آیا بروز بیماریهای قلبی یا سکته مغزی در خانواده شما سابقه داشته است؟ اگر جواب مثبت است احتمال ابتلا به بیماری در شما افزایش می‌یابد.
آیا پدر شما دچار سکته مغزی شده است؟ آیا مادر شما به حمله قلبی دچار شده است؟ آیا یکی از پدر بزرگ‌ها یا مادر بزرگ‌های شما به بیماریهای قلبی مبتلا بوده‌اند؟
ممکن است این سئوالات، تصادفی به نظر برسند اما پاسخ به آنها برای تشخیص احتمال ابتلا به بیماری در شما از اهمیت زیادی برخوردار است. دانستن تاریخچه خانوادگی به پیشگیری از ابتلا به بیماریهای قلبی و سکته مغزی کمک شایانی می‌کند.
هم احتمال بروز بیماریهای قلبی و هم احتمال ابتلا به عواملی که منجر به بیماریهای قلبی می‌شود با تاریخچه خانوادگی شما ارتباط تنگاتنگی دارد. اگر در یکی از اعضای فامیل شما سابقه سکته مغزی وجود داشته است، احتمال اینکه شما هم دچار سکته مغزی شوید بسیار زیاد است.
تاریخچه خانوادگی و بیماریهای قلبی عروقی
اگر اقوام ذکور درجه یک شما (پدر و برادر) قبل از سن 55 سال دچار حمله قلبی شده‌اند یا اقوام درجه یک اناث قبل از 65 سالگی حمله قلبی را تجربه کرده‌اند، احتمال ابتلا به این بیماری‌ها در شما بسیار بالا است.
اگر پدر و مادر هردو در سنین زیر 55 سال به بیماریهای قلبی مبتلا شدند، احتمال ابتلای شما به بیماریهای قلبی 50% بیشتر از دیگر افراد معمولی جامعه است. البته شما می‌توانید با محافظت از خود، از قلبتان مراقبت نمایید زیرا برای ابتلا به بیماریهای قلبی عروقی فاکتورهای دیگری هم وجود دارد و فقط وجود تاریخچه خانوادگی برای ابتلا به بیماریهای قلبی کافی نیست.
اگر فامیل درجه یک شما سکته مغزی راتجربه کرده باشند، احتمال اینکه شما هم به آن دچار شوید بسیار زیاد است. اگر آنها در هنگام سکته مغزی جوان بوده باشند، احتمال اینکه شما هم دچار سکته مغزی شود کمی بیشتر می‌شود. مطالعات نشان می‌دهد که اگر شما دختر باشید و مادر شما هم دچار سکته مغزی شده باشد، احتمال اینکه شما هم دچار سکته مغزی شوید افزایش می‌یابد.
مطالعات نشان می‌دهد که مؤلفه‌های ژنتیکی برای هایپرتنشن و لیپیدهای غیر طبیعی خون، از عوامل افزایش دهنده بیماریهای قلبی عروقی هستند.
یکی از عوامل ارثی، سطح بالای کلسترول است که به آن هایپر کلسترولمی فامیلی گفته می‌شود. اگر شما به این بیمای ارثی مبتلا باشید آنگاه کلسترول بد خون شما افزایش می‌یابد که این افزایش کلسترول بد خون باعث ابتلا به بیماریهای عروق کرونری قلب خواهد شد.
دیابت نوع دو نیز یکی دیگر از عوامل ارثی است بنابرای اگر والدین شما به این بیماری مبتلا هستند احتمال اینکه شما هم به این بیماری مبتلا شوید افزایش می‌یابد. دیابت نوع دو نیز یکی دیگر از بیماری‌هایی است که احتمال ابتلا به بیماریهای قلبی عروقی را افزایش می‌دهد.
این باور وجوددارد که فشار خون بالا یکی از عوامل اصلی فامیلی در ابتلا به سکته مغزی ایسکمیک است.
مشکلات سلامتی که ممکن است در خانواده جاری شود
شایع‌ترین بیماری‌هایی که ممکن است در خانواده جاری شده و ادامه یابند عبارتند از
- بیماری آلزایمر / جنون
- آرتروز
- آسم
- لختگی خون
- سرطان
- افسردگی
- دیابت
- بیماریهای قلبی
- کلسترول خون بالا
- فشار خون بالا
- سقط و نقص جنین
- سکته مغزی
به چه میزان باید از تاریخچه خانوادگی بیماریهای خود مطلع باشید؟
شما باید در اسرع وقت تاریخچه بیماریهای خانوادگی خود را با پزشکتان درمیان بگذارید. اگر شما تاریخچه کامل بیماریهای خانوادگی خودرا نمی‌دانید بلادرنگ از دیگر اعضای خانواده پرس و جو کنید. اگر پدر، مادر، برادران، خواهران، پدربزرگ‌ها و مادر بزرگ‌های شما بیماریهای قلبی یا سکته مغزی داشته‌اند آن راپیگیری کرده و اطلاعاتی در مورداینکه در چند سالگی به این بیماری‌ها مبتلا شده‌اند کسب کنید.
