رگ‌های واریسی، رگ‌های متورم و بزرگ‌شده هستند. این رگ‌ها، اغلب آبی یا بنفش تیره‌اند و ظاهری برجسته، بیرون‌زده و به‌هم پیچیده دارند. این مشکل در پاها رخ‌می‌دهد. رگ واریسی در ابتدا بدون درد است، اما به مرور زمان، بسیاری از افراد به علائم دردناکی مبتلا می‌شوند که گاهی طاقت‌فرسا خواهد بود. رگ واریسی از دلایل رایج پادرد است. افراد این درد را معمولاً به‌صورت سنگینی و درد عمیق توصیف‌می‌کنند. درد مربوط به رگ واریسی، درجات مختلفی دارد و برخی افراد، علائم شدیدی خواهدداشت.
رگ واریسی تنها یک مشکل زیبایی که باعث زشت شدن شود نیست و ممکن است آزاردهنده و دردناک بوده و در برخی موارد نشانه‌ی یک بیماری زمینه‌ای باشد. پیشرفت رگ واریسی 4 مرحله دارد: رگ عنکبوتی، رگ واریسی، تورم و تغییر پوست؛ که هرکدام از این مراحل، علائم مختلفی دارند.
در این مقاله، با دلایل، درمان و پیشگیری از درد رگ واریسی آشنا خواهید شد. خواهید فهمید که برای درمان درد رگ واریسی، باید به پزشک ماهر و مجربی مراجعه کنید، که با درمان و کنترل علائم این مشکل آشنایی دارد. این امر باعث کاهش احتمال خطرات و عوارض جانبی شده و طول دوره‌ی نقاهت را نیز کاهش خواهدداد.
چه مشکلاتی درد رگ واریسی را تحت تأثیر قرار می‌دهد؟
فلبیتیس
یکی از مشکلاتی که می‌تواند باعث درد شود، فلبیتیس نام‌دارد و زمانی رخ می‌دهد که رگ‌های واریسی متورم شده و باعث ایجاد لخته می‌شوند. علائمی که نشان می‌دهد احتملاً فرد به فلبیتیس مبتلا است عبارتند از:
- درد
- داغی
- سفتی
- تغییر رنگ
اگر رگی پاره شود، خون در اطراف ناحیه‌ی درگیر جمع خواهد شد و ممکن است باعث ایجاد فشار و سم شود. گاهی اوقات ممکن است زخمی ایجاد شود و یا پوست فرد به دلیل رگ واریسی پاره شود، که بسیار دردناک خواهد بود.
لنف ادم
رگ‌های واریسی می‌توانند باعث مشکلاتی در قسمت‌های دیگر بدن، مخصوصاً سیستم لنفاوی شوند. گاهی اوقات، رگ‌های واریسی می‌توانند باعث آسیب به سیستم لنفاوی شده و وضعیتی را به وجود آورند که لنف‌ادم نامیده می‌شود و باعث تورم، اغلب در پاها و انگشتان پا، خواهد شد.
برخی از افرادی که مبتلا به لنف ادم هستند، ممکن است به سلولیت هم مبتلا شوند که عفونت پوستی خطرناکی است که می‌تواند منجربه التهاب بافت نرم پوست شود. افراد دیگر ممکن است به درماتیت استاز وریدی مبتلا شوند، که باعث می‌شود پوست حالت چرمی مانند و رنگ قرمز مایل به قهوه‌ای پیدا کند. گاهی اوقات، مایع زرد شفافی از پوست ترشح می‌شود.
درماتیت
رگ‌های واریسی ممکن است باعث ابتلا به درماتیت نیز شوند، که بثورات متورم و خارش‌داری ایجاد می‌کند. وقتی که این مشکل ناشی از رگ واریسی باشد، این بثورات معمولاً در قسمت پایین پا و قوزک پا دیده خواهد شد. درماتیت ممکن است باعث خونریزی، زخم یا جراحاتی شود که می‌تواند دردناک بوده و در صورت خاراندن یا دست زدن، دچار عفونت شود.
ترومبوفلبیت سطحی
رگ‌های واریسی ممکن است باعث تورم و ایجاد لخته در رگ نیز شوند. اغلب این لخته به سطح پوست نزدیک بوده و در وضعیتی است که ترومبوفلبیت سطحی نامیده می‌شود. این مشکل می‌تواند باعث درد و مشکلات دیگر در ناحیه‌ی درگیر شود.
لیپودرماتواسکلروزیس
گاهی اوقات رگ‌های واریسی باعث این مشکل خواهند شد و منجر به تورم پوست و چربی زیر پوست و نهایتاً سفت شدن آن‌ها خواهدشد. این مشکل باعث ایجاد ناحیه‌ای با التهاب مزمن و بافت اسکار می‌شود که مرتباً باعث زخم پوست خواهد شد. در صورت لیپودرماتواسکلروزیس، نشانه‌ای برای این است که باید رگ‌هایتان معاینه و درمان شوند تا از زخم یا زخم عروقی جلوگیری شود.
