اضطراب نوعی ترس است. اضطراب فعال شدن سیستم جنگ و گریز است و بدن به کمک این سیستم در برابردلایل ترس واکنش نشان میدهد. اختلال اضطراب زمانی رخ میدهد که در حالی که خطری وجود ندارد، این سیستم در بدن فعال میشود.
اضافه بر ترسیدن، خود اضطراب دلیلی میشود برای ترسهای دیگر و این باعث میشود که درمان استرس بدون دریافت کمک بسیار سخت شود. یکی از ترسهایی که اضطراب باعث آن میشود ترس از مشکلات قلبی عروقی (ضعف سلامت قلب) است که غالباً خود این ترس نیز دوباره باعث ایجاد اضطراب میشود.
سلامت قلب چیزی نیست که بتوان آن را به دست شانس و تقدیر سپرد. واقعیت این است که ممکن است شما دچار اضطراب باشید و به بیماریهای قلبی هم مبتلا باشید یا از انواع بیماریهای قلبی رنج ببرید که اضطراب از علائم آنها است. همیشه ابتدا با پزشک خود صحبت کنید تا از اختلالات آتی جدیتر بتوانید پیشگیری کنید.
اما اضطراب واقعاً باعث معضلاتی میشود که آن معضلات نهایتاً منجر به ترس از مشکلات قلبی عروقی میشوند
علائمی که باعث به وجودآمدن اضطراب سلامت قلب میشود
این امکان وجود دارد که در حالی که هیچ علامت فیزیکی برای بیماری قلبی وجود ندارد، به دلیل اضطراب از سلامت قلب خود نگران و ترسناک باشید زیرا اضطراب به خودی خود و بدون دلیل مشخص باعث ایجاد ترس میشود. اضطراب و به خصوص حمله وحشت میتواند باعث بروز علائمی مشابه ناراحتی قلبی و عروقی داشته باشد:
- درد قفسه سینه: دردقفسه سینه به عنوان علامتی برای وقوع حمله قلبی قلمداد میشود. متاسفانه این درد میتواند یکی از علائم اضطراب هم باشد. تفاوت قابل محسوسی در محل و شدت درد بین علائم ناشی از بیماریهای قلبی و علائم ناشی از اضطراب وجود ندارد؛ اما هر زمانی که شما به درد قفسه سینه دچار شدید امکان دارد که فکر کنید مربوط به مشکلات قلبی است
- افزایش ضربان قلب: افزایش ضربان قلب نیز میتواند یکی از علائم اضطراب باشد و غالباً با نشانههای کمتر شناخته شده که به عنوان “هشدار ضربان قلب” معروف است، توصیف میشود. این حالت فقط بالا رفتن ضربان قلب نیست بلکه همراه با اضطراب قلب بیشتر “احساس” میشود بنابرین با وجود این این حالت شما فکر میکنید که قلب در حال ایستادن است.
- سبکی سر و تنگی نفس: مشکلات قلبی عروقی همراه با غش و مرگ است. سبکی سر، تنگی نفس و اختلال در تفکر از علائم معمول حمله اضطرابی شدید است و افرادی که بیماری قلبی دارند این علائم را نیز همراه با اضطراب خواهند داشت.
- سوزن سوزنی شدن دست و پا و ضعف عضلانی: علاوه بر احساس غش، عضلات به خصوص عضلات دستان و پاها در هنگام اضطراب شدید شروع به سوزن سوزنی شدن کرده و آنچنان احساس ضعفی را ایجاد میکنند که فرد قادر به ایستادن نخواهد بود. با وجود این علامت در کنار علائم دیگر نظیر اختلال در بلع، شما احساس خواهیدکرد که قلب دیگر قادر به پمپاژ خون در بدن نیست.
- احساس عذاب: علاوه بر علائم فیزیکی حمله اضطرابی باعث ایجاد احساس عذاب در فرد نیز میشود. به این معنی که علاوه بر رنج بردن از تمام این علائم که به قلب مرتبط است شما احتمالاً بدن و ذهن شما در مدت زمانی که به اضطراب دچار هستید متقاعد میشوند که زندگی شما روبه اتمام است.
ترکیب این علائم باعث اضطراب شدید میشود. همچنین ترکیب علائم ذکر شده باعث میشود فرد ترس شدیدی در مورد عملکرد قلبش پیدا کند زیرا درک این موضوع که تمام این علائم به دلیل اختلال ذهنی سلامت قلب است برای ذهن بسیار مشکل است. در واقع حتی اگر خود اضطراب و احساس عذاب به عنوان یک واقعیت و حمله اضطرابی شناخته شود، قبول آن برای ذهن بسیار دشوار خواهد بود زیرا اضطراب همیشه به شما میگوید که شما باید نگران باشید.
واقعاً چه اتفاقی دارد می افتد؟
تا زمانی که شما با پزشک خود صحبت کنید نمیتوان با قاطعیت گفت که شما دچار مشکلات قلبی نیستید زیرا هیچ راهی برای تشخیص آن وجود ندارد؛ اما اجازه دهید حدس بزنیم که مانند اغلب افراد، پزشک به شما خواهد گفت که برای قلب شما جای نگرانی وجود ندارد.
پس این مشکلات قلب و عروقی چیست؟ پاسخ این است: هایپر ونتیلاسیون.
