوانند به سرعت با هم رفیق شوند! ولی اگر مراقب اتفاقات درون بدن خون باشید، میتوانید این جنگ را به نفع سلامتی خود ببرید.
چگونه کلسترول بالای خون میتواند به منجر به بالا رفتن فشار خون شود؟
اگر پزشک تشخیص داده که به کلسترول بالای خون مبتلایید، احتمالاً تا الان داروهایی را نیز تجویز کرده تا با مصرف آن سطح کلسترول خون را کنترل کنید و به احتمال زیاد تغییراتی نیزدر شیوه زندگی خود پیاده کردهاید که به شما در پایین آوردن طبیعی سطح کلسترول خون کمک کند. در همین حال، باید مراقب فشار خون خود نیز باشید. افرادی که دارای فشار خون بالایی هستند، معمولاً در نهایت به فشار خون بالا نیز مبتلا میشود. چگونه ممکن است؟ ابتدا بگذارید با هم نگاهی به ماهیت فشار خون بالا بیاندازیم. فشار خون بالا (یا هایپرتنشن) هنگامی روی میدهد که “نیرویی وارده از خون شما به دیواره عروق خونی دائماً بالا باشد.” دوباره همان شلنگ آبیاری را تصور کنید. اگر با آن شلنگ در حال آب دادن به گیاهان کوچک باغ خود باشید، احتمالاً فشار آب را کاهش خواهید داد تا به غنچههای تازه شکفته آن گیاهان آسیبی وارد نشود. ولی اگر در حال آب دادن بوتهزار با آب شلنگ باشید، احتمالاً فشار آب را زیاد خواهید کرد تا سریعتر کار را تمام کنید. حال فرض کنید که شلنگ آبیاری چند سال عمر کرده و پر از خاک و رسوبات است. همچنین بخاطری گذر عمر، آن شلنگ انعطاف خود را نیز از دست داده است. برای خارج شدن فشار مطلوب آب، مجبور خواهید شد تا شیر آب را تا جای ممکن باز کنید. فشار بالاتر به شما کمک خواهد کرد تا آب از میان رسوبات داخل شلنگ عبور کرده و شما بتوانید با آن آب گیاهان خود را آبیاری کنید. اگر فشار خون بالایی داشته باشید نیز همین سناریو در قلب و وریدهای بدن شما پیش میآید. از آنجایی که وریدها غیرمنعطف یا باریک شدهاند شاید به خاطر انباشتگی بیش از حد کلسترول ، قلب نیز مجبور است شدیدتر کار کند تا خون را از میان آنها عبور دهد. همانند شلنگ، قلب شما نیز مجبور است شیر فلکه خود را تا آخرین حد باز کند تا خون بتواند از طریق رسوبات عروق، اکسیژن و مواد غذایی مورد نیاز را به اندامهای بدن برساند.
بالا بودن فشار خون و کلسترول چه تاثیری روی بخش های مختلف بدن دارد؟
به مرور زمان، فشار بالا به وریدها و سایر عروق خونی شما آسیب میرساند. این رگها به گونهای طراحی نشدهآند تا بتوانند فشار بالای دائمی جریان خون را تحمل کنند. در نتیجه، رگها دچار پارگی و سایر انواع آسیب دیدگی خواهند شد. این پارگی ها، محل های مناسبی برای انباشتگی کلسترول اضافی است. به عبارت دیگر، آسیبی که فشار بالای خون به دیواره داخلی رگ ها وارد میکند در واقع میتواند باعث انباشتگی بیشتر پلاک و باریک شدن ورید ناشی از کلسترول بالای خون شود. در عوض، قلب باید سخت و سختتر کار کند تا خون را به تمام بدن برساند که باعث وارد شدن فشار بیش از حد به عضله قلب خواهد شد. این دو عارضه همچون یک تیم شرور با هم همکاری میکنند و روزگار را برای قلب، وریدها و سلامت کلی شما تنگ میکنند. قطعاً به مرور زمان، فشار و کلسترول بالای خون میتواند باعث بروز مشکلاتی در چشمها، کلیهها، مغز و سایر اندام ها نیز شود.
داروهایی برای درمان فشار خون بالا
چندین نوع دارو برای درمان فشار خون بالا مورد استفاده قرار میگیرد، این داروها عبارتند از:
• بازدارندههای آنزیم مبدل آنژیوتانسین (ACE)
• مهار كننده هاي آنژيو تانسينII(ب) (ARBها)
• دیورتیکها (افزایندههای ادرار)
• بتا بلاکرها
• مسدودکننده کانال کلسیم
• آلفا بلاکرها
• آگونیست های آلفا
• بازدارندههای رنین
• داروهای ترکیبی
پس از آغاز دارودرمانی برای فشار خون بالا، باید حداقل یک بار در ماه به پزشک مراجعه کنید تا هنگامی که به فشار خون مطلوب خود برسید. یک یا دوبار در سال، احتمالاً پزشک سطح پتاسیم را در خون شما اندازهگیری خواهد کرد.
متداولترین داروهای کلسترول
این داروها معمولاً اولین نوع داروهایی هستند که برای کاهش سطح LDL توسط پزشک تجویز میشوند. این داروها سطح تری گلیسیرید را نیز کاهش میدهند، که یکی دیگر از انواع چربیهای موجود در خون است، و اندکی سطح کلسترول “خوب” (HDL) بدن را افزایش میدهند. استاتینها عبارتند از:
• آتورواستاتین (لیپیتور)
• فلوواستاتین
• لوواستاتین
• پیتاواستاتین (لیوالو)
• پراواستاتین (پراواکول)
• کلسیم روسوواستاتین (کرستور)
• سیمواستاتین (زوکور)
اقداماتی برای کنترل هر دو عامل خطر
خبر خوب این است که هر دو این عوامل کاملاً قابل کنترل هستند. داروهایی در بازار موجود است که میتواند هم کلسترول بالا و هم فشار خون بالا را بطرز موثری تحت کنترل قرار دهد. مسئله مهم در ارتباط ماندن با پزشک است و همچنین مراقبت دقیق از اعداد فشار و کلسترول خون. همچنین میتوانید تغییراتی را در شیوه زندگی خود بوجود آورید که میتواند بطور طبیعی قلب عروق خونی شما را تقویت کرده و به شما در مقاومت در برابر تأثیرات مضر آن کمک کند. این نکات را امتحان کنید:
• سیگار نکشید یا آن را ترک کنید.
• ورزش کنید. ورزش کردن روزانه حداقل به مدت 30 دقیقه و انجام چند تمرین مقاومتی دوبار در هفته.
• از رژیم غذایی سالم استفاده کنید که شامل مقادیر زیادی غلات کامل، میوه و سبزیجات، پروتئین بدون چربی و چربیهای سالم مانند آن چربیهای موجود در ماهی و آجیل است.
• از کلسترول زیادی در غذا ، غذاهای بیش از اندازه چرب، بیش از اندازه شور و شیرین بپرهیزید.