چگونه درد رگ واریسی را تسکین‌دهیم؟
راه‌های زیادی برای تسکین درد رگ واریسی وجود دارد.
بالا نگه داشتن پاها
برای تسکین فوری درد و ناراحتی ناشی از رگ واریسی، پاهایتان را در سطحی بالاتر از سطح قلبتان قرار دهید. می‌توانید پایتان را روی میز قرار دهید، به دیوار بچسبانید و یا روی تخت دراز بکشید و 3 یا 4 بالش زیر پایتان قرار دهید. این کار باعث راحت‌تر شدن جریان خون در پایین‌تنه به سمت قلب شده و دریچه‌های رگ‌ها بهتر کارخواهند کرد. هربار حداقل 15 دقیقه پاهایتان را بالا نگه دارید تا به کاهش تورم و تسکین درد کمک کند.
ورزش کردن و کشیدن پاها
ورزش دادن عضات ساق پا، حتی اگر زمان کمی در روز این کار را انجام دهید، باعث کاهش چشمگیر پادردتان خواهد شد. پاهایتان را مرتباً ورزش‌دهید، مخصوصاً در سفرهای طولانی که پاهایتان جمع شده‌اند.
اگر کارتان به‌گونه‌ای است که باید بنشینید یا سرپا بایستید، حداقل هر 30 دقیقه یکبار وضعیت خود را تغییر داده و زانوهایتان را مرتباً خم و راست کنید. حرکات بدنی مناسب، باعث گردش خون بهتر می‌شود، پس تا می‌توانید تحرک داشته باشید.
راه رفتن، یکی از بهترین ورزش‌ها برای عضلات ساق پا است. اگر علائمی دارید که باعث عدم توانایی شما برای زیاد راه رفتن می‌شود، این کار را تحت نظر پزشک به آرامی شروع کنید و حتماً به مرور زمان خواهید توانست که زمان و مسافت را افزایش دهید.
شنا نیز ورزش بسیار خوبی است. حالت ارتجاعی آب، باعث کاهش اثر گرانش شده و فشار ملایمی به پاها وارد خواهد کرد و باعث خواهد شد که در طول این ورزش، خون در پاها راحت‌تر جریان یابد.
استفاده از آب سرد
اگر در پایان روز، پا درد دارید، آن‌ها را با آب سرد بشویید. دمای پایین آب، کمک می‌کند تا رگ‌ها منقبض شده و درد شما کاهش خواهد یافت. این کار باعث کاهش تورم و احساس سنگینی ناشی از آن و همچنین کاهش ناراحتی و گرفتگی کلی پاها خواهد شد.
با آب گرم حمام نکنید و در وان آب گرم نمانید. گرما تأثیر منفی روی رگ‌هایتان دارد و اگر مدت زمان زیادی در آب داغ بمانید، درد تپشی تشدید خواهد شد.
هیدراته ماندن
هیدراته ماندن، در بسیاری از مشکلات و بیماری‌ها کمک‌کننده است. نوشیدن آب فراوان باعث جریان خون بهتر در بدن خواهد شد. این امر باعث کاهش تناوب و میزان درد ناشی از رگ واریسی خواهد شد.
توجه به لباس‌هایی که می‌پوشید
اگر مبتلا به رگ واریسی هستید، پوشیدن کفش پاشنه بلند، باعث درد خواهد شد. اگر دردتان ناشی از اختلالات عروقی است، از کفش‌های پاشنه کوتاه استفاده کنید. پوشیدن لباس‌های تنگ هم جریان خون را محدود کرده و این امر نیز ممکن است باعث درد شود.
کفش‌های پاشنه بلند و لباس‌های تنگ، باعث بهتر شدن رگ واریسی نخواهد شد. این موارد، باعث فشار زیاد بر نواحی مختلف بدن شده و باعث محدود شدن جریان خون می‌شود. کفش و لباس راحت بپوشید؛ مخصوصاً اگر قرار است کل روز سرپا بایستید.
جوراب ساق‌بلند فشاری
شاید لازم باشد فرد حدود 6 ماه جوراب ساق بلند بپوشد تا نتیجه بگیرد. پوشیدن جوراب‌های فشاری مخصوص، می‌تواند علائمی مانند تورم، درد و سنگینی پاها را بهبود بخشد و از گرفتگی‌های دردناک در پایان روز و شب، جلوگیری کند. پوشیدن جوراب فشاری، در اول صبح و قبل از شروع فعالیت روزانه، عاملی کلیدی برای اثربخشی آن است. وقتی که خون در اطراف قوزک پایتان جمع شود، حتی جوراب‌های فشاری هم نمی‌تواند سنگینی و درد پایتان را بهبود بخشد. جوراب‌های فشاری باعث فشار بر بافت نرم اطراف رگ‌ها شده تا خون تجمع نیابد. این جوراب‌ها برای کاهش درد و تورم مربوطه طراحی شده‌اند.