هایپرونتیلاسیون که به عنوان “تنفس بسیار سریع” نیز شناخته میشود؛ برخلاف باور عمومی به دلیل کم بودن هوا برای تنفس نیست بلکه در واقع به دلیل زیاد بودن دی اکسید کربن است.
بدن برای کارکرد مناسب نیاز به مقدار مشخصی دی اکسید کربن دارد. وقتی که شما خیلی سریع نفس میکشید (یا مقدار بسیار بیش از نیاز بدن به آن اکسیژن میرسانید) سلولها شروع به تخلیه دی اکسید کربن کرده و تمام بدن مجبور میشود بسیار سختتر کار کند. در نتیجه عروق خونی منقبض شده و مغز اکسیژن کمتری دریافت میکند و ضربان قلب به شدت بالا میرود چون جریان خون بسیار کند شده است.
این اکثر قریب به اتفاق علائم حمله وحشت است و آن چیزی که آن را بدتر میکند هایپر ونتیلاسیون است که نبود اکسیژن کافی در بدن است با اینکه در واقع شما اکسیژن بسیار بیشتری از آنچه بدن نیاز دارد وارد بدن میکنید. به دلیل وجود همین احساس در بیشتر افراد هایپر ونتیلاسیون ادامه مییابد و حتی این افراد تلاش می کنندکه نفس عیق تر بکشند که باعث بدتر شدن اوضاع و علائم میشود. زمانی که شما این علائم را همراه با اضطراب دارید این احساس به شما دست میدهد که قلب شما دچار مشکل شده است.
چگونه با اضطراب مقابله کنیم
تغییر سبک زندگی
- حذف مواد غذایی و نوشیدنیهای اضطراب آور از برنامه غذایی
- استفاده از مواد غذایی بهبوددهنده خلق و خو در برنامه غذایی: سلامت خود را با داشتن یک برنامه غذایی متعادل که میتواند به ثبات اخلاقی و ثبات خلق و خوی شما کمک کند حفظ کنید
- انجام تمرینات ورزشی برای کاهش اضطراب: مطالعات نشان میدهد که تمرینات ورزشی منظم باعث کاهش علائم اضطراب روزانه شده و به درمان اختلال اضطراب کمک میکند. با ورزش هم در همان لحظه و هم در ساعات بعد از انجام تمرینات ورزشی احساس “خوب بودن” در فرد به وجود میآید.
- تمرینات استفاده از نفس عمیق: تنفس عمیق و آرام بر کاهش فوری سطح استرس اثر قابل توجهی دارد
- یک کاری را که دوست دارید انجام دهید: غالباً زمانی اضطراب جمع میشود که شما از مشکلات زندگی خود سم زدایی نکردهاید. حداقل ده دقیقه در روز را به فعالیتهای مورد علاقه خود بپردازید تا به شما احساس خوبی بدهد.
- القاء آرامش در منزل: وقتی شما در منزل هستید باید کاملاً از اضطراب به دور باشید. خانه باید محل مقدسی برای شما باشد. وقتی شما دچار انبوه مسائل استرس زا میشوید ساعاتی را در خانه به آرامش و استراحت بپردازید.
- خودتان را خسته نکنید: فعالیتهای مهم و الزامی خود را برنامه ریزی کنید و از انجام کارهای غیر ضروری برای مدتی پرهیز کنید
- بیشتر بخوابید: کمبود خواب باعث میشود که که بدن نتواند کورتیزول اضافی را دفع کند.
مقابله با اضطراب با استفاده از تاکتیکهای ذهنی
- با مسائل اضطراب آور که قابل کنترل است مواجه شوید: وضعیتهای بسیار زیادی هستند که باعث ایجاد اضطراب میشوند و این کمک کننده خواهد بود که مشخص کنیددقیقاً چه مسائلی باعث ایجاد اضطراب در شمامی شود و سپس با آنها مقابله کرده و این مسائل را حل کرده و از خود دور کنید.
- از مسائل اضطراب آوری که نمیتوانید با آنها مقابله کنید دور شوید: اگر وضعیتها و شرایط خاصی وجود دارد که باعث ایجاد اضطراب در شما میشود و شما نمیتوانید کاری برای مقابله با آنها بکنید؛ مشکلی نیست، به راحتی از آنها اجتناب کنید.
- تمرین مدیتیشن: تمدد اعصاب و مراقبه تأثیر بسزایی در کاهش سطح اضطراب دارد
- تصویرسازی کنید: این روشی برای پاک سازی ذهن از افکار و تصاویر اضطراب آور و جایگزین کردن آن با افکار و تصاویر خوشایند است
- درخواست کمک کنید: با صحبت کردن با همسر یا دوستانتان و بیان احساساتتان برای آنها ذهن خود را تخلیه کنید
درمان اضطراب به کمک دارو
- از داروهای طبیعی استفاده کنید: دارهای گیاهی خاص، چای و مکملها به کاهش اضطراب کمک میکند
- با یک درمانگر مشورت کنید: ببینید که چه موقعی برای مراجعه به پزشک باید اقدام کنید. اگر شما از اضطرابی مزمن رنج میبرید و فکر میکنید دچار اختلالات روانی ناشی از اضطراب شدهاید به روانپزشک یا روانشناس مراجعه کنید
- از داروهای ضد اضطراب استفاده کنید: اگر شما مبتلا به اضطراب شدهاید به طوری که در خواب و فعالیتهای روزمره شما اختلال ایجاد کرده است زمانی است که باید به یک پزشک یا درمانگر مراجعه کنید