عوامل ژنتیکی دیگر که باید نسبت به آنها هوشیار باشید
حتی اگر در خانواده شما بیماریهای قلبی و سکته مغزی اتفاق نیفتاده باشد شما باید نسبت به فاکتورهای ژنتیکی که احتمال ابتلا به این بیماری‌ها را افزایش می‌دهد آگاه باشید. برای مثال آمار نشان می‌دهد که افراد آفریقایی آمریکایی بیش از سایرین در معرض ابتلا به فشار خون بالا، دیابت و سکته مغزی هستند. آمار همچنین نشان می‌دهد که یک سوم اسپانیایی‌ها از فشار خون بالا رنج می‌برند و تقریباً نیمی از آنها هم کلسترول خون بالایی دارند.
راه‌های دیگر برای شناسایی عواملی که احتمال بروز بیماریهای قلبی را در افرادافزایش می دهد
برخی آزمایش‌های طبی می‌تواند به تشخیص دقیق بیماری‌ها کمک کند. برای مثال آزمایش خون می‌تواند برخی نشانگرهای زیستی خاص را در جریان خون نظیر افزایش سطح لیپوپروتئین‌ها، ذرات لیپید از جمله لیپوپورتئین های کم چگالی را تعیین کند. این عوامل با بیماریهای قلبی عروقی ارتباط دارد و به میزان زیادی هم به مسائل ژنتیکی مربوط می‌شوند.
اسکن کلسیم عروق کرونری می‌تواند ذرات کلسیم را روی دیواره‌های عروق مشخص کند که اولین نشانه‌های بروز بیماریهای قلبی هستند. این آزمایش معمولاً برای افرادی که احتمال ابتلا به بیماریهای قلبی در آنها نسبتاً زیاد است به کار می‌رود و می‌تواند به شناسایی افرادی که می‌توانند از داروهای پیشگیری کننده بیماریهای قلبی استفاده کنند، کمک کند.
اگر در خانواده من سابقه بیماری وجودداشته باشد، برای جبران آن چه کاری می‌توانم بکنم؟
در هنگام بروز بیماری‌ها، داشتن سوابق بیماری در خانواده شما می‌تواند تصویری کلی از محیط و مسائل ژنتیکی ارائه دهد. از آنجا که شما نمی‌توانید کاری مخالف با ژن‌های خود انجام دهید بنابراین اگر شما در خانواده خود سابقه بیماری داشته‌اید باید برای تغییر عوامل محیطی تلاش کنید.
این بدان معناست که احتمال بروز بیماری را با تغییر در رفتارهایی که ممکن است باعث بیماریهای قلبی یا سکته مغزی شود، کاهش دهید.
دادن اطلاعات سوابق بیماریهای خانوادگی به پزشک، می‌تواند به وی در تعیین روش‌های درمانی تهاجمی‌تر برای معالجه عوامل به وجود آورنده بیماریهای قلبی عروقی نظیر فشار خون بالا و کلسترول خون بالا کمک کند. این می‌تواند شامل ارائه برنامه‌های غذایی سالم باشد. در یک رژیم غذایی سالم چربی‌های اشباع با چربی‌های غیر اشباع جایگزین شده و استفاده از میوه‌ها و سبزیجات در اولویت قرار می‌گیرند. اقدامات دیگر نیز شامل ترک مصرف دخانیات و کاهش وزن با پیروی از یک برنامه ورزشی خواهد بود. همچنین ممکن است پزشک با استفاده از دارو، روش‌های درمانی تهاجمی‌تر را برای کنترل لیپیدها و فشار خون به کار گیرد. ژن‌های بدی که از خانواده به ارث برده‌اید ممکن است باعث کاهش کیفیت زندگی آتی شما شود. با وجود اینکه نمی‌توانید از از ژن‌های فامیلی خود فرار کنید اما این امکان وجود دارد که آنها راکنترل کنید. عوامل ایجاد کننده بیماری همیشه با شما هستند ولی شما می‌توانید با رفتارها و سبک زندگی سالم‌تر اثر آنها را در ایجاد بیماریهای قلبی کاهش دهید.
نقش محیط و سبک زندگی
فقط ژن‌ها عامل به وجود آورنده بیماری نیستند. عادات، سبک زندگی و محیط نیز نقش بسزایی در ابتلا به بیماری ایفا می‌کنند. رژیم غذایی، وزن، فعالیت‌های فیزیکی، مصرف تنباکو و الکل، شغل و محل زندگی در افزایش یا کاهش احتمال ابتلا به بیماری نقش دارند. برای مثال استعمال دخانیات احتمال ابتلا به بیماریهای قلبی و سرطان را افزایش می‌دهد. عادات فردی در سبک زندگی مانند استعمال دخانیات یا نوشیدن بیش از اندازه الکل در ایجاد بیماریهای معمول و شایع مانند سرطان و بیماریهای قلبی اثراتی به مراتب مخرب‌تر از اثرات ژن‌ها دارند.
قرار گرفتن در معرض نور آفتاب به عنوان یک عامل محیطی بسیار مهم می‌تواند باعث ایجاد سرطان پوست در تمام انواع پوست‌ها شود. عوامل ژنتیکی و محیطی دیگر نیز می‌تواند باعث افزایش احتمال ابتلا به انواع بیماری‌ها شود. بهترین راه مقابله در برابر سرطان پوست به کارگیری رفتارهای محافظتی در برابر نور خورشید، معاینات دوره‌ای پوست است و آگاهی از تلاش‌هایی است که باعث کاهش رفتارهای پرخطر برای پوست می‌شود، همچنین تشخیص به موقع و زود هنگام مشکلات نیز می‌تواند یکی دیگر از راه‌های مقابله با سرطان پوست باشد.