رژیم غذایی
رژیم غذایی فقط برای تسکین درد آنی نیست و از بروز مجدد درد نیز جلوگیری خواهد کرد. این مورد با انجام دو کار اساسی کمک می‌کند؛ اول، کنترل وزن کلی است؛ چون اضافه وزن باعث فشار بر رگ‌های پا شده و در صورت چاقی مفرط باعث افزایش احتمال بروز عوارض جانبی می‌شود، کاهش وزن راه خوبی برای کمک به رگ‌ها است.
کار دیگری که رژیم غذایی انجام می‌دهد بهبود جریان خون است؛ این امر با وجود فلاونوئید در رژیم غذایی انجام می‌شود که ترکیبات مغذی هستند که باعث بهبود گردش خون، کاهش فشار خون و کمک به بهبود رگ‌های سفت شده، خواهند شد. غذاهای سرشار از فلاونوئید عبارتند از سبزیجاتی مانند پیاز، فلفل‌دلمه، اسفناج و بروکلی و همچنین مرکبات، توت‌ها، سیر و کاکائو.
در هر دو مورد، بهتر است که میزان چربی اشباع و شکر نیز کاهش یابد؛ زیرا این موارد باعث انسداد رگ‌ها و در نتیجه درد و مشکلات جدی خواهد شد.
درمان‌های پزشکی
رگ واریسی، همیشه نیاز به درمان ندارد؛ اما اگر باعث درد شود، درمان‌های مختلفی برای آن وجود دارد. اگر علائم خفیف یا متوسط باشد، پزشک ابتدا راه‌های پیشگیرانه که در بالا ذکر شد را پیشنهاد خواهد داد تا ببیند که آیا باعث کاهش درد و ناراحتی خواهند شد یا خیر. اگر این روش‌ها مؤثر نبودند، ممکن است پزشک روش‌های درمانی زیر را توصیه کند:
ابلیشن (ریشه‌کنی)
در روش ابلیشن (ریشه‌کنی)، با استفاده از گرمای لیزر یا امواج رادیویی، رگ مسدود خواهد شد. ابلیشن معمولاً در مطب پزشک انجام می‌شود و حدوداً 20 دقیقه زمان می‌برد. پزشک از بی‌حسی موضعی استفاده کرده و ناحیه‌ی مدنظر را بی‌حس می‌کند؛ در نتیجه این کار دردی ندارد. بعد از اتمام ابلیشن، پزشک ناحیه را با باند فشاری، پانسمان خواهدکرد.
اسکلروتراپی
در روش اسکلروتراپی، کفی به نام اسکلروزانت به داخل رگ واریسی تزریق‌می‌شود. این کف باعث اسپاسم و گرفتگی رگ، اسکار و لخته می‌شود که باعث بسته شدن رگ خواهد شد. این نوع لخته، خطرناک نیست و رگ واریسی به مرور زمان، ناپدید خواهد شد.
جراحی
برخی افراد ممکن است نیازمند جراحی باشند که شامل لیگاسیون (مسدودکردن رگ)، که در آن رگ‌ها گره زده می‌شود تا خون جمع نشود یا استریپینگ، که در آن جراح رگ را برمی‌دارد، می‌باشد.
چه وقت برای درد رگ واریسی به پزشک مراجعه کنیم؟
رگ واریسی از نظر پزشکان مشکلی جدی نیست و افرادی که مبتلا به این مشکل هستند و دردی ندارند، نیازی به مراجعه به پزشک نخواهند داشت.
اگر رگ واریسی باعث درد و ناراحتی در شما شده و یا در زمان‌های خاص، مخصوصاً شب‌ها، آزردگی ایجاد می‌کند، با پزشکتان صحبت کنید. رگ واریسی به مرور زمان بدتر خواهد شد؛ در نتیجه درمان مشکل زمینه‌ای راه بهتری برای درمان درد است تا اینکه فقط علائم را موقتاً برطرف کنیم.
باید اشاره کنیم که چون رگ‌های واریسی همیشه مشهود نیستند، هرکسی که درد، تورم یا خستگی دارد، باید برای معاینه به پزشک مراجعه کند.
سؤالات متداول
درد رگ واریسی نشانه‌ی چیست؟
درد رگ واریسی می‌تواند نشانه‌ی مشکلات جدی‌تری مانند: لخته‌ی خون، زخم باز یا عفونت پوستی، باشد. اگر رگ واریسی دارید که دارد دردناک می‌شود یا دردناک شده است، نشانه‌ی این است که مشکل جدی‌تری رخ داده و باید به پزشک مراجعه کنید.
درد رگ واریسی چه وقت نگران کننده است؟
اگر رگ واریسی دارید و هریک از علائم زیر را تجربه کردید، با پزشک خود تماس بگیرید:
درد شدید و مداوم و تورم در پاها، سنگینی و احساس مبهم و دردناک در پاها در پایان روز یا بعد از فعالیت فیزیکی.
بهترین مسکن برای رگ واریسی چیست؟
داروهای ضد التهابی بدون نیاز به نسخه، مانند آسپرین یا ایبوپروفن، برای تسکین درد و تورم مناسب‌اند.
